background image
B. Anjiyotensin II
Anjiyotensin II, güçlü bir vazokonstriktör peptittir ve
nefron kayb> sonras>nda gözlenen glomerüler hemodi-
namik adaptasyonlardan sorumlu önemli bir mediya-
tördür. Kronik böbrek hastal>¤>nda sistemik anjiyoten-
sin II düzeyleri normal veya azalm>fl olmakla birlikte,
deneysel çal>flmalar intrarenal anjiyotensin II düzeyleri-
nin artt>¤>n> göstermifltir. Bunlara ek olarak, son za-
manlarda yap>lan araflt>rmalar, anjiyotensin II'nin iler-
leyici böbrek hasar>na katk>da bulunacak flekilde çok
say>da hemodinamik olmayan etkilerinin oldu¤unu
göstermifltir. Bunlar aras>nda proteinüriyi art>racak fle-
kilde glomerüler permeabilite üzerine olan etkileri, en-
dotel ve vasküler düz kas hücrelerinden plazminojen
aktivatör inhibitör-1 yap>m>n> uyar>c> etkisi, mezangi-
al hücre proliferasyonunu ve transforming büyüme fak-
törü (TGF)-
ekspresyonunu art>rmas>, makrofajlar>
aktive etmesi ve son zamanlarda renal fibrozise katk>s>
oldu¤u anlafl>lan aldosteronun böbreküstü bezinde ya-
p>m>n>n art>r>lmas>d>r. Bunlar> bir arada de¤erlendire-
cek olursak, anjiyotensin II'nin çok say>da hemodina-
mik ve hemodinamik olmayan mekanizma ile ilerleyi-
ci böbrek hasar>n>n patogenezinde kilit bir rol oynad>-
¤> aç>kt>r. Bu nedenle, anjiyotensin II'nin yap>m>n>n
veya etkilerinin inhibisyonu, say>lan mekanizmalar>n
birço¤unun önlenmesini sa¤layacak ve KBH'n>n ilerle-
mesini yavafllatmada etkili olacakt>r.
C. Proteinüri
Proteinüri genellikle glomerüler filtrasyon bariyerinin
seçici geçirgenli¤inin bozulmas> sonucu geliflir ve bu
nedenle hem glomerülopatinin varl>¤>na iflaret eder,
hem de hastal>¤>n>n ciddiyetinin göstergesidir. Ayr>ca,
son 10 y>lda yap>lan araflt>rmalar, plazma proteinleri-
nin glomerüler ultrafiltratta anormal miktarlarda bu-
lunmas>n>n renal hasar>n art>fl>na do¤rudan katk>da bu-
lundu¤unu göstermifltir. Normal bir böbrekte az mik-
tarlarda düflük molekül a¤>rl>kl> proteinler tubulus s>-
v>s>nda bulunur ve proksimal tubulus hücreleri taraf>n-
dan geri emilir. Yap>lan
in vitro deneylerde, böbrek
tubulus hücre kültürlerinde yüksek konsantrasyonlar-
daki plazma proteinlerinin çeflitli proinflamatuar sito-
kinlerin ekspresyonunu art>rd>¤> bulunmufltur. Ayr>ca,
böbrek hastal>¤>n>n hayvan modellerinde bu ekspres-
yon art>fl> tubulus hücrelerinin bazolateral bölümlerin-
de belirgin olarak bulunmufltur. Bu nedenle, bu proinf-
lamatuar moleküllerin peritubuler interstisyuma sekre-
te olarak interstisyel inflamasyon ve fibrozis geliflmesi-
ne katk>da bulunduklar> düflünülebilir. Di¤er bir de-
yiflle, proteinüri, glomerüler ve tubulointerstisyel pato-
loji aras>nda mekanik bir iliflki sa¤lamaktad>r. Bunlara
ek olarak, deneysel veriler, anormal olarak süzülen
plazma proteinlerinin podositlerde birikerek glomerü-
ler hasara katk>da bulundu¤unu göstermektedir.
Önleme
Kronik böbrek hastal>¤>, genifl bir spektrumdaki böb-
rek patolojileri sonucunda geliflir; bunlar>n ço¤u da spo-
radik olarak kendini gösterir. Bu nedenle KBH'dan pri-
mer korunma için etkili bir strateji belirlemek zordur.
Bunun önemli bir istisnas>, birçok geliflmifl ülkede
KBH'n>n en s>k nedeni olan diyabetik nefropatidir. Bu
durumda, risk alt>ndaki popülasyon aç>k bir flekilde an-
lafl>labilir ve en az>ndan iki yaklafl>m>n diyabetik nefro-
202
KISIM 3
KRON
fiekil 27-1. Birbiri ile etkileflim halindeki farkl> mekanizmalar>n böbrek hasar>na katk>s> ve ilerleyici nefron
kayb> geliflimine yol açan k>s>r döngü.
P
gc
, glomerüler kapiller hidrolik bas>nç; SNGFR, tek nefron glomerüler filtrasyon h>z>
Glomerüler
hücre hasar>
Proteinüri
Nefron
kayb>
Anjiyotensin II
Tubulointerstisyel
fibrozis
Böbrek
Hastal>¤>
Tubulus
hücresi hasar>
Proinflamatuar
ve profibrotik
faktörler
Glomeruloskleroz
Hipertansiyon
P
gc
SNGFR