background image
B
enign prostat hiperplazisi (BPH)yafllanan erkeklerde
alt üriner sistem semptomlar>na (AÜSS) neden olan,
fakat bunlar>n tek sebebi olmayan patolojik bir du-
rumdur. Yafll> erkeklerde prostatik büyümenin alt>nda ya-
tan nedeni ayd>nlatmak için son 5 dekaddaki yo¤un çaba-
lara ra¤men, sebeb-ve-etki iliflkileri ayd>nlat>lamam>flt>r.
Örne¤in BPH geliflimi için androjenler gereklidir fakat BPH
n>n sebebi olduklar> yönünde netlik yoktur.
BPH'n>n kli-
nik semptomlar>n>n (prostatizm), kitlenin üretral rezis-
tans> art>rmas> ile ilgili oldu¤u fleklindeki daha öncele-
ri kabul edilen fikirler çok basit kalmaktad>r.
fiimdi gü-
nümüzde
AÜSS n>n önemli bir k>sm>n>n, yaflla-ilgili det-
rusor disfonksiyonu ile ve prostat-mesane üniti ile ilgi-
li olmayan poliüri, uyku bozukluklar> ve çeflitli siste-
mik t>bbi durumlar ile ilgili oldu¤u bilinmektedir.
Tarihsel olarak, ifleme semptomlar> mesane ç>k>m t>ka-
n>kl>¤> ile iliflkili olmufltur (Chapple ve ark., 2008). Erkek-
lerde prostat ile ilgili geleneksel ba¤lant> "prostatizm"
semptomlar> olarak isimlendirilir. Bununla beraber, ifleme
semptomlar>n>n altta yatan patofizyoloji ile kötü korelas-
yon gösterdi¤i iyice anlafl>lm>flt>r (de la Rosette ve ark.,
1998). Üretra darl>¤> gibi di¤er baflka t>kanma flekillerinde
veya tersine, detrusor kontraktilitesini bozan koflullarda alt
üriner traktusun fonksiyonunun kötüleflmesi halinde de
benzer semptomlar olabilir. Bu durum, BPH'n>n histolojik
durumu nedeni ile benign prostatik büyüme (BPE) ile s>k-
ca iliflkili olan benign prostatik obstruksiyon (BPO) ve bu-
nun sonucunda geliflen mesane ç>k>m t>kan>kl>¤> (BOO) ile
ilgili olabilir, bu durum de¤iflmez bir durum de¤ildir. Örne-
¤in, kad>nlarda s>k olarak ifleme semptomlar> vard>r (Irwin
ve ark., 2006). Boflaltma yetersizli¤i; ç>k>m t>kan>kl>¤>, me-
sane kas>n>n yetersiz aktivitesi veya her ikisinin birlikteli-
¤i ile ilgili olabilir. Damlama gibi ifleme sonras> semptom-
lar> erkeklerde daha s>k olmak üzere her iki cinste de görü-
lür, bu semptomlar oldukça yayg>nd>r, çok s>k>nt> vericidir
ve hayat kalitesinde önemli bozuklu¤a neden olurlar (Rey-
nard ve ark., 1996). Depolama semptomlar> büyük oranda
günümüzde s>k>flma hissi, s>k s>k idrara gitme, nokturi ve
s>k>flma tip idrar kaç>rma ile tan>mlanan afl>r> aktif mesane
(OAB) sendromu
terimi kapsam> içine al>nmaktad>r ve alt-
ta yatan bir detrusor afl>r> aktivitesi ile korele oldu¤una
inan>l>r (Abrams ve ark., 2003). Bu semptomlar e¤er özel-
likle inkontinans ile birlikte iseler, ifleme semptomlar>ndan
daha fazla s>k>nt> verme e¤ilimindedirler. Depolama semp-
tomlar> her iki cinste de s>k olarak üriner infeksiyon ile be-
raberdirler veya daha nadir olarak mesane tafllar>, karsino-
ma veya mesanede karsinoma in-situ varl>¤> gibi di¤er du-
rumlar ile de beraber görülürler.
Bu anlay>fl gruplarda k>smen örtüflme oldu¤unu göste-
rebilir (fiekil 91-1). 40 yafl>ndan daha büyük erkeklerin
pek ço¤unda histolojik olarak hiperplazi (BPH) geliflece¤i
halde, hepsinde s>k>nt> verici AÜSS olmayacakt>r. Ölçüle-
bilen BPE bunlar>n baz>lar>nda geliflecek, baz>lar>nda ge-
liflmeyecektir. Ayn> flekilde düflünülürse, erkeklerde AÜSS
olmadan BPE varl>¤> s>k görülür. Mesane ç>k>m t>kan>kl>-
¤>; AÜSS ile birlikte veya AÜSS ile birlikte olmadan ve BPE
ile beraber veya BPE ile beraber olmadan da olabilir ve ba-
z> erkeklerde BPH ile beraber mesane ç>k>m t>kan>kl>¤>
vard>r (örn., darl>ktan dolay>) (Roehrborn, 2008).
fiüphesiz, AÜSS semptomlar>n> art>ran sellüler patolo-
jik olaylar günümüzde farketti¤imizden çok daha karma-
fl>kt>r. Bununla beraber sadece bu karmafl>kl>¤> çözerek,
BPH n>n alt üriner traktus fonksiyonu üzerindeki yan et-
kilerini baflar>l> bir flekilde tedavi etmek ve muhtemelen
yan etkileri önlemek için alternatif stratejiler tasarlayabi-
lecekmiyiz.
ETYOLOJ<
Histopatolojik olarak BPH, prostat>n periüretral ala-
n>ndaki epitelyal ve stromal hücre say>s>nda art>fl ile
karakterizedir ve bu nedenle eski literatürde s>kca
rastlan>lan hipertrofi terimini de¤il, hiperplazi terimini
kullanmak do¤ru olacakt>r.
Yeni epitelyal gland oluflu-
mu normal olarak sadece fetal geliflim s>ras>nda görülür ve
bu durum, stroma hücrelerinin indüktif potensiyelinde
embryonik bir yeniden uyan>fl oldu¤u fikrini art>rmaktad>r
(Cunha ve ark., 1983, Isaacs, 2008). Bu hiperplastik ola-
y>n moleküler etyolojisi tam olarak belli de¤ildir.
Hücre
say>s>nda gözlenen art>fl, epitelyal ve stromal prolife-
rasyon veya hücresel birikime yol açan bozulmufl
programl> hücre ölümü nedenleri ile olabilir.
Hiperplas-
tik sürecin etyolojisinde androjenler, estrojenler, stromal-
epitelyal etkileflimler, büyüme faktörleri ve transmitterler
tek tek ya da kombinasyon fleklinde rol oynayabilirler.
2570
bölüm
91
Benign Prostat Hiperplazisi:
Etyoloji, Patofizyoloji,
Epidemiyoloji ve Do¤al Seyir
Claus G. Roehrborn, MD
Çeviri: Dr. U¤ur Kuyumcuo¤lu
l
Dr. Hakan Akdere
Etyoloji
Patofizyoloji
Epidemiyoloji ve Do¤al Seyir