background image
C
insel yolla bulaflan hastal>klar>n (CYBH) taranmas> ve
tespit edilmesi, bu enfeksiyonun ve onun sekellerinin
yay>lmas>n> ve ilerlemesini engelleyerek sekonder bir
korunma sa¤lar. Maalesef, primer korunma yani e¤itim
yolu ve güvenli seks uygulamalar>, CYBH'>n yayg>nl>¤>n>
ve yüksek maliyetini azaltmada yeterli olmam>flt>r.
CYBH'a yakalanma riski yüksek olan kifliler, yafllar>
18 ile 28 aras>nda de¤iflen genç yetiflkinlerdir. Ak>lda tu-
tulmas> gereken önemli bir nokta da, CYBH'lar>n ishal, he-
patit ve motorlu araç kazalar> ile birlikte uluslararas> seya-
hatte karfl>lafl>labilecek 5 önemli riskten biri olmas>d>r
(Mawhorter, 1997).
CYBH'>n risk ve sonuçlar>n>n yükümlülü¤ü kad>nlar>n
üzerine düflmektedir. CYBH'lara maruz kal>nd>¤>nda, ka-
d>nlar çok daha büyük olas>l>kla enfekte olurlar ve çok da-
ha yüksek oranda asemptomatiktirler. CYBH'lar, kronik
pelvik a¤r> sendromu, ektopik gebelik ve infertilite riskini
artt>ran pelvik inflamatuar hastal>¤a sebep olabilirler. Ne
yaz>k ki oluflan sekeli tersine çevirecek tedavi hakk>nda
çok az kan>t vard>r.
Bir ürolog tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu (
steril idrar kültürü ile birlikte semptomatik olan kad>nlar-
da, altta yatan CYBH'a karfl> flüpheci olmal>d>rlar. Acil ser-
vise ile baflvuran kad>nlar>n %50'den fazla-
s>nda sonras>nda CYBH ile ilgili kültürler pozitif bulun-
mufltur (Berg ve ark., 1996). Kad>nla seks yapan kad>nla-
r>n tedavisinde de hekimler ayn> flüphede olmal>d>r. Her-
hangi bir erkekle iliflkisi olmayan lezbiyenler aras>ndaki
skuamoz epitel lezyonlar>nda genital human papillomavi-
rüs (HPV) tan>mlanm>flt>r (Marrazzo ve ark., 1998).
Anal seks yapan kad>nlarda ve erkeklerde proktit ola-
bilir. Etken mikroorganizmalar> Neisseria gonorrhoeae,
Chlamydia trachomatis, Treponema pallidum ve Herpes
Simplex Virusü (HSV) içerir. HIV enfeksiyonu ile ilgili tar-
t>flma bu bölümün d>fl>ndad>r (bkz. Bölüm 14).
Ancak,
özellikle ülseratif tipli CYBH'lar>n, HIV bulaflma ve en-
fektivitesini kolaylaflt>rd>¤>n>n hat>rlanmas> önemlidir.
Özellikle, HSV tip 2, HIV bulaflmas>nda rol oynayabilir
çünkü HIV(+) çiftler aras>nda di¤er CYBH'lardan daha çok
tan>mlanm>flt>r. Mycoplasma genitalium antikorlar>na sa-
hip çiftler aras>nda artm>fl HIV bulaflma riski gözlemlen-
mifltir (Perez ve ark., 1998).
Kan>tlar göstermifltir ki, spermisid nonoxynol-9,
CYBH'a karfl> koruyucu de¤ildir ve s>k kullan>m> asl>nda
genital ülserasyon ve HIV bulaflma oran>n> artt>rarak za-
rarl> olabilir (Richardson, 2002).
CYBH'lar>n tedavisini yapan doktorun tan> ve tedavi
yöntemlerinin son bilgileri yans>tt>¤>ndan emin olmas> için
özel çaba sarf etmesi gerekmektedir. Bu amaçla, Hastal>k
Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), CYBH tedavisi öne-
rilerini periyodik olarak, kolayl>kla elde edilebilecek CDC
web sitesi kontrol edilerek güncellemektedir. Bu arada
meydana gelen de¤ifliklikler için güncel literatürlerin göz-
den geçirilmesi gerekir. CYBH'> olan bir hastan>n do¤ru ta-
n> ve tedavisi sadece hastan>n de¤il ayn> zamanda cinsel
partnerinin ve çiftlerin olas> do¤mam>fl çocuklar>n>n da he-
kim taraf>ndan tedavi edilmesini içermektedir.
En s>k görülen CYBH'lar bu bölümde tart>fl>lm>flt>r ve
bu hastal>klar HSV enfeksiyonu, klamidyal uretrit/servisit,
lenfogranuloma venereum, sifiliz, gonore, flankroid, triko-
monas, HPV enfeksiyonu ve uyuzu içerir. Üretrit ve vaji-
nite sebep olan di¤er cinsel patojenler k>saca tart>fl>lm>flt>r.
EP
Her y>l ortalama 19 milyondan fazla yeni CYBH rapor edil-
mektedir ve 65 milyondan fazla insan tedavi edilemeyen
viral CYBH'la enfektedir (CDC, 2010b; American Social
Health Association, 1998). Olgular>n ortalama üçte ikisi
ergenlerde ve genç eriflkinlerde oluflur. En s>k CYBH'lar
HPV ve HSV enfeksiyonlar>d>r.
ABD'de 2008 y>l>nda bil-
dirilen her 10 enfeksiyon hastal>¤>n>n 4'ü CYBH'dur
(CDC, 2008). Bunlar HSV ve HPV enfeksiyonlar>n> içerme-
mektedir çünkü bu hastal>klar rapor edilememktedir.
Birleflik devletlerde HPV enfeksiyonunun prevelans>
tahmini 20 milyon ve insidans> 6,2 milyondur (Catea, 1999;
402
bölüm
13
Cinsel Yolla Bulaflan Hastal>klar
Tara Lee Frenkl, MD, MPH
l
Jeanette M. Potts, MD
Çeviri: Dr. Alper Ötünçtemur
l
Dr. Emin Özbek
Epidemiyoloji ve E¤ilimler
Genital Ülserler
Herpes Simpleks Virüs Enfeksiyonu
fiankroid
Sifiliz
Lenfogranüloma Venereum
Chlamydia trachomatis Enfeksiyonu
Gonore
Trikomonas
Genital Si¤iller
Molluscum Contagiosum
Skabies (Uyuz)
Pedikülozis Pubis
Di¤er Cinsel Yolla Genel Bak>fl