background image
Metabolik alkazun birçok klinik bulgusu, alkaloza
de¤il de elektrolit defisitlerine ba¤l> olarak geliflmekte-
dir. Potasyum eksikli¤i kardiyak aritmiler, nefrojenik
diabetes inspidus ve kas güçsüzlü¤ü ile kendini göste-
rir. Benzer fleklide, klor eksikli¤i idrar> konsantre et-
mede güçlük, loop diüretiklerine yan>tta azalma maku-
la densa mekanizmas> ile renin stimülasyonu ve glome-
rüler filtrasyon h>z>nda (GFH) azalmaya neden olur.
B. Laboratuar Bulgular>
Yukar>da da belirtildi¤i gibi, metabolik alkalozun
do¤ru olarak tan>nmas>nda serum elektrolitleri ve ar-
teriyal kan gaz> önem tafl>maktad>r. E¤er ölçülen Pa-
CO
2
± 3-5 mm Hg aral>¤>nda ise basit metabolik al-
kaloz var demektir. E¤er de¤ilse, miks metabolik alka-
loz var demektir, PaCO
2
yüksekse respiratuvar asidoz,
düflükse respiratuvar alkaloz vard>r.
HCO
3
­
üretimi ile artan plazma [HCO
3
­
] seviyesi
renal tübülden HCO
3
­
emilim kapasitesini aflarsa,
elektrolit dengesizlik meydana gelir. Geçici bikarbo-
natüri ve beraberindeki Na veya K at>l>m>, yeni bir
denge durum oluflana kadar devam eder ve sonuçta
HCO
3
­
ekskresyonu azal>r. Bu "paradoks asidüri" ba-
zen stabil metabolik alkaloz durumunda da görülebi-
lir çünkü klor veya potasyum deplesyonu bikarbonat
at>l>m>n> engeller.
Di¤er ek laboratuvar testleri örne¤in serum kalsi-
yum ve ozmolalite ve idrar kreatinin, klor, potasyum,
sodyum, ozmolalite ve kalsiyum ay>r>c> tan> için kulla-
n>labilir. Bunlar afla¤>da tart>fl>lmaktad>r.
Ay>r>c> Tan>
, klor deples-
yonuna iflaret eder, ancak istisna olarak idrarda kloretik
bir diüretik bulunmas> veya potasyum deplesyonuna
klor kaça¤>na neden olan fliddetli tübül disfonksiyonu
da bu tabloya neden olabilir. Klor deplesyonu barsak-
tan veya böbrekten meydana gelebilir. D>flk> ile klor
kayb> durumunda d>flk> klor de¤eri 90 mEq/L'den bü-
yüktür. Tam kompanse respiratuvar asidoz klor deples-
yonu durumudur. Bu durum klor replasyonu yap>lmaz
ise, kronik respiratuvar asidozun tedavisinden sonra da
devam eder. Kistik Fibrosiz renal klor tutulumunun
normal oldu¤u bir hastal>kt>r ve ter ile Cl
­
kayb> olur,
böylece metabolik alkalozisin bir baflka nedenidir.
­
miktar> 20 mEq/L'den fazla ise, K
+
ka-
y>plar> ile giden di¤er hastal>klar oluflur. Normal ko-
flullarda serum potasyum konsantrasyonu düfltü¤ü za-
man idrar potasyum miktar> günde 20 mEq/L'nin al-
t>na iner. Bu bulgu hipokaleminin etyolojik nedenle-
rine >fl>k tutar, hipokalemiye ra¤men idrar K
+
miktar>
30 mEq/L üzerinde ise, mineralokortikoid art>fl>, renal
potasyum kayb>na neden olan ajan kullan>m> gibi re-
nal kay>plarda tan>mlanan nedenlerin incelenmesi ge-
rekti¤i düflünülür. Bu grup hipopotasemik metabolik
alkalozis varl>¤>nda hastalar; Hücre D>fl> S>v> (HDS)
kompartman>n volum özelliklerine göre alt gruplara
ayr>l>r. Hastalarda intraselüler ve HDS volum art>fllar>
ve dirençli hipertansiyon varl>¤>; minerokortikoid ar-
t>fl> ile tan>mlanan primer hiperaldesteronizm etyoloji-
de düflünülmelidir. Minerokortikoid fazlal>¤> her za-
man Na
+
birikimi ve K
+
kayb> izlenir ve beraberinde
metabolik alkalozis izlenir. Transtubuler K
+
gradient
ölçümü K
+
renal kay>p olup olmad>¤>n> tesbitte h>zl>
ve hassas bir yöntemdir.
Z>t olarak Bartter's aendromunda sodyum kayb> ile
birlikte potasyum ve klor kayb> da izlenir ve hastalar
her zaman normotensiftirler. Gitelman's sendromu ise
daha hafif bir hastal>kt>r ve Barter's sendromunda izle-
nen hiperkalsiüriye rastlanmaz aksine hipokalsiüri ka-
rakteristik bulgusudur. Bu çok iyi tan>mlanmam>fl sen-
dromlar metabolik alkalozisin nedenini ayd>nlatmada
diüretik veya laksatif kötü kullan>m> veya provoke
edilmifl kusma sendromu olarak tan>mlanan bulimia
varl>¤>nda genellikle iç içe girmifl etyolojik nedenler
olarak tam tan>mlanmadan tedavi yoluna gidilir.
l>m> günlük 20 mEq/L'den az
ise potasyum eksikli¤i al>m azl>¤> veya sindirim siste-
mine ait kay>plar nedeni ile olur. Bu durumlarda alka-
lozis genellikle hafif olur. Ancak bu duruma efl zaman-
l> klor kay>plar> ve oral alkali al>m> eklenirse ciddi me-
tabolik alkalozis ortaya ç>kar.
Paratiroid bezi kaynakl>, malignansi varl>¤> veya
aktif D vitamini fazlal>¤> nedeni ile s>kl>kla ortaya ç>-
kan hiperkalsemi varl>¤>nda da alkalozis olabilir. Süt-
Alkalli Sendromu bir baflka hiperkalsemi nedenidir ve
kusma, hiperkalsemi ve glomerüler filtrasyon h>z>
azalmas> gibi metabolik alkalozisin oluflabilece¤i pek
çok etyolojik nedeni bir arada bulundurur.
43
BÖLÜM 5
AS
Tablo 5-1. Metabolik alkalozisin patogenetik
s>n>fland>rmas>.
Klor kayb>
Gastrointestinal kay>plar: Kusma veya nazogastrik
drenaj (s>kl>kla aklorhidri ile birliktedir) konjenital
klor kayb> ile giden ishaller, gastrositoplasti, villöz
adenom)
Potasyum kayb>
Gastrointestinal kay>plar: Laxatif kötü kullan>m>
Renal kay>plar: Primer veya Sekonder
hiperaldesteronizm, di¤er hipokalemik hipertansif
sendromlar, Barter's ve Gitelman's sendromlar>)
Di¤er nedenler
Baz kayb> ile giden düflük glomeruler filtrasyon h>z>
Süt-Alkali Sendromu
Hiperkalsemi
Katyon de¤iflimine neden olan emilmeyen antiasit
reçineler
Hipoalbuminemi
Uzun süren açl>k sonras> iyileflme dönemi
Hücre içi-d>fl> de¤iflim
S>k sitratl> kan transfüzyonu
Düflük Klor içerikli infant beslenme formülleri