tedavisinde vazgeçilmez bir rol oynar. Birçok ürolo-
jik durumun de¤erlendirilmesi fizik muayene ile
rekler, üreterler ve mesane ile ilgili hastal>klar>n>n tan>s>n-
da kritik öneme sahip olmufltur. Ultrasonografi, prostat
hastal>klar>n>n tan>s>nda devrim niteli¤inde de¤iflikliklere
yol açm>flt>r. Ürologlar>n ultrasonografiye hakimiyeti po-
liklinik ve ameliyathanelerde yayg>n kullan>ma yol açm>fl-
t>r. Aksiyel görüntülemenin gelifltirilmesi ve intravenöz
kontrast maddelerin kullan>m> ürolojik hastal>klar hakk>n-
da ayr>nt>l> anatomik, fonksiyonel ve fizyolojik bilgiler
sa¤lam>flt>r. Bu bölümde görüntüleme yöntemlerinin temel
fizik ilkeleri vurgulanarak, ürolojik görüntüleme için endi-
kasyonlar tart>fl>lacakt>r. Her bir görüntüleme yönteminin
gücü ve s>n>rlar>n>n yan> s>ra, görüntü kalitesini en üst dü-
zeye ç>karmak ve hastada risk ve zararlar> en aza indir-
mek için gerekli görüntüleme teknikleri ele al>nm>flt>r.
görüntülemenin gölgesinde kal>rken birçok ürolojik hasta-
l>kta hala bu yöntemden yararlan>lmaktad>r. Konvansiyo-
nel radyografi düz kar>n grafisi, intravenöz eksretuar
ürografi, retrograd pyelografi, loopografi, retrograd üret-
rografi ve sistografiyi içerir. Ürologlar poliklinik ve ameli-
yathanede floroskopik de¤erlendirmeleri de içeren kon-
vansiyonel radyografi incelemelerini hasta de¤erlendiril-
mesinde giderek artan oranlarda tercih etmektedir.
¤ini bilmeli, hasta ve operatörün radyasyona maruziyeti-
nin sonuçlar> hakk>nda bilgi sahibi olmal>d>rlar. Konvan-
siyonel radyografinin temel fiziksel ilkesi bir X-ray kay-
da yay>l>r ve dokuya çarparak dokuya enerji aktar>r. Fo-
tonlar>n baz>lar> de¤iflik miktarda enerji kayb> ile hastadan
ç>kar ve görüntü kaydedici bir film kaseti üzerine veya gö-
rüntü yo¤unlaflt>r>c> bir tüp üzerindeki fosfor girifline çar-
par, böylece görüntü elde edilmifl olur (fiekil 4-1).
ri oluflur. Sonuç olarak birim hava kütlesinin yüklenmesi
radyasyona maruziyet olarak adland>r>l>r. Radyasyon ma-
ruziyeti birimi coulomb (C)/kg'd>r. Emilen doz, radyasyo-
na maruziyet sonucu emilen enerjidir ve gray (Gy) ad> ve-
rilen birim ile ölçülür. Emilen doz geçmiflte rad olarak bi-
rimlendirilmekteydi (1 rad = 100 Gy).
maktad>r, çünkü radyasyonun doku ile farkl> türlerde et-
kileflimi olan de¤iflik tipleri vard>r. Emilen doz dönüfltür-
me faktörü uygulanmas> sonucu sieverts (Sv) cinsinden
ölçülen bir eflde¤er doza dönüfltürülür. Tan>sal radyogra-
filer için dönüfltürme faktörü 1'dir, sonuç olarak emilen
doz eflde¤er doz ile ayn> demektir. Tedavi amaçl> radyas-
yon söz konusu oldu¤unda hastalar taraf>ndan al>nan
radyasyon enerjisi dozu gray cinsinden ifade edilir. Tan>-
sal iyonize radyasyon ifllemleri nedeniyle hastalar veya
sa¤l>k personelinin maruziyeti ele al>n>rken, doz sieverts
cinsinden ifade edilir.
l> olacakt>r. Tan>sal görüntüleme nedeniyle radyasyon ma-
ruziyetinin yol açt>¤> en önemli risk kanser geliflimidir.
Efektif doz, bir görüntüleme iflleminde hasta populasyonun
radyasyon riskini ifade etmek için kullan>lan miktard>r
Temel Prensipler