sinde eksantrik bir plak olarak görünür (fiekil 39-1); geri
kalanlarda ise damar intimay> harap eden ve lümeni daral-
tacak flekilde çepeçevre tutulmufltur.
hastalardan al>nan ard>fl>k abdominal aortografiler ya da
dupleks ultrason ile araflt>r>lm>flt>r (Tablo 39-2). Bu çal>fl-
malar>n en büyü¤ü,
olan hastalar>n %42-53'ünde ilerleyici arteriyel t>ka-
n>kl>¤>n meydana geldi¤ini göstermifltir. Bu çal>flma-
larda tam renal arter darl>¤>na ilerleme insidans> %9-
16 aras>nda de¤iflmekte ve bu durum en çok bafllang>ç-
ta yüksek derecede darl>¤> olan hastalarda görülmek-
teydi.
kip edilen 85 hastada aterosklerotik renal arter darl>¤>n>n
(ARAS) do¤al seyrini gözden geçirmifllerdir. Ateroskleroz
nedeni ile renal arterin ilerleyici darl>¤> 37 hastada (%44)
meydana gelmifl, bunlar>n 14'ünde (%16) ilerleme tutulan
renal arterin tam darl>¤> ile sonuçlanm>flt>.
mer olarak ilk 2 y>l>nda geliflmektedir. ARAS'>n ilerleme
oran> ilk anjiyogram>ndaki darl>¤>n derecesi ile direk ola-
rak ba¤lant>l>d>r.
orta (%50-75) derecede darl>¤> olan renal arterlerin ço-
¤unda izlem anjiyogram>nda bir de¤ifliklik görülmemiflti.
Bunun tersine, ilk anjiyogramda %75'dan fazla darl>¤>
olan renal arterlerin %39'u tam t>kan>kl>¤a ilerlemiflti. Di-
¤er çal>flmalar,
menin daha s>kl>kta ve h>zda olufltu¤u gözlemini do¤-
rulad>lar (Tollefson ve Ernst, 1991; Zierler ve ark., 1994).
olanlara göre total renal ifllevde daha fazla kötüleflme ge-
liflti¤i görüldü.
ilerleyici ARAS takibinde yararl> bir klinik gösterge olma-
d>¤>n> göstermektedir.
nal parankim kayb>n>n bu ilerlemenin s>k bir sekeli ol-
du¤unu net olarak göstermektedir.
dönem renal yetmezli¤ine (ESRD) yol açabilir. Bu ortam-
da, yayg>n aterosklerozu olup transplantasyon için uygun
aday olmayan olan yafll> hastalarda ESDR geliflir ve kronik
diyalizde gerek yaflam kalitesi, gerekse sa¤ kal>m aç>lar>n-
dan prognoz kötüdür. Bir çal>flmada, belirgin olarak ilerle-
mifl aterosklerotik renal arter hastal>¤> sonucu ESDR geli-
flen 25 hasta saptand> (Novick, 1994b). Bu hastalar>n
17'si kronik diyaliz tedavisi ald> ve bunlar>n 13'ü 1 y>l
içinde (ortalama sa¤ kal>m 8.7 ay) öldü. Diyalizde olan
hastalarda ölüm nedenleri miyokard enfarktüsü (6), en-
feksiyon (2), gastrointestinal kanama (1), aort anevrizma
rüptürü (1), mezenterik infarktüs (1), kardiyojenik flok
(1) ve serebrovasküler inme (1) idi. Di¤er bir çal>flmada
Mailloux ve ark.(1998), 1970-1985 y>llar> aras>nda primer
renal tan>ya göre diyaliz tedavisi bafllan>lan hastalar>n sa¤
kal>m>n> inceledi. ESDR'nin nedeni olarak renovasküler
hastal>¤> olan hastalarda, ortalama 27 ayl>k yaflam ve 5
y>ll>k %12 sa¤ kal>m oran> ile en kötü sa¤kal>m gözlem-
lendi. Baflka bir çal>flmada, bilateral ARAS'> olan 51 hasta
52 ay takip edildi, hastalar>n %12'i ESDR'ye ilerledi ve or-
talama 4 ml/dk/y>l GFR azalmas> saptand> (Baboolal ve
ark., 1998). Yüzde 45'lik bir kaba mortalite oran> bildiril-
di. Bu bilgiler, aterosklerotik renal arter hastal>¤>na ba¤l>
geliflen ESDR'nin renal yerine koyma tedavisine iyi cevap
vermedi¤ini vurgulamaktad>r.
ark. (2001) diyaliz tedavisine bafllayan hastalarda ESRD
nedeni olarak renal vasküler hastal>¤>n (RVD) insidans>n-
da art>fl bildirmifllerdir. Bu art>fl %1.4-2.1 aras>ndad>r ve
y>ll>k art>fl %12 dir. Bu bilgi ABD Renal Veri Sistemi veri
taban>nda bu hastalar>n kay>tl> tan>lar>ndan elde edimifltir
ve hastal>k özel olarak araflt>r>lmam>flt>r. ESRD'nin di¤er
etyolojileri ile karfl>laflt>r>ld>¤>nda bu hastalarda diyaliz
mortalitesinde art>fl bulunmam>flt>r
Do¤al Seyri
Schreiber ve ark., 1984
Zucchelli ve ark., 1984
Tollefson ve Ernst,
(N)
85
36
48
LI/IN
44
40
S3
TIKANIKLIK
(%)