background image
99
Genel Bilgiler
¤> bulunan olgularda s>k kar-
fl>lafl>lan önemli bir problem renal disfonksiyondur. Bu
durumun siroz nedeniyle yat>r>lan olgular>n %10 unda
geliflti¤i hesaplanmaktad>r. Böbrek fonksiyonlar>n>n et-
kilenmesi kendini idrar miktar>nda azalma (oligüri),
ciddi renal sodyum retansiyonu, h>zl> art>fl gösteren azo-
temi ile gösterirken hastalar>n hemodinamileri vazoak-
tif sistemlerin aktivasyonu ve ciddi sistemik arteriyel
vazodilatasyon nedeniyle anstabildir. Bu klinik özellik-
lerin geliflti¤i bir siroz olgusunda prognoz çok kötüdür.
Tip I hepatorenal sendrom olgular>nda e¤er tedavi uy-
gulanmaz ise sa¤ kal>m için verilen ortanca süre (medi-
an survival) 1-2 hafta iken tip II hepatorenal sendrom
olgular>nda 1 y>l sa¤ kal>m flans> %20 dolaylar>ndad>r.
Hepatorenal sendromlu olgularda geliflen böbrek yet-
mezli¤i organik nedenli olmay>p fonksiyonel nedenli ol-
du¤undan bu böbreklerin nakli ile böbrekler normal
fonksiyonlar>n> kazan>rlar. Benzer flekilde karaci¤er
nakli de renal fonksiyonlar>n normale dönmesine neden
olur. Ancak, karaci¤er nakli sonras> böbrek fonksiyonla-
r>n>n normale dönmesi bazen zaman alabilir.
Hepatorenal sendrom akut veya kronik ciddi kara-
ci¤er hastal>¤> bulunan olgularda zeminde bir böbrek
hastal>¤> ve gösterilebilir bir böbrek yetmezli¤i nede-
ni olmaks>z>n böbrek yetmezli¤i geliflmesi fleklinde ta-
n>mlan>r. Buradaki tan> yaklafl>m> d>fllama prensibine
dayan>r. Hepatorenal sendrom diyebilmek için böbrek
yetmezli¤ine neden olabilen bütün fonksiyonel ve or-
ganik patolojilerin d>fllanmas> (olmad>¤>n>n gösteril-
mesi) gerekir. Uluslararas> Asit Klubü (The Interna-
tional Ascites Club) taraf>ndan hepatorenal sendrom
tan>s> için Tablo 10-1'deki kriterler verilmifltir.
Hepatorenal sendrom tan>s> için idrar parametre-
leri destekleyici olmas>na karfl>n flart de¤ildir. Örne¤in
Hepatorenal sendrom varl>¤>nda idrar miktar> genel-
likle <500 mL/dk'n>n alt>nda olmas>na karfl>n, hepato-
renal sendromun nonoligürik formlar> da vard>r. He-
patorenal sendromda idrar sodyum ekskresyonu genel-
likle <10 mEq/gün dür. Ancak idrar Na konsantrasyo-
nu >10 mEq/gün olan olgular da bildirilmifltir. Son
olarak, idrar osmolalitesi hepatorenal sendromlu ço¤u
hastada plasma osmolalitesinden daha fazla olmas>na
karfl>n böbrek yetmezli¤i ilerledikçe idrar osmolalite-
sinde azalma meydana gelir.
Uluslararas> Asit Klubü hepatorenal sendromu tip
1 ve tip 2 olarak ikiye ay>rm>flt>r. Tip 1 hepatorenal
sendrom glomerül filtrasyon de¤erinde (GFD) h>zl> bir
düflüfl (iki hafta içerisinde kreatinin klirensinin 20
mL/dk'n>n alt>na inmesi) ile karekterizedir. Klinik
prezentasyon akut böbrek yetmezli¤idir. Hasta genel-
likle çok hastad>r, belirgin sar>l>k ve ciddi koagülopa-
ti vard>r. Tip 2 hepatorenal sendromda renal fonksiyon
daha yavafl bozulur, GFD haftalar, aylar içerisinde 40
mL/dk'n>n alt>na iner. Klinik prezentasyon siroz ve
refrakter asitli bir hastada tedricen geliflen böbrek yet-
mezli¤i fleklindedir.
Patogenez
Hepatorenal sendromun patofizyolojisi kompleks-
tir.Hepatorenal sendromun olmazsa olmaz> olan renal
hipoperfüzyon aktif renal vazokonstrüksiyon yan>nda
renal perfüzyon bas>nc>nda azalma ile birliktedir. Re-
nal kan ak>m>ndaki azalma GFR'de azalmaya neden
olur. Son dönem siroz olgular>nda pek çok patofizyo-
lojik faktör hepatorenal sendrom geliflmesinden so-
rumludur.
A. Sirozdaki Hemodinamik De¤ifliklikler
Karaci¤er sirozu ve portal hipertansiyon artm>fl kalp
debisi ve azalm>fl sistemik damar direnci ile karekteri-
Akut veya kronik ileri düzeyde karaci¤er yetmez-
li¤i bulunan bir hastada herhangi bir böbrek has-
tal>¤> gelifltirecek ortaya konabilir bir neden bu-
lunmaks>z>n böbrek yetmezli¤i geliflmesi.
Böbrek yetmezli¤ine sebep olabilecek organik ve
fonksiyonel di¤er tüm nedenlerin d>fllanm>fl olmas>.
TANI <Ç
Hepatorenal Sendrom
10
Florence Wong, MD, FRACP, FRACP, FRCP(C)
Çeviri: Dr. Müjdat Yenicesu