Jahn H. Galla, MD
Genel Bilgiler
Metabolik alkaloz; Hücre D>fl> S>v> (HDS)'da temel
olarak baz birikimi veya asid art>fl> olarak tan>mlan>r.
Basit tan>m> ile `'plazma bikarbonat> art>fl> ve buna ya-
n>t olarak arterial kanda Ph art>fl>''d>r.
D>¤er basit asit baz bozukluklar>n>n aksine arteri-
al kan pH art>nca h>zl> ve etkin olarak solunum bask>-
lan>r ve PaCO
2
artar. Her 0,6-0,7 mm Hg PaCO
2
ar-
t>fl>nda 10 mEq/L plazma bikarbonat (HCO
3
) artar
böylece alkalemi tamponlanmaya çal>fl>l>r. Kompan-
sasyon amaçl> PaCO
2
art>fl>nda 55 mm Hg geçmesi
çok s>k de¤ildir ancak çok ciddi metabolik alklalozis
de 60 mm Hg veya daha yüksek düzeylere ç>kabildi¤i
klasik bilgilere geçmifltir. Kompansasyon amaçl> PaCO
2
art>fl>n>n miktar> direkt olarak alkalozun derecesi ve
plazma bikarbonat art>fl>n>n miktar> ile iliflkilidir. Bu
solunumsal kaynakl> kompansasyon hipoksi, hipokale-
mi böbrek yetmezli¤i durumlar>nda tanmlanan düzey-
de etkin olamaz çünkü bu kompanzasyon solunumun
h>z>ndan çok derinli¤i ile iliflkilidir.
Metabolik alkaloz için en uygun klinik ve patofizyo-
lojik s>n>flama klor kayb> ile iliflkili s>n>flamad>r. Klor
kayb> var ise `'klor iliflkili alkaloz'' olarak tan>mlamak
gerekir. Di¤er major grup ise minerolokortikoid biriki-
mi ile tan>mlanan K kayb>n>n izlendi¤i `'klor ile iliflkisiz
alkaloz''dir. Hem klor hem de K kayb>n>n birlikte izlen-
di¤i `'Mikst alkaloz''de olabilir. Metabolik alkalo di¤er
etyolojik nedenleri Tablo 5-1'de aç>klanm>flt>r.
Klinik De¤erlendirme
A. Semptom ve Bulgular
Metabolik alkaloz kusma, diüretik kullan>m> ve ciddi
hipertansiyon ile birlikte görülür. Bu nedenle etyolo-
jik nedenler araflt>r>l>rken hastada detayl> bir öykü al-
ma ve vital bulgular>n detayl> incelemesi ilk s>ray> al-
mal>d>r. Detayl> bir anamnez her zaman metabolik al-
kalozis etyolojisini ayd>nlatmak için gereklidir, çünkü
bulimia varl>¤>n> veya diüretik, laksatif kötü kullan>-
m>n> hastalar ço¤u zaman gizleme e¤ilimindedir.
v> volum statusu hak-
k>nda ço¤u zaman fikir verir. Hem volum fazlal>¤> hem
volum eksikli¤i metabolik alkaloz etyolojisinde olabilir
fakat hiçbir zaman metabolik alkalozis nedeni de¤ildir.
Apati, konfüzyon, nöromüsküler duyarl>l>k gibi
nörolojk semptomlar veya kardiak aritmi gibi bulgu-
lar sadece arterial pH >7,55 gibi düzeylere ç>kt>¤> cid-
di metabolik Alkaloszis durumunda ortaya ç>kar. No-
rolojik bulgular ortaya ç>ksa da Chvostek ve Troussea-
u bulgusu Metabolik Alkalozis de izlenmez.
Alkaloz kalpte hafif inotropik etki yapar ancak
kardiak ritm üzerine ya hiç etkisi yoktur veya kardiak
ritmi hafif etkiler. Kardiak etkiler K düflüklü¤ü nede-
ni ile ortaya ç>kar (Bölüm 4).
Kompansasyon amaçl> oluflan hipoventilasyon cid-
di hastal>¤> olan veya immünsuprese hastalar da hi-
poksi ve pulmoner enfeksiyon ile sonuçlanabilir.
Plazma bikarbonat konsantrasyonu (HCO
3
) art-
mas>.
Kompansasyon amaçl> arterial PaCO
2
·
artmas>
Arterial Ph artmas>.
TANI <Ç
METABOL
42
Asit-Baz Bozukluklar>
5
John H. Galla, MD, Ira Kurtz, MD, Jeffrey A. Kraut, MD,
Gregg Y. Lipschik, MD ve Jeanne P. Macrae, MD
Çeviri: Prof. Dr. Nurhan Özdemir