background image
F
istül; iki veya daha fazla epitel ya da mezoepitel ile
döfleli vücut boflluklar> ya da cilt yüzeyleri aras>ndaki
anatomi d>fl> bir ba¤lant> olarak tan>mlan>r.
Endüstri-
leflmifl ülkelerdeki fistüllerin ço¤unun nedeni iyatroje-
nik olmas>na karfl>n konjenital anomaliler, kanser, inf-
lamasyon-enfeksiyon, radyasyon terapisi, cerrahi­
eksternal doku travmas>, iskemi, do¤um ve çeflitli di-
¤er süreçler gibi faktörler de fistül oluflumuna neden
olabilir
. Böbrek, üreter, mesane ve üretra gibi üriner
sistem organlar> ile plevral boflluk, gastrointestinal
sistem, lenfatikler, vasküler sistem, genitalya, deri ve
üreme organlar> gibi di¤er vücut boflluklar> aras>nda
fistül oluflum potansiyeli vard>r. S>n>fland>rma; genel-
likle fistülün bafllang>c> üriner sisteme ait organ ve bi-
tifl noktas> fistülün sonland>¤> yer (vajina, deri, Gvb.) olacak flekilde yap>l>r.
Belirti ve bulgular çok çeflit-
lidir ve tutulan organdaki genifllik derecesine, üriner obs-
truksiyonun ya da enfeksiyonun varl>¤>na, fistülün bü-
yüklü¤üne, kanser gibi medikal durumlarla birlikteli¤ine
göre çeflitli flekillerde ortaya ç>kar.
GENEL ÖZELL
Endüstrileflmifl ülkelerde kazan>lm>fl üriner fistüller
her zaman kabul edilebilir bir durum de¤ildir ve etkile-
nen bireylerde büyük bir rahats>zl>¤a, s>k>nt>ya, fizik-
sel yetersizli¤e neden olabilir. Fistüller ço¤unlukla id-
rarla iliflkisiz problemler için uygulanan medikal ya da
cerrahi giriflimler sonucunda meydana gelir, bunun so-
nucu olarak tan> ve sonraki tedaviye belirgin duygu-
sal, psikolojik stres efllik eder.
Baz> hastalarda bu durum
doktora karfl> k>zg>nl>k, k>rg>nl>k ve hayal k>r>kl>¤> olufltu-
rabilir. Artan oranda mahkemelere tafl>nan davalar nede-
niyle bu olgular>n medikolegal yönü sa¤l>k çal>flanlar> için
çok rahats>z edici olabilmektedir (Thomas ve Williams,
2000). Deneyimsiz cerrahlar>n ço¤u, etkileyici rekons-
trüksiyon gerektiren bu olgular>, yaln>zca tan>makta ye-
tersiz olmakla kalmay>p, özellikle iyatrojenik fistül olufltu-
¤unda medikolegal sorunlarla karfl>lafl>r. Yine de, hastan>n
rahats>zl>¤>n> en aza indirmek, sürekli güven vererek po-
zitif ve dürüst bir hasta- hekim iliflkisi sa¤lamak ve belki
de en önemlisi, h>zl> flekilde baflar>l> bir fistül tedavisi sa¤-
lamak, memnuniyet verici, çat>flmas>z, karfl>l>kl> uzun dö-
nemli tatminkar sonuçlar ortaya ç>karacakt>r.
Özellikle, idrar kaça¤> ile sonuçlanan üriner fistü-
lün ilk tan>s>ndan sonra derhal tedavi ya da idrar ka-
ça¤>n>n önlenmesi önemlidir.
Bu h>zl> yaklafl>m, etkile-
nen bireyde meydana gelecek psikolojik s>k>nt>lar> hafifle-
tece¤i gibi cilt sorunlar> ve iliflkili komplikasyonlar> da
azaltacakt>r. Kateter, ped ve cihazlar>n ak>ll>ca kullan>m>
bu aç>dan çok yararl> olabilir. Kesin tedavi ve fistül onar>-
m> yap>lana kadar hastal>kla ilgili s>k>nt>lar> azaltmak
amac>yla deri bak>m> ve koku kontrol ürünleri tamamlay>-
c> önlemler olarak kullan>labilinir. Hasta ad>na bu tür giri-
flimlerin önemi cerrah taraf>ndan hiçbir flekilde göz ard>
edilmemelidir. Bu tür basit önlemler hoflnutsuz hastan>n
öfkesinin dinmesini, hastan>n rahatlamas>n> sa¤layabilir
ve böylece zaten var olan medikal, olas> yasal sorunlar>n
artma potansiyeli azalabilir.
Tablo 77-1'de özetlenen üriner sistem fistül onar>m il-
keleri üriner sistemi tutan herhangi bir tip fistülde genel-
likle uygulanabilir (bkz. Tablo 77-1).
Tabii ki üriner fis-
tülü önlemek çok önemlidir; ancak beslenme, enfeksi-
yon ve malignite, yaln>zca herhangi bir giriflim an>nda
fistül oluflma riskini belirlemekte de¤il ayn> zamanda
varolan fistülün tedavisinin planland>¤> anda da
önemli olan konulard>r.
Endüstrileflmifl ülkelerde görülen fistüllerin büyük ço-
¤unlu¤u sa¤l>kl>, iyi beslenen kiflilerde görülmesine ra¤-
men kanser hastalar> gibi fistül oluflan baz> hastalarda
beslenme durumu önemli bir faktör olabilir. Genel olarak
yeterli beslenmenin sa¤lanmas> cerrahi iyileflme için temel
faktördür, fakat üriner fistül varl>¤>nda özellikle önemli-
dir. Hiç de nadir olmayarak, fistül oluflumunun bafllang>-
c>nda etkili olan katabolik faktörler, iyileflmenin olmad>¤>
olgularda da iyileflmeyi engelleyen faktörler olarak devam
edebilir. Bu durum özellikle radyoterapiyle iliflkili ya da
düflkün hastalarda görülen fistüllerde geçerlidir.
Baz> üriner fistüller konservatif yaklafl>mla iyileflebil-
mekle beraber cerrahi, s>kl>kla definitif onar>mda rol al>r.
Üriner fistüllerin onar>m> ve rekonstruksiyonu bazen
kompleksdir.
Her bir fistüle olgu temelli yaklafl>lmal>-
d>r, çünkü onar>m, ameliyat an>nda baz> yenilikçi ve
do¤açlama manevralar gerektirebilir.
Cerrah çeflitli yak-
2223
bölüm
77
Üriner Sistem Fistülleri
Eric S. Rovner, MD
Çeviri: Dr. Ayhan Dalk>l>nç
l
Dr. Fatih K>l>nç
Genel Özellikler
Ürojinekolojik Fistüller
Üroenterik Fistüller
Ürovasküler Fistüller
Di¤er Üriner Fistüller