EMBR
Adrenal glandlar hem fizyolojik hem de
histolojik aç>dan iki farkl> alana ayr>labi-
lir: korteks ve medulla. Korteks, mezo-
nefrozun kraniyal sonlanmas>nda, poste-
rior abdominal duvar>n mezodermik sö-
lom epitelinden geliflir. Medulla ise, sem-
patik gangliyonlarla ba¤lant>da olan nö-
ral krestten geliflir. Bu nöral hücre grubu
kortekse ulafl>p tam bir adrenal gland
oluflmas> için adrenal ven boyunca göç
eder. Kromik asitle kahverengi boyanan
hücrelerden (bu yüzden kromaffin veya
feokrom hücreler olarak adland>r>l>r)
oluflan di¤er küçük kitleler hayat boyun-
ca sempatik zincir üzerinde paraganglia
olarak persiste edebilir. Bir tümörün (ve-
ya paragangliomun) en s>k yerleflti¤i yer
aortum di¤er taraf>nda, Zuckerkandl or-
gan> yak>n>nda inferior mezenterik arte-
rin bafllang>c>d>r. Aksesuar adrenal doku
bazen ana glanda yap>fl>k ba¤ dokuda bu-
lunabilir ancak bir gonad, over ya da tes-
tis, yak>n>nda da meydana gelebilir.
Adrenal glandlar retroperitonda derin
yerleflimli olduklar> için ve adrenelekto-
mi gerektiren hastal>klar seyrek oldu¤u
için cerrahlar bu bezlerin anatomik ilifl-
kilerine daha az aflinad>rlar. (flekil 10).
Ayr>ca, adrenal tümörler bu iliflkilerin
konumlanmalar>n> bozabilir. Her iki ta-
rafta da, adrenal glandlar böbreklerin he-
men tepesinde konumlan>r ; aorttan ve
inferior frenik arterle renal arterlerden
kan deste¤i sa¤larlar.
Sa¤da, gland>n üst k>sm>, karaci¤erin
aç>k yüzeyine karfl> (bu flekilde bazen bu-
na bitiflik gibi görünür) ve diafragman>n
üzerinde olmak üzere k>smen inferior ve-
na cavan>n arkas>nda uzan>r. Temel venöz
drenaj gland>n hemen tepesinin alt>nda
glanddan ç>k>p posterior yüzünde inferior
vena cavaya giren ve vena cavan>n retro-
hepatik yolu boyunca inferior vena cava-
ya posteriordan giren tek ven olan k>sa ve
genifl adrenal ven ile sa¤lan>r.
Sol adrenal gland diyafragmada uzan-
maktad>r ve ön yüzü üstte periton tara-
f>ndan ve alt k>sm>nda nonperitoneal ola-
rak pankreas taraf>ndan sar>lm>flt>r. Adre-
nal ven s>kl>kla renal vene inferior frenik
ANATOM<
Adrenal Glandlar
394
K>s>m IV: Endokrin Cerrahisi
fiekil 10. Adrenal glandlar>n genel anatomisi. Üç ana arterin orijinlerine dikkat ediniz: frenik, aort ve renal dallar. Ayr>ca tek direne olan venlere de dikkat ediniz: (küçük bir sa¤ akse-
suar adrenal ven d>fl>nda) sa¤, süperior ve medialde yerleflmifl; ve sol, inferior ve medialde bulun-
maktad>r. Ao: aort; Ce: çöliyak; IVC: inferior vena kava; LAd: sol adrenal gland; RAd: sa¤ adrenal
gland
fiekil 11. A: Adrenal tümör, inferior vena kava (IVC) ve sa¤ adrenal venin anatomik ba¤lant>lar>-
n>n kesiti.
B: Karaci¤erin kald>r>lmas> ve IVC'n>n mediale çekilmesi ile k>sa, kal>n, sa¤ adrenal ven
ortaya ç>kar>larak adrenal tümörden IVC'nin posterior yüzüne gider.
C: Ven kliplenmifl veya ba¤-
lanm>fl ve kesilmifltir ve venin alt seviyesinde, IVC ile tümör aras>ndaki minimal vasküler areolar
doku diseke edilmifltir.
D: Tümörün medial inferior yüzeyi boyunca, kontrol edilmesi gereken
aort ve renal arter dallar> bulunur (Grant CS, van Heerden JA. Technical aspects of thyroidec-
tomy. Donobue JH, van Heerden JA, Monson JRT, Atlas of Surgical Oncology'nin içinde. Cam-
bridge: Blackwell Science, 1995'ten izinle).
Sa¤ adrenal ven
arterdan dal
Sol frenik ven
Sol inferior frenik arter
arterdan dal
Aortadan dal
Renal arterdan
dal
Sol renal arter ve ven
Sol adrenal ven
Sa¤ renal arter ve ven
Aortadan
dal
Accessory
r. adrenal
Aortadan
adrenal dal
Renal arterdan
adrenal dal