background image
453
Genel Bilgiler
Sürekli renal replasman tedavisi (SRRT), diyalize ba¤-
l> oluflabilecek büyük çapl> metabolik ve hacimsel de-
¤iflimin en aza indirilmesini hedefleyen, dakikal>k so-
lüt klirensinin yavafl oldu¤u ve ultrafiltrasyon süreci-
nin günün ço¤una hatta tamam>na yay>ld>¤> farkl> tek-
niklerdeki diyaliz modalitelerini tan>mlamak için kul-
lan>lmaktad>r. Günümüzün tekni¤i ilk olarak
1970'lerde, klinik durumlar> gere¤i ne periton diyali-
zi ne de intermitan (aral>kl>) hemodiyaliz için uygun
olmayan, diüretik rezistan hipervolemik olgularda de-
neysel bir tedavi flekli olarak ortaya at>lm>flt>r. O gün-
den bu yana SRRT'nin yo¤un bak>m ünitelerinde
(YBÜ) kullan>m> giderek yayg>nlaflm>fl, kapsam ve çe-
flitlilik anlam>nda geliflim gözlenmifltir; öyle ki bugün
SRRT teknikleri akut böbrek yetmezli¤i olan yo¤un
bak>m hastalar>nda h>zla standart tedavi yaklafl>m> ha-
lini almaktad>r. Bu bölümde SRRT çevrimi ile ilgili
kullan>lan temel kavramlar, sa¤l>k çal>flanlar>n>n karfl>-
laflmas> olas> en belirgin klinik ve teknik sorunlar, ge-
lecekte ilgili yöntemlerin etkinlik ve kullan>labilirli¤i-
ni art>racak ümit vaad eden geliflmeler özetlenecektir.
Tedavi
A. Modaliteler
Farkl> SRRT teknikleri, genellikle kullan>lan vasküler
girifl flekline ve istenilen klinik parametrelerin idame-
si için gereken solüt/su at>l>m>n>n gerçekleflti¤i meka-
nizmaya göre farkl> flekillerde tan>mlanmaktad>r (fiekil
52-1).
1. Vasküler girifl
A. A
RTER
Arteriyovenöz (AV) teknikte
solüt ve su at>l>m>n>n gerçekleflmesi için gerekli olan
bas>nç gradiyenti, hastan>n arteryal ve venöz sistemle-
ri aras> bas>nç fark>ndan karfl>lanmaktad>r. Bu teknik-
ler arteryal kanülasyonu zorunlu k>lmakta ve böylelik-
le arteryal tromboz, ekstremitelerde iskemi, kanama
ve ateroembolizm (di¤erlerinde) risklerini de berabe-
rinde getirmektedir. Ayr>ca uzaklaflt>r>lan solüt yükün
ve suyun miktar> hastan>n kendi hemodinamik duru-
muna ba¤l> olarak k>s>tl> kalmakta, bu da yeterli çev-
rimin yap>lmas>n> ve uygulanan tedavinin standardi-
zasyonunu özellikle hipotansif yo¤un bak>m hastala-
r>nda zorlaflt>rmaktad>r. AV yolun en temel avantaj>,
komplike eksternal bir cihaz ve destek olmaks>z>n te-
davinin uygulanabilmesidir. Ancak fayda­zarar oran>
düflünüldü¤ünde risklerinin fazlal>¤> ve kan ak>m h>-
z>n>n kontrol edilemiyor olmas> nedeniyle günümüzde
üçüncü basamak sa¤l>k merkezlerinde pek tercih edil-
meyen bir yöntem halini alm>flt>r.
B. V
ENÖVENÖZ--
Venövenöz (VV) teknikte solüt ve
su at>l>m>n>n gerçekleflmesi için gerekli olan bas>nç
gradiyenti oklüsiv peristaltik bir pompa ile karfl>lan-
maktad>r. VV uygulamada arteryal girifl gerekli olma-
y>p, ekstrakorporeal dolafl>mdaki kan ak>m h>z> üze-
rinde de daha fazla kontrol imkân> bulunmaktad>r.
VV yolun dezavantajlar> ise daha fazla eksternal ciha-
z>n (pompalar, hava kapanlar> vs.) ifllem için gerekme-
si ve daha uzun olan dolafl>ma ba¤l> p>ht>laflmaya e¤i-
limin artm>fl olmas>d>r. Ancak VV yolun AV yola gö-
re güvenlik ve kontrol alan>ndaki üstünlükleri dikka-
te al>narak, SRRT'nin gerekti¤i klinik tablolar>n ço-
¤unda VV teknikler kullan>lmaktad>r.
2. Solüt ve su at>l>m>­
fiekil 52-2'de, Tablo 52-1'de
ve afla¤>da anlat>ld>¤> gibi solüt ve suyun uzaklaflt>r>l-
mas> için farkl> modaliteler mevcuttur. Günümüzde
hemofiltrasyon ve hemodiyafiltrasyon teknikleri s>k-
l>kla kullan>lmaktad>r.
A H
EMOD
Hemodiyalizde (HD) solüt trans-
portu özellikle diffüziv karakterde olup genellikle 300
Da'dan daha küçük boyuttaki moleküllerin klirensi
önceliklidir. Hastan>n kan> ve diyalizat oldukça küçük
porlara sahip bir yar> geçirgen membran taraf>ndan ay-
r>lmaktad>r (low flux gibi). Membran porlar>ndan ge-
çebilecek kadar küçük olan elektrolitler ve di¤er solüt
partiküller, konsantrasyon gradientine göre, teorik
olarak geçifl katsay>lar> (diyalizattaki solüt konsantras-
yonun kandakine oran>) 1 olarak kabul edilirse, mem-
bran>n her iki taraf>ndaki konsantrasyon eflitleninceye
Sürekli Renal
Replasman Tedavisi
52
Frank Liu, MD ve Ravindra Mehta, MD
Çeviri: Dr. Salih