sistem infeksiyonlar> tedavi edilmeli ve
cerrahi öncesi kültür negatif hale gelme-
lidir. flkan
örtüler cilde yap>flt>r>lmal>d>r. Örnek
oluflturacak steril teknik uygulanmal>d>r.
Cilt insizyonu öncesi perioperatif antibi-
yotikler verilmelidir. Greftler antibiyotik
solüsyonu içerisine bat>r>lmal> ve vaka
boyunca bolca irrigasyon yap>lmal>d>r.
Preoperatif nutrisyonel eksiklikler düzel-
tilmelidir. Sistemik hipotermi yara yeri
infeksiyonu riskini artt>rabilir.
DE/ERLEND
Aortik arkus dallar>n>n do¤rudan rekons-
trüksiyonu etkili ve uzun ömürlüdür.
Greft infeksiyonu s>k olmayan ancak a¤>r
bir komplikasyondur. Hasta seçimi do¤al
öykü çal>flmalar>n>n k>s>tl>l>¤> nedeniyle
zordur. Median sternotomi, sol subklav-
yen arter haricinde, aortik arkus dallar>-
n>n do¤rudan rekonstrüksiyonu için mü-
kemmel bir anatomik görünürlük sa¤lar.
Ekstra anatomik bypasslar veya endovas-
küler teknikler günümüzde gittikçe ar-
tan s>kl>kla ve daha düflük operatif riskle
kullan>lmaktad>r.
KAYNAKLAR
G
Bafl ve kollar> kanland>ran arterleri tutan
okluzif arteriyel hastal>k görece yayg>n-
d>r; Arteriyel Oklüzyonlara Dair Bileflik
Çal>flma Grubu, programa dahil arteriog-
ram> olan hastalar>n 1/3'ünde bu damar-
lar>n en az birini tutan lezyonlar oldu¤u-
nun bulundu¤unu kaydetmifltir.
Brakiyosefalik trunkuslar> (supraaortik
trunkus [SAT'lar]) etkileyenler daha na-
dirdir. Vasküler cerrahi uzmanlar> klinik
pratikte olas>l>kla semptomatik
brakiyosefalik hastal>¤> olan hastalara
rastlayacaklard>r ancak karotid endarte-
rektomi gibi serebral ve üst ekstremite
vasküler yap>s>n>n>n cerrahi tamirini ge-
rektiren di¤er koflullarla karfl>laflt>r>ld>-
¤>nda, SAT'u içine alan operasyonlar da-
ha nadirdir.
Bu damarlar>n revaskülarizasyonunun
dayanak noktas>n> al>fl>lm>fl olarak do¤ru-
dan rekonstrüksiyon ve ekstra anatomik
prosedürler kullan>larak endarterektomi
ve bypass teflkil etmektedir. Bu teknikle-
rin dayan>kl>l>¤> halen örnek niteli¤inde
olsa da, yerlerini bir çok durumda mini-
mal invazif endovasküler giriflimler almak-
tad>r. Bu bölüm endikasyonlara, tekni¤e
ve brakiyosefalik damarlar>n endovaskü-
ler onar>m>n>n (balon anjiyoplasti ve
stentleme) sonuçlar>na odaklanacakt>r.
SAT'un tipik konsekilürasyonu bafll>ca
üç dal> içerir; brakiyosefalik trunkus (in-
ANATOM<
1993
Bölüm 184: Endovasküler Brakiyosefalik Revaskülarizasyon
Damar Cerrahisi
Dr. Eidt'in de vurgulad>¤> gibi, arkus aorta dallar>n>n
direk rekonstruksiyonu çok bilinen giriflimler de¤il-
dir. Gerek bir çok referans merkezde çal>flan damar
cerrahlar>n>n tüm kariyerleri boyunca bu vakalardan
bir iki adet yapm>fl olmalar>, gerekse bu lezyonlarda
endovasküler giriflimle iyi sonuçlar>n ortaya konul-
mas>, vaka say>s>n>n neredeyse s>f>ra indirmifltir. Bu-
na ek olarak, yine Dr. Eidt'in de¤indi¤i gibi, bu oklu-
ziv lezyonlar>n oluflum mekanizmalar>n>n aç>¤a ka-
vuflmam>fl olmas>ndan dolay> tedavi için hasta seçimi
zordur. Bunda da öte, semptomlar>n common karo-
tis lezyonlar> kadar spesifik olmamas>, arkus aorta
dallar>n>n aç>k yöntemle tamirinin getirdi¤i morbidi-
te ve mortalite göz önüne al>nd>¤>nda, asemptomatik
hastada cerrahi tamir endikasyonlar> ancak birkaç
adettir. Sonuç olarak, "subklavyen çalma sendromu"
bana hala, anatomik merak d>fl>nda çok tan>mlanm>fl
gelmemektedir.
Tüm bunlara ra¤men, arkus aorta dallar>n>n ta-
mirini için aç>k cerrahinin gerekli oldu¤u hastalarda,
Dr. Eidt ve Moursi tedavi için uygun olas> cerrahi tek-
niklerin alt>n> çizmifllerdir. Bu lezyonlar>n tedavisin-
de, özellikle de son zamanlarda arkus dallar>n>n prok-
simaline yap>lan endovasküler giriflimlerin elde etti¤i
baflar>lardan sonra endarterektomiden kaç>n>lmakta-
d>r. Karfl>lafl>lan daha diffüz hastal>k varl>¤>nda veya
intraperikardial assendan aorta tutulumunda, "mini
sternotomi" yaklafl>m> proksimal anastomozun ta-
mamlanmas> için daha uygun bir seçenek olabilir.
Bypass, k>sa bir serebral iskemi periodunda sonuç-
land>r>lmal>d>r. ¤> ge-
nellikle, hem giriflimin kolay uygulanabilir olmas>,
hem de subklavyen transpozisyonun genellikle sup-
raklaviküler narin bir insizyonla ulafl>labilecek çok
proksimaldeki sol subklavyen arter tutulumu olan,
endovasküler teknikle tedavisi mümkün olmayan ve
kalsifiye subklavyen güdükte meydana gelebilecek,
felaketle sonuçlanabilecek kontrol edilemeyen kana-
malar oluflabilecek subklavyen arter okluzyonlu genç
hastalarda tercih edilmesi nedeniyle karotid subklav-
yen bypass ile tedavi edilmelidir.
Zarif biçimde kaleme al>nan bu bölüm, baz> cer-
rahi giriflimlerin giderek azal>r s>kl>kta uyguland>¤>n>,
ço¤unun da art>k uygulanmayacak oldu¤unu göster-
mektedir. Her ne kadar damar cerrahlar> için bu du-
rum hayal k>r>kl>¤> olsa da, uygulanan yeni giriflimle-
rin azalm>fl morbiditesi ve artan dayan>kl>l>¤> hastalar
için sevindiricidir.
J.M.S.
E D < T Ö R Ü N Y O R U M U
Endovasküler Brakiyosefalik
Revaskülarizasyon
184
MARAYA ALTUWAIRI VE TIMOTHY M. SULLIVAN
Çeviri: Dr. Cem Dural, Dr. Murat Aksoy