background image
463
Genel Bilgiler
A. Al>c> De¤erlendirilmesi
Günümüzde, son-dönem böbrek yetmezli¤i (SDBY)
olan hastalarda böbrek nakli, diyalize göre hasta yaflam
süresi ve yaflam kalitesine olumlu etkisinden dolay> en
uygun tedavi seçene¤idir. Bununla birlikte, böbrek
nakli sonras> ilk bir y>lda ölüm riskinin 5%'in alt>nda
olmas>na ra¤men, kabul edilemez komplikasyonlar>n
yüksek riskinden dolay> tüm hastalar>n nakil cerrahisi
için uygun olmad>¤> ak>lda tutulmal>d>r. Böbrek nak-
li için de¤erlendirme, her bir hastan>n t>bbi, cerrahi ve
psikolojik geçmiflinin ayr>nt>l> de¤erlendirilmesini ge-
rektirir. Potansiyel böbrek nakli al>c>s>n>n de¤erlendi-
rilmesinde sistemik bir yaklafl>m uygulanmal>d>r.
1.
Resmi olarak hasta de¤er-
lendirmeye al>nmadan önce, her potansiyel böbrek
nakli al>c> aday>, bir "hasta e¤itim" program>na kat>l>-
m> için de¤erlendirilir. Toplant>da, hasta böbrek nak-
linin t>bbi ve cerrahi fayda ve riskleri, ameliyat sonra-
s> erken dönemde s>k muayene ve kontrol gereklili¤i,
ba¤>fl>kl>k sistemini bask>layan ilaçlar>n olas> yan etki-
leri ve bu ilaçlarla tedaviye uyumun önemi konusunda
bilgilendirilir. Hasta ve mümkün oldu¤unda di¤er ai-
le üyeleri, akrabalar> ve/veya arkadafllar> ile kadavra ve
canl>dan böbrek naklinin olas> avantaj ve dezavantajla-
r> tart>fl>lmal>d>r. Kadavradan böbrek nakli için organ
verici say>s>n>n ciddi azl>¤> ve uzun bekleme dönemi-
nin hasta ve nakil böbrek üzerine olumsuz etkileri de
bu görüflmede gündeme gelmelidir. Bununla birlikte,
birçok t>bbi ve psikolojik nedenin böbrek nakline en-
gel olabilece¤i bildirilmelidir. Böbrek naklinin kesin
ve göreceli kontraendikasyonlar> Tablo 53-1'de göste-
rilmifltir.
2. Genel De¤erlendirme--
Böbrek nakli için rutin
de¤erlendirme detayl> bir anamnez ve tam bir fizik
muayeneyi kapsar. Özellikle orijinal böbrek hastal>¤>-
n> belirlemek, nakilli böbre¤in takibi, neticesi ve ori-
jinal hastal>¤>n tekrarlamas> riskini tahminde yard>m-
c> olaca¤>ndan önemlidir. Mümkün olur ise, böbrek
biyopsi raporu gözden geçirilmelidir. Konjenital veya
genitoüriner anormalliklere ikincil SDBY olan hasta-
larda voiding sistoüretrografi (VCUG) çekilmeli ve
tercihen böbrek naklini yapacak cerrah taraf>ndan uy-
gun ürolojik de¤erlendirmeden geçirilmelidir. Hasta-
n>n hastal>kl> böbreklerinden olan rezidüel idrar mik-
tar>n>n saptanmas>, nakil sonras> dönemde nakilli böb-
re¤in takibi için çok de¤erlidir. E¤er canl>dan böbrek
nakli seçene¤i varsa, ailesel veya genetik böbrek hasta-
l>¤> öyküde mutlaka ortaya konmal>d>r. Hastan>n cer-
rahi öyküsü, özellikle önceki kar>n ameliyatlar> belir-
tilmelidir. Tam bir fizik muayene, dikkatli bir flekilde
karotid ve periferik damar hastal>¤>n>n varl>¤>n> kap-
samal>d>r. fiiflmanl>k ameliyat sonras> yüksek oranda
komplikasyon ile birlikte oldu¤undan, hastan>n vücut
kitle indeksi 30-35'in alt>nda olmas> tercih edilir.
Tam bir öykü ve fizik muayeneye ek olarak, hasta Tab-
lo 53-2'de belirtilen bir grup laboratuar ve görüntüle-
me testlerine tabi tutulur. Spesifik risk faktörleri, na-
kil için de¤erlendirme periyodunda ortaya ç>kar>lmal>-
d>r.
3. Spesifik Organ Hastal>klar> ile Risk Fak-
törlerinin De¤erlendirilmesi
A. K
ARD
VASKÜLER HASTALIK--
Kardiyovasküler Hastal>k (KVH)
böbrek nakli sonras> ölümün en önde gelen nedenidir.
Nakil sonras> ilk 30 gün içerisinde fonksiyon yapan böb-
rek ile birlikte iskemik kalp hastal>¤>na ba¤l> ölüm
yaklafl>k %50 oran>ndad>r. Ayr>nt>l> bir kardiyovaskü-
ler öykü sadece operasyon riskini de¤il ayn> zamanda
ameliyat sonras> k>sa ve uzun dönem kardiyak yaflam
süresini iyilefltirir. SDBY olan hastalarda KVH risk
belirleyicileri iyi tan>mlanmam>fl olmas>na ra¤men,
tüm kronik böbrek yetmezli¤i (KBY) olan hastalar
artm>fl KVH riskli adaylar olarak düflünülmelidir. En
öne ç>kan klasik risk faktörleri diabetes mellitus, hi-
pertansiyon, dislipidemi, fliflmanl>k, anjina pektoris
Böbrek Nakli
53
Phuong-Thu Pham, MD, Julie Yabu, MD,
Phuong-Chi Pham, MD ve
Alan H. Wilkinson, MD, FRCP
Çeviri: Dr. Koray Uluda¤, Dr. Galip Güz