background image
(McConnell, 1995). Total prostatik androjenin %90'> DHT
formunda olup, esas olarak testiküler androjenlerden olufl-
mufltur. Adrenal androjenler total prostatik androjenlerin
%10'unu oluflturabilir ise de, BPH etyolojisinde bu depo-
lanm>fl hormon kayna¤>n>n önemi ihmal edilebilir. Hücre
içinde hem testosteron ve hem de DHT ayn> yüksek affini-
teli androjen reseptör proteinine ba¤lan>r (Chatterjee,
2003). DHT, androjen reseptörüne daha yüksek affinite
göstermesi nedeni ile testosterondan daha güçlü androjen-
dir. Ayr>ca, DHT-reseptör kompleksi testosteron-reseptör
kompleksinden daha stabil olabilir. Takiben hormon resep-
törleri nükleustaki spesifik DNA ba¤lanma yerlerine ba¤la-
n>r, bunun sonucunda androjen ba¤>ml> genlerin kopyalan-
mas> artar ve sonuçta protein sentezi stimüle edilir (An-
driole ve ark., 2004). Tersine androjene duyarl> dokudan
androjenin çekilmesi protein sentezinde azalma ve doku
küçülmesi yapar.
Anahtar özelli¤i gösteren androjene
ba¤>ml> genlerin (örn., PSA) inaktivasyonlar> d>fl>nda,
androjen çekilmesi , programl> hücre ölümünde etkili
spesifik genlerin aktivasyonuna yol açar
(Kryprianou ve
Isaacs, 1989; Martikainen ve ark., 1990). Normal prostatik
geliflmede ve sekretuar fizyolojide androjenlerin önemine
ra¤men, testosteronun ve DHT nun yafll>larda prostat>n bü-
yümesinde direkt mitojen etki gösterdi¤ine dair kan>t yok-
tur. Gerçekten de, her iki hormon da prostatik epitelyal
hücre kültürleri üzerinde mitojenik de¤ildir (McKeehan ve
ark., 1984). Ratlar>n ventral prostat>nda farkl> gen eks-
presyon çal>flmalar> mitojenik yolaklarda direkt aktivasyon
oldu¤unu gösterememifltir (Wang ve ark., 1997). Bununla
beraber, birçok büyüme faktörü ve bunlar>n reseptörleri
androjenlerle kontrol edilir (ileriye bak>n>z). Bu nedenle,
prostattaki testosteron ve DHT nun etkisi dolayl> olarak
otokrin ve parakrin yolaklarla yönlendirilir.
Androjen Reseptörleri
Prostat di¤er androjene ba¤>ml> organlardan farkl> ola-
rak hayat boyunca androjenlere cevap verme yetene¤i-
ni devam ettirir.
AR ekspresyonu pubertan>n tamamlan-
mas> ile peniste ihmal edilebilir oranlara düfler (Roehrborn
ve ark., 1987; Takane ve ark., 1991a, 1991b). Bu neden-
le, dolafl>mdaki yüksek androjen seviyelerine ra¤men adult
peniste androjene ba¤>ml> büyüme durur. E¤er penis hayat
boyunca yüksek AR seviyelerini korumufl olsa idi, muhte-
melen organ ölüme kadar büyüyecekti. Tersine, prostatta-
ki AR seviyeleri yafllanma boyunca yüksek kalmaktad>r
(Barrack ve ark., 1983; Rennie ve ark., 1988). Asl>nda, hi-
perplastik dokudaki nükleer AR seviyelerinin normal kon-
trollardan daha yüksek oldu¤unu düflündüren belirtiler
vard>r. Di¤er faktörlerde oldu¤u gibi, estrojen seviyesinde
yafla ba¤>ml> art>fllar, yafllanan prostatta AR ekspresyonu-
nu art>rabilir, bu da prostattaki DHT seviyelerinin "normal"
olmas>na ve periferal dolafl>mda androjen seviyelerinde
azalma olmas>na ra¤men prostatta daha çok büyümeye
(veya hücre ölümünde azalmaya) yol açar.
Androjen reseptörlerindeki mutasyonlar, polimorfizm-
ler veya BPH patogenezindeki di¤er de¤iflikliklerin olas>
rolleri aç>k de¤ildir (Chatterjee, 2003). AR genindeki tek-
rarlanan CAG say>s>ndaki polimorfizm prostat boyutlar>n-
daki ve cerrahi riskteki art>fl ile iliflkilidir (Giovannucci ve
ark., 1999a, 1999b). Bununla beraber Hollanda'da yap>-
lan baflka bir çal>flmada, tekrarlanan CAG say>s> ile BPH
aras>nda bir iliflki bulunmam>flt>r (Bousema ve ark.,
2000). Bu son çal>flmada BPH ve Vitamin D reseptör poli-
morfizmleri aras>nda iliflki bulunamad>¤> halde, bir Japon
çal>flmas>nda iliflki oldu¤u tespit edilmifltir (Habuchi ve
ark., 2000). Birleflik Devletler erkeklerini kapsayan daha
yak>n zamanl> bir çal>flmada k>sa CAG tekrarlar> ve prostat
volümü aras>nda pozitif korelasyon bulunmufltur, buna
karfl>l>k Finlandiya'daki erkekleri içeren bir çal>flmada ise
k>sa CAG tekrarlar>, BPH l>larda kontrol grubundan önem-
li derecede daha düflük bulunmufltur (Mononen ve ark.,
2002). Rapor edilen bulgularda önemli farkl>l>klar olmas>
nedeniyle, e¤er BPH patogenesizinde k>sa CAG tekrarlar>-
n>n rolü var ise, küçük derecede olmas> muhtemeldir (Ho-
ke ve McWilliams, 2008).
Dihidrotestosteron ve Steroid 5
-Redüktaz
BPH'da prostat içindeki DHT konsantrasyonlar> sabit
kalmakta, yükselmemektedir.
Rezeke edilmifl prostat
dokusundaki ilk çal>flmalar prostatik DHT seviyelerinin
hiperplastik dokularda normal kontrol dokulardakinden
daha yüksek oldu¤unu göstermifltir. Bununla beraber, bu
erken çal>flmalarda kullan>lan kontrollar büyük oranda
kaza kurbanlar> idi. Ölüm sonras> devam eden DHT meta-
bolizmas>, bu kadavra dokular>ndaki androjen seviyesini
düflürmektedir. Walsh ve ark.'n>n (1983) kontrol grubu
olarak BPH olmayan erkeklerden al>nan prostat spesimen-
lerini kulland>klar> çal>flmada bu aç>kça gösterilmifltir. Bu
araflt>r>c>lar hiperplastik glandlarda DHT seviyelerinin nor-
mal glandlardakilerle ayn> oldu¤unu göstermifllerdir. Bu-
nunla beraber yafllanan prostat yüksek seviyede AR yan>
s>ra, yüksek DHT seviyesi gösterir. Bu nedenle androjene
ba¤>ml> hücre büyüme mekanizmas> devam eder. Hastal>-
¤>n geliflmesinde androjenlerin en az>ndan izin verici bir
rolü oldu¤u konusunda flüpheler azd>r.
-redüktaz keflfedilmifltir. Bunlar>n
her biri ayr> genlerle kodlanm>flt>r (Russell ve Wilson,
1994). Deri ve karaci¤er gibi prostat d>fl> dokularda daha
ço¤unlukta olan tip1, 5
-redüktaz normal olarak 5-re-
düktaz yetersizli¤i sendromunda sal>n>r ve büyük ölçüde
finasteride (Proscar) ile de¤il, dutasteride (Avodart) ile in-
hibe edilir. Tip2, 5
-redüktaz daha ço¤unlukla prostatik
2572
KISIM XVI
l
Prostat
Serum Testosteron, Serum PSA ve Prostat Hacm> Aras>nda Belirgin
BAZAL TESTOSTERON
B
YAfi
PSA
PROSTAT
BMI
BAZAL SFI
KATEGOR
(N = 4254)
(y>l)
(ng/mL
­1
)
HACM< (mL)
(kg/m
2
)
SKORU
300
3092
66.5
4.0
54
27.0
6.8
275-300
291
65.3
3.8
56
28.2
6.6
250-275
269
66.2
3.9
55
28.1
6.4
225-250
225
65.3
4.0
57
29.0
7.2
200-225
143
64.8
3.9
56
30.1
5.9
175-200
115
66.5
4.0
56
29.5
6.8
150-175
67
66.2
3.6
56
29.5
5.8
<150
52
68.7
4.0
61
31.0
5.6
*Litre bafl>na nanomoller için 28.8'e bölünüz.
BMI, vücut kitle indeksi; PSA,prostat-spesifik antijen;SFI,Seksüel Fonksiyon de¤erlendirme.
Al>nt>; Marberger M, Roehrborn CG, et al. Relationship among serum testosterone, sexual function, and response to treatment in men receiving dutasteride
for benign prostatic hyperplasia. J Clin Endocrinol Metab 2006;91(4):1323­8.
Tablo 91-1.