background image
hareketi h>zl> gerçekleflti¤i ve hücrenin kompanse etme
kapasitesini geçti¤i zaman, hücresel ödem oluflur ve hi-
ponatreminin semptomlar> meydana gelir. Beyin hüc-
relerinin osmol kayb> ile intrasellüler tonisitenin azal-
mas> sonucu ekstrasellüler tonisitede azalmaya adapte
olma yetene¤i vard>r. Hücre bir kez adapte olur. Hipo-
natreminin h>zl> düzeltilmesi ekstrasellüler alan> relatif
olarak hipertonik yapar. Bu suyun hücre d>fl>ndan hi-
pertonik ekstrasellüler alana hareketine neden olur, bu
da sellüler dehidratasyonu meydana getirir. Beyinde bu
santral pontin myelinozisine neden olur.
Sonuç olarak, 48 saatten daha az sürede akut hipo-
natremi geliflimi komplet serebral adaptasyon yoklu-
¤undan dolay> muhtemelen tipik semptomlarla birlik-
tedir. Bunun tersi, ciddi durumlarda dahi hiponatre-
miyi 48 saatten daha fazla sürede geliflirse beynin
adaptif kapasitesinden dolay> asemptomatik olabilir.
B. Laboratuar Bulgular>
Hipovoleminin tipik klinik bulgular> deri turgor to-
nusunda azalma, boyun venlerinde düzleflme, kuru
müköz membran ve aksilla, ortostatik hipotansiyon ve
taflikardidir. Hafif vakalarda hipovolemi klinik olarak
görülmeyebilir. Ancak renal sodyum tutulumu ve id-
rar sodyum konsantrasyonunda 10 mEq/l'den az olma-
s>na genellikle neden olur. Kusma ço¤u zaman, idrar-
da HCO3 ve sodyum kayb>n> mecbur eden metabolik
alkolozisle birliktedir ve idrardaki sodyum konsantras-
yonu 20mEq/L'den daha fazla artar. Bu durumda id-
rardaki NaCl konsantrasyonu ölçülür ve genelde 10
mEq/L'den azd>r, hipovolemi do¤rulan>r. Diüretik uy-
gulanmas>ndan dolay> renal hacim kayb> genellikle
oluflur ve idrardaki sodyum konsantrasyonunun 10
mEq/l'den daha fazla olmas>na neden olur.
Ekstrasellüler hacimde artma, boyun venlerinde
dolgunluk, pulmoner ödem, asit ya da alt ekstremite-
de ödemle kan>tlanabilir. Hipervolemik hiponatremi
genelde konjestif kalp yetmezli¤i, siroz, nefrotik sen-
drom veya ilerlemifl renal yetmezlik gibi hacim tutan
durumlardan dolay>d>r. Diüretik uygulanmad>¤>nda,
hipervolemik hiponatremi ço¤unlukla efektif hipovo-
lemiyle birliktedir ve sonuç olarak idrar sodyum kon-
santrasyonu 10 mEq/L'den azd>r.
Övoleminin klinik de¤erlendirilmesi hipovolemi
ya da hipervolemi bulgular>n>n yoklu¤uyla do¤rula-
n>r.
d>r.
Ay>r>c> Tan>
Hiponatremiye sistemik yaklafl>m algoritma kullan>la-
rak yap>labilir. Hiponatremide ilk basamak, hiponat-
remi azalm>fl, normal ve artm>fl plazma osmolalitesi ile
birlikteli¤inin belirlenmesidir (fiekil 3-2).
A. Normal ya da Artm>fl Plazma
Osmolalitesi ile Birlikte Hiponatremi
Hipoosmolalite yoklu¤unda, bu durumlardan bir ta-
nesi oldu¤u zaman hiponatremi bulunabilir. En s>k
görülen durum, glukoz (insulin yoklu¤unda), manni-
tol veya glisin (histerektomi, laparoskopi, prostat>n
transuretral rezeksiyonu) gibi osmotik aktif maddele-
rin hücreye girme yetene¤i olmamas>, suyun intraselü-
ler alandan ekstraselüler alana hareket etmesine neden
olur. Suyun hareketi ile ekstraselüler sodyumu dilüe
etmesi sonucu hiponatremi oluflur ancak hipoosmola-
lite oluflmaz. Serum tonisitesi de¤iflene kadar, hiponat-
23
BÖLÜM 3
SU DENGES< BOZULU/U: H
fiekil 3-1. Plazma ozmolalitesinin normal kontolü.
Azalma
Susaman>n
Supresyonu
Dilüe
idrar
Dilüe idrar
rar
Plazma osmolalitesi
280-290 mmol/L H
2
O
Susaman>n
supresyonu
Vasopressin
sal>n>m>n>n
artma
Vasopressin
sal>n>n>n
artma
Plazma osmolatite
280-290 mmol/L H
2
O
Artma