proksimal özofagusu içermemekte çün-
kü bu hastal>klar düz kas> etkilemektedir-
ler. Barrett özofagus, tübüler özofagus
mukozas>n>n normal skuamöz epitelden
de¤iflmesidir. Endoskopik olarak, tübü-
ler özofagusta kadife k>rm>z> mukoza ola-
rak görülür. Bundan baflka, endoskopik
olarak tan>mlanan beyaz>ms> skuamöz
epitel ve k>rm>z> kolumnar epitel aras>n-
da geçifl olan Z-çizgisinin yüksekli¤inde
de¤iflim, Barett özofagusun tan>s>n> u¤-
raflt>r>c> yapmaktad>r. Bunun için, önce
GÖB (önceye bak>n) do¤ru tan>mlanma-
l> ve skuamokolumnar bileflkenin proksi-
mal uzan>m> ve Barrett metaplazi e¤er
varsa tan>mlanmal>d>r. Barret özofa-
gusun ça¤dafl tan>m> iki ana bileflen içe-
rir-endoskopide görülen proksimal yer-
leflimli skuamokolumnar bileflke ve en-
doskopik anomaliden al>nan biyopside
asid- musin içeren goblet hücreleri. Dis-
tal özofagustaki kolumnar segmentin
uzunlu¤una ba¤l> olarak Barrett özofagus
iste¤e göre k>sa segment (< 3 cm) veya
uzun segment (
3 cm) olarak ikiye bö-
lünmüfltür. Bu alanlardan al>nan biyopsi-
ler intestinal metaplazi içerir. Her ne ka-
dar, makroskopik olarak normal olan
squamokolumnar bileflke de intestinal
metaplazi içerse de, çok k>sa segment
Barrett'in karditin sonucu oldu¤u düflü-
nülmektedir. Son çal>flmalar göstermifltir
ki skuamöz epitelin bazal tabakas>ndaki
progenitör hücre nüfusu (kök hücre) ve
özofageal bezlerin kanal epitelleri, distal
özofagusta kolumnar epitelin geliflimine
öncülük eden bez fenotipine ayr>labilir.
Bu mekanizman>n özellikle kar>fl>k asit
ve biliyer reflüsü olan reflü özofajitli has-
talarda, iyileflme sürecinin sonucu olarak
Barrett özofagus geliflimi ile sonuçland>-
¤>na inan>lmaktad>r.
ARTER
Tan>m
Özofagusun arteriyel kanlanmas> seg-
mental sa¤lan>r (fiekil 12). Özofagusun
servikal k>sm> tiroservikal gövdeden ç>-
kan inferior tiroid arterin dallar> ile bes-
lenir. Di¤er daha az arteriyel kanlanma
ise faringeal, subklavyen, ortak karotid,
süperior tiroid ve vertebral arterler ve
kostoservikal gövdeden gelmektedir. Üst
torasik özofagusun kanlanmas> esas ola-
rak inferior tiroidal arterin soldan çok
sa¤ dallar>ndan sa¤lan>r ve daha az sürek-
li olarak aortan>n direk dal> olan ön özo-
fagotrakeal daldan al>r. Trakea bufirkas-
yonuna kadar olan orta özofagus, bronfli-
al arter dallar>ndan veya direk aortadan
kanlan>r. Bronflial arter aortik ark>n he-
men alt>ndan kaynaklan>r. Damarlar düz
ve k>sad>r. Orta ve alt torasik özofagus,
aortan>n ventral yüzünden do¤an tek k>sa
bronkoözofageal dal> ve daha de¤iflken
olarak aortadan bir veya daha fazla oblik
yönde çift olmayan direk dallardan besle-
nir. Alt torasik ve intra-abdominal seg-
ment sol gastrik arterin küçük dallar> ve
muhtemelen sol inferior frenik arterden
kanlan>r. Tüm dallar küçük olup, musku-
larisi besledikten sonra özofagusun d>fl ta-
bakalar>n> transvers geçip submukozada
zengin arteriyel anastomozlar yapar.
Klini¤i ve Cerrahiyi Noktalar
Arterlerin bu dizilimi özofagus rezeksiyo-
nu için transhiyatal yaklafl>ma yer sa¤laya-
rak, kör parmak diseksiyonun bu dallar>
soyarak minimal kan kayb>na ve damarsal
uzlafl>ya neden olur. Sol gastrik ve inferior
frenik arter aralar>nda, gastrohepatik liga-
man>n en üst k>sm>nda bulunan birlefltiri-
ci artere sahiptir. Distal özofagus mobili-
zasyonu s>ras>nda, özellikle Belsey Mark
IV antireflü prosedürü yap>l>rken, bunun
zedelenmesini önlenmek için özen göste-
rilmelidir, bu sebeple de bu arterin ad>
Belsey arteridir. Özofagusun segmental
arteryel do¤as> tart>flmal> olmas> nedeniy-
le baz>lar> bunun kolayca devaskularizas-
yona ve iskemiye yol açt>¤>n> tart>flmakta-
d>rlar. Di¤erleri özofagusun uzun mesafe
boyunca mükemmel bir kanlanmas> oldu-
¤u kan>s>nda olup, nadiren baflar>s>z anas-
tomoz olmas>n> bu arteriyel dizilime ba¤-
lamaktad>rlar. Asl>nda, zengin intramural
arteriyel anastamozlar özofagusun canl>l>-
¤> tehlikeye düflmeden kapsaml> mobili-
zasyonuna izin vermektedir.
VENÖZ DRENAJ
Tan>m
Venöz drenaj da segmentaldir (fiekil 13).
Lamina propriada yer alan subepitelyal
pleksuslar tüm özofagus boyunca longi-
tudinal olarak uzan>r, komflu kapillerler-
den kanlan>r ve submukozal pleksusa (iç
özofageal venöz pleksus), sonra d>fl
özofageal venöz pleksusa ve daha genifl
venlere drene olur. Üst özofageal venler
inferior tiroidal vene, brakiosefalik vene
ve bazen de direk internal juguler vene
669
Bölüm 57: Özofagusun Anatomisi
Sindirim Sistemi
fiekil 8. Gastrik mukoza ve katlant>n>n k>rm>z> kadife ve özofagusun soluk göründü¤ü normal
gastroözofageal bileflke endoskopi görüntüsü.
fiekil 9. Midenin diyafram taraf>ndan hafif s>-
k>flt>r>ld>¤> ve bunun proksimalinde mide kat-
lant>lar>n>n gösterildi¤i bir hiyatus herni en-
doskopik görüntüsü.