background image
rik mezenflimden türedi¤i düflünülmekle; toplay>c> kanal-
lar, kaliksler, pelvis ve üreterden oluflan toplayici sistem
ise üreter tomurcu¤undan geliflmektedir (fiekil 111­6).
Prensip olarak, tüm nefronlar ayn> flekilde meydana
gelir ve oldukça iyi tan>mlanm>fl geliflim aflamalar>na göre
s>n>fland>r>l>r (Larsson ve ark. 1983) (fiekil 111-7). Meta-
nefrik mezenflim ilk olarak dört befl hücre katman>ndan
oluflan ve ilerleyen üreterik tomurcu¤un ampulla çevresi-
ni oluflturan bölgeyi oluflturmak üzere yo¤uflur. Ampulla
ve ona bitiflik üreter bölgesinin ara yüzü civar>nda, oval
flekilli ve kondanse formda yay>lan hücre kümeleri pretü-
büller alanda toplan>r. Nefronun ilk tan>mlanabilir öncüsü
üreter tomurcu¤unun ampullas>nda tamamen ayr>lm>fl ve
bir vezikül oluflturan metanefrik mezenkim hücreleridir
(Evre I). Evre I renal vezikül hücreleri uzun ve kolumnar
flekillidir ve yeni oluflmufl bazal membrana olan ba¤lar>y-
la stabilize edilirler. Üreterik tomurcu¤un ampullas>yla he-
nüz temasa geçmemifltir fakat zamanla lumene ba¤lan>r.
Renal veziküllerde bulunan multipotent öncüller en son
nefronun tüm epitelyal hücre tiplerini olufltururlar. Nefro-
nun glomerüler ve tübüler k>s>mlara ayr>lmas> renal vezi-
külde iki yar>¤>n s>rayla oluflmas>yla meydana gelir (Evre
II). Vasküler yar>k ad> verilen daha altta bulunan yar>k,
virgül flekilli cisimci¤in oluflumundan hemen önce ortaya
ç>kar. Virgül flekilli cisimcikte de üst yar>k meydana gelir.
Bundan sonra S fleklinde cisimcik oluflur. Bu evrede fin-
can fleklindeki glomerüler kapsül S flekilli cisimci¤in afla¤>
Ls>/aya¤>nda belirir. Fincan fleklinin iç duva-
r>nda yer alan epitelyal hücreler visseral glomerüler epite-
li, yani podosit tabakas>n> oluflturur. Fincan fleklinin d>fl
2979
BÖLÜM 111
l
Ürogenital Sistemin Normal Geliflimi
Dejenere olan
mezonefroz
Üreter tomurcuu
Metanefrik mezenkim
28. gün
fiekil 111-4.
Metanefrik mezoderm 5. haftan>n erken döneminde
intermediate mezoderm ile birleflir ve üreter tomurcu¤u ile ba¤lan-
t> kurarken, kranial mezonefroz dejenere olmaya devam eder (Lar-
sen WJ. Human embryology. New York: Churchill Living stone;
1997'den düzenlenerek al>nm>flt>r).
fiekil 111-5.
Ureter tomurcu¤u ampulla ad> verilen büyümüfl uçla-
r> oluflturmak üzere metanefrik mezenkim ile birleflip nefron fark-
l>laflmas>na bafllar. Kalan mezenkimal hücreler stromal kal>r ve tü-
büller mezenkimal hücrelerle etkileflim kurmaya devam ederek
üreter tomurcu¤u epitel hücrelerine bölünür (Potter EL. Normal
and abnormal development of the kidney. Chicago: Year Book
Medical Publishers; 1972'den düzenlenmifltir).
Mezenkimal
younlama
Renal vezikül
S-ekilli cisimcik
Glomerulus
Distal
tübül
Toplayici
kanal
Bowman
kapsülü
Üreter
tomurcuu
Proksimal
tübül
Henle kivrimi
fiekil 111-6.
Renaltoplay>c> kanallar>n ve nefronlar>n geliflimi. Bölünen üreter tomurcu¤unun ucu metanefrik mezenkimin (pembe renk-
te) birleflmesini indükler ve daha sonrada renal vezikül farkl>lafl>r. Bu farkl>laflan vezikül S fleklinde tübül hale gelir ve sonuçta proksimal
kontorti tübül, distal kontorti tübül ve Henle kulpu ile birlikte Bowman kapsülünü oluflturur (Larsen WJ. Human embryology. New York:
Churchill Livingstone; 1997'den düzenlenerek al>nm>flt>r).