background image
BT anjiyografinin kullan>m> araflt>r>ld>¤>nda, van Amp-
ting ve arkadafllar> (2003) diyalize bafllama yafl> 45 y>l>n
üzerinde olan 49 hastada ciddi renal arter darl>¤>n>n
(RAS) insidans>n> %27 olarak bildirmifllerdir.
Uzu ve arkadafllar> (2002) manyetik rezonans anji-
yografi ile araflt>r>lan ESRD'li 44 hastada ilave vasküler
hastal>k (serebral, koroner ya da periferal) tan>s> da ko-
nuldu¤unda daha yüksek (%50) insidans bildirmifllerdir.
(1989) 18 ayl>k bir zaman içinde ESDR geliflen tüm yeni
hastalarda prospektif olarak renal arteriografi yapm>fllar-
d>r. Tüm hastalar>n %6's>nda aterosklerotik renal arter
hastal>¤>n>n nedeni ESDR idi ve 50 yafl>n üzerindeki has-
talarda bu oran %14 olarak tespit edildi. ABD'de y>lda or-
talama 300.000 hasta kronik diyalize gereksinim göster-
mektedir. Ortanca yafllar> 60'>n üzerindedir ve ço¤unlu¤u
yayg>n aterosklerozis obliterans bulgular> göstermektedir.
Aterosklerotik renal arter hastal>¤>n>n neden oldu¤u
ESDR'li hasta say>s> tam olarak bilinmemesine ra¤-
men, aç>klanan verilerin >fl>¤>nda, bu kategoride bin-
lerce hasta bulunmaktad>r.
Fibröz (Fibromusküler) Displazi
Fibröz displazi (FD) aterosklerotik ve inflamatuvar olma-
yan, çoklu alttipleri damar duvar>n>n primer olarak tutulan
k>sm>na ba¤l> olan vasküler bir hastal>kt>r. Olgular>n ço-
¤unda mediya (mediyal fibroplazi) etkilenir; perimediyal
fibroplazi, intimal fibroplazi, ve fibromüsküler hiperplazi
daha az görülür.
Primer intimal fibroplazi, çocuklarda ve genç eriflkin-
lerde geliflir ve fibröz lezyonlar>n yaklafl>k olarak
%10'unu oluflturur.
Lezyon, internal elastik laminada
kollajenin dairesel birikimi ile karakterizedir (fiekil 39-2).
Elastika interna'n>n y>rt>lmas> ve duplikasyonu genç has-
talarda daha s>k geliflir ve birço¤unda komplikasyon ola-
rak disekan hematom gözlenir. Bu grupta aterosklerotik
renal arter hastal>¤>n nedeni olarak aterosklerozun olma
olas>l>¤> özel boyama teknikleri ile lipid yoklu¤unun gös-
terilmesi ile ekarte edilebilir. Mediyal diseksiyon kompli-
kasyonlu intimal fibroplazi, patolojik olarak mediyan>n d>fl
yar>s>nda büyük disekan kanallar>n varl>¤> ile karakterize-
dir. Bu lezyonlar>n mediyal diseksiyon ve anevrizmal dila-
tasyon ile sonuçlanan internal elastikadaki defekt nede-
niyle geliflti¤i düflünülmektedir.
Primer intimal fibrozide anjiyografi düz, oldukça
lokal ve s>kl>kla damar>n ya da dallar>n>n proksimal ve
orta k>sm>n> tutan bir darl>k görüntüsü vermektedir
(fiekil 39-3). Disekan hematomlar darl>k sahas>n> distor-
siyone edebilir. Cerrahi olmayan tedavi ile etkilenen böb-
re¤in ilerleyici renal arter t>kan>kl>¤> ve iskemik atrofisi
flaflmaz bir flekilde meydana gelir. Karfl> taraf renal arter-
de de novo olarak fliddetli intimal fibroplazi geliflebilmek-
tedir. Primer intimal fibroplazi en s>k renal arterleri etkile-
mesine ra¤men karotis, üst ve alt ekstremite ve mezente-
rik damarlar>n efl zamanl> tutulumu ile genel bir hastal>k
olarak da ortaya ç>kabilir.
Mediyal Fibroplazi
Medial fibroplazi, fibröz lezyonlar>n en s>k rastlan>lan>
olup, total say>n>n %75-80'ni oluflturmaktad>r. Yirmi-
befl ile 50 yafllar> aras>ndaki kad>nlarda olma e¤ilimin-
dedir ve s>kl>kla her iki renal arteri tutar.
Vücuttaki di-
¤er arterlerden özellikle karotis, mezenter ve iliak arterleri
tutmaktad>r. Mikroskobik olarak internal elastik membran,
fokal ve de¤iflik derecelerde olarak incelmifl ve kaybolmufl-
tur. Kal>nlaflm>fl alanlarda kas>n ço¤unlu¤u kollajen ile yer
de¤iflerek medial fibroplazi olarak bilinen görünümü al-
m>flt>r. Di¤er alanlarda median>n incelmesi tam kay>p flek-
linde oluflur ve mikroanevrizmalar sadece eksternal elasti-
ka ile döfleli sakküller gibi görülebilir. anevrizmalar medial fibroplazi ile birlikte bulunabilir.
Anjiyografik olarak medial fibroplazi ana renal ar-
terin distal üçte ikisini ve dallar>n> tutan tipik `boncuk
dizisi'fleklinde görülmektedir
(fiekil 39-4). Darl>k alan-
lar> mikroanevrizmalardaki kontrast madde ile gölgelene-
rek darl>¤>n gerçek derecesinin de¤erlendirilmesini zorlafl-
t>rmaktad>r. Anevrizmalar>n çap>, hastal>¤>n proksimalin-
deki normal renal arterin çap>ndan daha büyüktür ve afl>-
r> kollateral dolafl>m> yoktur. Bunlar lezyonlar> perimedial
fibroplazilerden ay>rmada önemli özelliklerdir. Schreiber
1050
KISIM VIII
l
Renal Fizyoloji ve Patofizyoloji
A
B
fiekil 39-2.
A,
Kesitsel fotomikrografi fokal fragmantasyonlu inti-
mal fibroplazi ve elastika internan>n k>smi yoklu¤unu göstermek-
tedir. B, Çapraz kesit fotomikrograf, elastika internay> kismen bo-
zan, lümene uzanm>s, yo¤un intimal kollajen kaf> gösteren fliddet-
li renal arteriyel intimal fibroplaziyi göstermektedir. Sol altta, kü-
çük bir rekanülize kanal görülmektedir (Novick AC. Renal vascu-
lar hypertension in children. In: Kelalis, PP, King LR, Belman AB,
editörler. Clinical pediatric urology. Philadelphia: WB Saunders;
1984).