background image
89
Genel Bilgiler
Akut böbrek hasar> (ABH) hospitalize edilen tüm has-
talar>n yaklafl>k %5'inde ortaya ç>kan, hayat> tehdit
edici bir hastal>k olup yo¤un bak>m ünitesine kabul
edilen hastalar>n %30'unda yat>r>lma nedeni olarak
karfl>m>za ç>kar. "Akut Böbrek Hasar>" terimi "Akut
Renal Yetmezlik" terimine tercih edilmelidir. Çünkü
gerek böbrek gerekse de "hasar" sözcükleri hastalar
aç>s>ndan daha anlafl>l>rd>r. ABH'l> hastalar, ko-mor-
bid durumlar>na bak>lmaks>z>n, 5 kat daha fazla mor-
biditeye sahiptirler. ABH, glomerüler filtrasyon h>z>n-
da (GFR) ani bir düflüfl ve neticesinde azotlu at>klar>n
(kreatinin, BUN ve rutin olarak ölçülmeyen di¤er mo-
leküller) birikimiyle karakterize bir durumdur.
ABH'li hastalar>n erken dönemleri s>kl>kla asempto-
matiktir ve tan> ancak, BUN ve serum kreatinin yük-
sekli¤i ya da oligüri ile konabilir. Genellikle, serum
kreatinin de¤erinde bafllang>çta 0,5 mg/dL'lik ya da
%25'lik bir art>fl ABH tan>s> konmak için kullan>l>r,
buna ra¤men kesin tan> de¤ildir.
Oligüri (idrar ç>k>fl> <400 mL/gün ya da 15
mL/saat) ABH'da s>kl>kla görülür ve böbrek fonksiyon
bozuklu¤unu önemli bir göstergesidir. Non-oligürik
ABH'de genelde daha az hasarlanma vard>r ve non-oli-
gürik grubun büyük ço¤unlu¤u nefrotoksisiteye ba¤l>
ABH'dir, dolay>s>yla oligürik olmayan ABH'l> hasta-
lar>n prognozu genelde daha iyidir. Ne yaz>k ki, he-
modiyalizdeki ilerlemelere ba¤l> olarak hayatta kal>m
oran>nda küçük bir geliflme olsa da birçok çal>flmada
ABH'de mortalite hala %50'nin üzerinde olarak bildi-
rilmektedir.
Tan>
RIFLE serum kreatinin art>fl>, idrar ç>k>fl> ve idrar öl-
çümlerine göre yap>lm>fl, böbrek hasarlanmas>n> çeflit-
li düzeylerde s>n>flayan bir ölçüttür.
Risk: Kreatinin'de 1.5 kat art>fl ya da GFR'de
%25 azalma ya da 6 saat süreyle idrar ç>k>fl> <0,5
mL/kg /saat olmas>
Hasar (Injury): Serum kreatinin'in 2 kat artmas>
ya da GFR'nin %50 azalmas> ya da 12 saat süreyle id-
rar ç>k>fl>n>n <0,5 mL/kg/saat olmas>
Yetmezlik (Failure): Serum kreatinin'in 3 kat art-
mas> ya da GFR'nin %75 azalmas> ya da 24 saat sürey-
le idrar ç>k>fl>n>n <0,5 mL/kg/saat olmas> ya da 12 sa-
at anüri olmas>
Kay>p (Loss): Böbrek fonksiyonlar>n>n 2 haftadan
fazla tamamen kayb> (örn: renal replasmana ihtiyaç
duyulmas>)
Son Dönem Böbrek Yetmezli¤i (ESRD): Böbrek
fonksiyonlar>n>n 3 aydan uzun süre tamamen kaybol-
mas> (örn: renal replasmana ihtiyaç duyulmas>)
AKIN (Akut Böbrek Hasar> Toplulu¤u): RIFLE
kriterlerinin modifiye edilmesi ile oluflturulmufltur
(hem tan>, hem evreleme sistemini içeriyor).
Evre 1: Serum kreatininde 0,3 mg/dL'den daha
fazla ya da 1,5 -2 kat art>fl olmas> veya idrar ç>k>fl>n>n
6 saat boyunca 0,5 mL/kg/saat'in alt>nda olmas>.
Evre 2: Serum kreatininde 2-3 kat art>fl veya idrar
ç>k>fl>n>n 12 saat boyunca 0,5 mL/kg/saatin alt>nda ol-
mas>
Evre 3: Serum kreatininde 3 kattan fazla art>fl ya
da 0,5 mg/dL ani art>fl olmak üzere serum kreatininin
>4 mg/dL olmas>, ya da idrar ç>k>fl>n>n 24 saat boyun-
ca 0,3 mL/kg/saat in alt>nda olmas> ya da 12 saatlik
anüri.
Schrier RW et al: Acute renal failure: definitions, diagnosis, pat-
hogene. J Clin Invest 2004;114(1):5vest 2004;114(1):5
Kan üre nitrojeni (BUN) ve serum kreatinin de¤er-
lerinde ani art>fl.
Oligüri veya normal idrar ç>k>fl>yla beraber olabilir.
Semptom ve bulgular nedene ba¤l> farkl>l>k göste-
rebilir.
TANI <Ç
Akut Böbrek Hasar>
9
Muhammad Sohail Yaqub, MD ve Bruce A. Molitoris, MD
Çeviri: Dr. Müjdat Yenicesu