background image
yona geçerler. Yeniden düzenleme s>ras>nda, kas liflerine
ortogonal olarak ba¤lanm>fl halka fleklinde tip III kollajen
lifleri genleflir, uzar ve gerginleflerek liflerin lümene para-
lel hale gelece¤i bir düzene girerler.
nç abdominal (Pabd) ve detrusor (Pdet)
bas>nçlar>n>n aras>ndaki iliflkiye ba¤l>d>r. Bu yüzden,
Pdet=Pmes ­ Pabd
nda detrusor kas>lmas> ile
olufltu¤u için, Pdet, Pabd'de anlaml> bir de¤ifliklik olma-
dan yükselir. Detrusor kas>lmas>n>n fliddetini ölçmek için,
Pdet tek bafl>na yeterli bir parametre de¤ildir. Kas, enerji-
yi bir güç üretmek ya da uzunlu¤unu k>saltmak için kul-
lanabilir. Mesane içi bofl organ oldu¤u için, üretilen güç
Pdet'e katk>da bulunurken, kaslar>n k>salma h>z> idrar
ak>m>yla (Q) iliflkilidir. Üretilen Pdet ile idrar h>z> aras>n-
da bir iliflki vard>r. Bu iliflki Griffits taraf>ndan (1988)
özetlenmifltir.
E¤er üretral direnç sifinkter yetersizli¤i
olan ya da normal kontinan kad>nlardaki gibi düflük
ise, Pdet neredeyse ölçülemeyebilir. Böylelikle bu ka-
d>nlar düflük Pdet ile normal idrar ak>m>na sahip ola-
bilirler. Pdet ile Q aras>nda, sabit mekanik güç (w)
varl>¤>nda ters orant> vard>r.
W=Pdet
× Q
Bu denklem normal detrusor kas>lmas> ve normal
detrusor gücü olmas>na karfl>n neden düflük ifleme ba-
s>nc> oldugunu aç>klar. ras>nda, Pdet ç>k>m di-
rencini gösterir. Üretra, yüksek ak>m> (Q) sa¤layacak
kadar genifl aç>l>rsa, mesaneyi boflaltmak için oldukça
düflük bir Pdet'e ihtiyaç duyulur. Buradaki mesaj kad>n-
larda düflük ifleme bas>nc>, detrusor kas>lmas>nda bir
bozukluk oldugu anlam>na gelmeyip, sadece kad>n>n
üretras>n> yeterli geniflli¤e kadar açabildi¤ini gösterebi-
lir. Ayr>ca erkeklerde kullan>lan t>kan>kl>¤> teflhis etmek
için kullan>lan bas>nç-ak>m nomogramlar>, kad>nlar için
geçerliligi kan>tlanmadan kullan>1mamal>d>r.
Doku Biomekanikleri ve Mesane
Fonksiyonlar>
Önemli moleküler ve hücresel parametrelere ek olarak, do-
ku ve organ seviyesinde mesane özellikleri de mesanenin
dolumu s>ras>ndaki fonksiyonlar> için önemlidir (Dama-
ser, 1999). Ana mekanik özellikler; stres gerilim iliflkisi,
viskoelastisite ve mesane dokusu deformasyonunu içerir.
Bütün mesane nitelikleri, mesanenin flekli, hacmi ve geri-
limidir. Organ seviyesinde bas>nç-ak>m iliflkisi sistomet-
rogram ile de¤erlendirilir. Ürologlar için önemli bir araç ol-
sa da, sistometrogram tek bafl>na, doku uyumu, organ fle-
kil ve duvar gerilimi da¤>l>mdaki de¤iflikliklerin etkilerini
tam olarak ay>rt edemez. Örne¤in, spinal kord hasar>nda,
sistometrogramdaki de¤ifliklikler, mesane fleklinde (Oga-
wa ve ark., 1988) ya da doku özelliklerindeki de¤ifliklik-
lere ba¤l> olabilir. Bu yüzden, mesane fonksiyonlar>ndaki
de¤iflimin ortaya konmas>, mesane duvar>ndaki intrensek
de¤iflikliklerin belirlenmesi için mesane duvar> biomeka-
nik özelliklerinin iyi anlafl>lmas> gereklidir. dokusunda biomekanik içeriklerin doku mekanik cevab>-
na etkisi çal>fl>lm>flt>r (Wagg ve Fry, 1999). Fakat tart>fl>-
lan problem klinikte görülen detrusor fonksiyonlar>ndaki
de¤iflikliklerin, kas>labilen yap>lardaki de¤ifliklik sonucu
mu yoksa hücre d>fl> matriksteki de¤ifliklik sonucu mu ol-
du¤udur. Mesane fleklinin karmafl>kl>¤> benzer sorular>
gündeme getirir. Mesane mekanik olarak ince duvarl> bir
istiridye kabu¤u olarak düflünülebilir.
liminin boyutsal olarak nas>l da¤>ld>¤> konusunun ana par-
ças>d>r (Flugge, 1973). Yüzey geometrisinde bir de¤ifliklik,
mekanik özelliklerdeki de¤iflikliklerden ba¤>ms>z olarak
gerilim da¤>l>m>n> etkileyebilir. Böylelikle, mesane yüze-
yindeki afl>r> e¤imli alanlar (fiekil 60-4), lokalize konsantre
gerilim alanlar> yaratma potansiyeline sahip olabilir ve spi-
nal kord hasar> s>ras>nda meydana gelenler gibi mesane
deformiteleri oluflmas>na katk>da bulunabilir. Damaser ve
Lehman'>n (1995) mesane flekil modellemesi çal>flmas>nda
bu fenomeninin alt> çizilmifl ve mesane duvar gerilim da¤>-
l>m>n>n mesane flekli üzerine etkisi gösterilmifltir.
Genellikle küre fleklinde tarif edilmesine karfl>n, mesa-
ne en düzensiz flekle sahip anatomik yap>d>r. Mesane flek-
1789
BÖLÜM 60
l
Mesane ve Üretran>n Fizyoloji ve Farmakolojisi
fiekil 60-4.
Mesane için majör ana e¤imler (A) ve minör ana e¤imler (B). Yönler vektörler ile, e¤im büyüklü¤ü de gri skalada belirtilmifl-
tir. Mesane bu örnekte oldu¤u gibi tam dolu oldu¤unda, çevreleyen pelvik yap>larla temastan dolay> e¤imlerde büyük varyasyonlar olu-
flur.