nal lenf nod gruplar>n>n memenin tüm
kadranlar>ndan lenf ald>¤>n> rapor ettiler.
Herhangi bir kadran>n mediale veya late-
rale drene olaca¤>na dair hiçbir kesin bil-
gi yoktur. Bu gözlemler patolojik evre-
nin tespit edilmesi için cerrahlar>n aksil-
ladan sentinel lenf nod biyopsisi yapma-
lar>na olanak vermifltir. Bu uygulama tü-
mör hangi kadranda olursa olsun yap>l>r.
Memenin derindeki lenfi yüzeysel lenfa-
tiklerle aksiller lenf nodlar>na drene
olur. Anterolateral gö¤üs ve üst abdomi-
nal duvarda lenf ak>m> umblikustan yu-
kar>ya aksillaya do¤ru tek yönlüdür. Ster-
num lateral kenar>na yak>n>ndaki lenf da-
marlar> interkostal alanlardan internal to-
rasik damarlarlarla ayn> yöndeki paras-
ternal lenf nodlar>na geçerler. Pektoral
bölge üzerinde az say>da lenfatikler klavi-
kula üzerinden inferior derin servikal
lenf nodlar>na geçerler.
Torasik duvar>n derin yap>lar>n>n
lenfatik damarlar> primer olarak üç lenf
nod grubuna drene olur: parasternal, in-
terkostal ve diafragmatik lenf lenfatikler-
dir. Parasternal (internal torasik) lenf
nodlar> interkostal alanlarda internal
mammarian damarlar boyunca sternu-
mun lateral kenar>na yaklafl>k bir cm
uzakl>kta yerleflmifl küçük lenfatik grup-
tur. Bu nodlar komflu kostal k>k>rdaklar>n
aras>ndaki alan>n kenar>nda endotorasik
fasyan>n hemen alt>ndaki areolar dokuya
yerleflmifllerdir.
kostalar>n
orijin ald>klar> bölgeye yak>n interkostal
alanda torasik kavitenin arkas>nda yerlefl-
mifl küçük bir grup lenf nodlar>d>r.
kostal damarlara yak>n bölgelerde bir ve-
ya daha fazla nod bulunur. Bu nodlar me-
menin lenfatik kanallar>n>n bulundu¤u
posterolateral torasik duvardan derin
lenfatikleri al>r. Sa¤ tarafta interkostal
lenf nodlar>ndan ç>kan üst efferent lenf
nodlar> sa¤ lenfatik duktusta sonlan>r,
halbuki sol taraftaki ayn> bölgede bulu-
nan lenf nodlar> torasik duktusta sonla-
n>rlar.
Diyafragmatik lenf nodlar> diyaf-
ragman>n torasik yüzeyinde yerleflmifl üç
grup küçük lenf nodlar>ndan ibarettir.
Anterior grup iki veya üç küçük lenf no-
dunu içerir. Prekardiyal lenf nodlar> ola-
rak isimlendirilen bu nodlar ksifoidin kö-
künde sternumun arkas>nda bulunmak-
tad>rlar. Anterior diyafragmatik nodlar-
dan ç>kan efferent lenfatikler parasternal
nodlara geçerler. Diyafragmatik lenf
nodlar>n>n lateral grubu diyafragman>n
her bir taraf>nda iki veya üç küçük nod-
dan oluflmufltur. Bu nodlar perikardiyal
sak'a komflu olan frenik sinirlerin diafrag-
may> inerve ettikleri yerdedirler. Bu nod-
lar sa¤da vena kavan>n yan>nda, solda ise
özefagus hiatusunun yan>ndad>rlar. Diyaf-
ragmatik posterior grup diyafragma kas
kenarlar>na yak>n bölgeye yerleflmifl bir-
kaç tane lenf nodundan ibarettir. Bu nod-
lar diyafragman>n arka yüzeyinden lenf
al>r ve arka mediasten ve lateral aortik
nodlarla birlikte lenfi ayn> yere dökerler.
Yetiflkin meme dokusu tubuloalveoler
bezlerden oluflan 15-20 irregüler lobtan
oluflmufltur. Ba¤ dokusunun fibröz bant-
lar>yla ayr>lm>fl olan bu loblar meme pa-
pillas>ndan (veya bafl>ndan) itibaren rad-
yal olarak yerleflmifllerdir ve daha sonra
daha küçük bölümlere ayr>larak çok say>-
da lobüllere bölünmüfllerdir. Parankimi
destekleyen ve dermisin kutis retikülari-
sine tutunan fibröz bantlar Cooper'in
suspansor ligamentleri olarak isimlendi-
rilmifllerdir. Bu tubuloalveolar bezler
subkutan dokunun içine kadar uzan>rlar.
Primer bezin her bir lobu 2-4 mm çap>n-
da laktiferöz duktuslarda sonlan>rlar. Bu
duktuslar meme bafl>nda sonlanan kons-
trikte orifisler yoluyla subareolar ampul-
laya boflal>rlar (fiekil 1). Areola alt>nda
sonlanan her bir duktus laktiferöz sinüs
ad> verilen genifl bir bölümü vard>r. Bu
laktiferöz kanallar çok katl> yass> epitelle
döfleli kendi orifislerinin aç>ld>klar> yerin
hemen yak>n>ndad>rlar. Laktiferöz sinüs-
lerde epitel taban> iki katl> kuboidal hüc-
relere dereceli bir geçifl bulgusu vard>r.
Daha sonra kalan tüm duktal sistemde
epiteliyal tabaka tümüyle tek tabaka ha-
linde kolumnar veya kuboid hücrelerle
döflenmifltir.
Meme dokusunun sekresyon yapan
bölümünün morfolojisi hastan>n yafl>yla
birlikte önemli de¤iflikliklere maruz ka-
l>r. Bu yap>lar ayr>ca gebelik ve laktasyon
ile hem fizyolojik hem de anatomik de¤i-
flikliklere maruz kal>rlar. Memenin glan-
dular komponenti in-aktif (gebe olma-
yan) premenopozal bezde da¤>n>k flekil-
dedir ve a¤>rl>kl> olarak bu yap> duktal
elementlerden oluflmufltur.
menstrüel siklus boyunca çok minimal
siklik de¤ifliklere maruz kal>r. Gebelikte
meme bezleri hücresel hipertrofi, laktas-
yon ve geliflme ile çok dramatik prolife-
rasyona maruz kal>r. Bu bulgular ya¤ ve
ba¤ dokusu volumünde nisbi azalmayla
birliktedir. Gebelikte meme bafl> ve are-
olan>n epidermisi koyu pigmentli bir hal
al>r ve bu bölgenin k>vr>mlar> bir derece-
ye kadar artar. Daha sonra bu bölge kera-
tinize çok katl> skuamoz epitelle kapla-
n>r. Areolada sebase bezler, ter bezleri
ve Montgomeri'nin areolar aksesuar bez-
leri bulunur. Montgomeri bezlerinin ger-
çek meme bezleriyle ter bezleri aras>nda
bir yap>ya sahiptir. Bu aksesuar bezler
areola yüzeyinde küçük kabarc>klar flek-
linde görülür. Sebase bezler ve ter bezle-
ri yaln>z areolan>n kenar>nda da¤>lm>fllar-
d>r. Meme bafl>n>n tepesinde çok say>da
serbest duyu siniri sonlan>r ve Meissner
(dokunma) hücreleri bulunur. Oysa,
areola bu terminal duyusal yap>lar>n çok
az>n> ihtiva eder. Nöral pleksüsler areola-
n>n periferindeki k>l folliküllerinin etra-
f>nda bulunur. Pacinian (bas>nç) hücrele-
ri dermiste ve glandüler dokuda bulu-
nur. Memenin bu zengin sensoriyal iner-
vasyonunun laktasyon s>ras>nda fonksi-
yonal önemi çok fazlad>r.
KAYNAKLAR
MEMENANATOM
490
K>s>m V: Meme, Gö¤üs ve Mediasten