background image
Over kanserlerinde endoskopik cerrahi iki ana grup içerisinde
incelenebilir.
1. Laparoskopi. Over kanserlerinde laparoskopi ile ilgili bilgi
birikiminin oldu¤u endoskopik yöntem konvansiyonel la-
paroskopidir. Over kanserlerinde hand-asisted laparoskopi
ile ilgili veriler ise yetersizdir.
2. Video-asisted torakoskopik cerrahi.
OVER KANSERLERLAPAROSKOP<
Over kanserleri kad>n kanserleri içinde önemli yer tutmaktad>r.
Kanserlerden ölüm oranlar> içerisinde ise en önemli jinekolojik
kanserlerdir. Erken tan>s> ve iyi bir tarama yöntemi olmamas>
nedeniyle epitelyal olanlar ço¤unlukla ileri evrede, yani bat>n
içerisine metastaz yapm>fl olarak karfl>m>za ç>kmaktad>r. Ori-
jinlerine göre bakt>¤>m>zda epitelyal, germ hücreli, stromal kö-
kenli veya metastatik olarak ortaya ç>karlar. En s>k rastlanan
formu ise epitelyal olanlard>r.
Over malignitelerinin tedavisi hasta yafl>na, fertilite duru-
muna ve tümör tipine ba¤l> olarak de¤iflmekle birlikte tümöral
dokunun, potansiyel yay>l>m alanlar>n>n de¤erlendirilmesi ve
makroskopik olarak tümör var ise ç>kar>lmas> esast>r. Ancak ba-
zen bu; hastal>k ve hasta faktörlerine ba¤l> olarak mümkün ol-
mayabilmektedir. Bu durumda, bazen de cerrahi sonras>nda ke-
moterapi standart tedavi yöntemi olarak devreye girmektedir.
Standart olarak over malignitelerinde cerrahi tedavi:
·
Göbek üstü-alt> median kesi
·
Sitoloji için örnek al>nmas>
·
Salpingo-ooferektomi, fertilite koruyucu cerrahi yap>lma-
yacaksa histerektomi
·
Pelvik-paraaortik lenfadenektomi
·
Omentektomi
·
Optimal sitoredüksiyon için ek cerrahiler (barsak rezeksi-
yonlar>, diafragma soyulmas>-rezeksiyonu, splenektomi gi-
bi) fleklindedir.
Teorik olarak bakt>¤>m>zda tüm bunlar>n teknik olarak la-
paroskopik/endoskopik yap>lmas> olas>d>r. Pratik olarak tüm
bu operasyonlar yap>lm>fl ve tan>mlanm>flt>r. Yine de günü-
müzde laparoskopik cerrahinin over kanserleri için standart
yaklafl>m olmad>¤>n> unutmamak gerekir. Klasik olarak lapa-
roskopik cerrahinin postoperatif dönemde mobilizasyon, az
analjezik ihtiyac>, az kan kayb>, kesi yeri sorunlar>n>n az olma-
s>, erken tedaviye bafllamak gibi avantajlar> mevcuttur. Ancak
genel olarak operasyon süresi laparotomiye göre daha uzun-
dur. Malign ve borderline epitelyal over tümörleri aç>s>ndan li-
teratür araflt>r>ld>¤>nda ise yap>lan çal>flmalar son derece az sa-
y>da vaka içermektedir ve prospektif randomize çal>flma yok-
tur. Bu durumun olas> nedenleri; tümörün intraoperatif dö-
nemde rüptür olas>l>¤>, tümör büyüklü¤ü ve ç>karmada sorun
olmas>, ileri evrelerde metastatik durumda laparotomi kadar
efektif cerrahi yap>lamama olarak s>ralanabilir.
Over kanserlerinde laparoskopinin 4 ana uygulama alan>
vard>r.
1. Primer cerrahi tedavi ve evreleme
2. Hastal>¤>n yayg>nl>¤>n>n ve operabilitesinin de¤erlendiril-
mesi
3. Neoadjuvan tedavi alacak hastalarda doku tan>s>
4. Tedavi cevab>n>n de¤erlendirilmesi (ikincil de¤erlendirme
cerrahileri), nükslerde tan>n>n do¤rulanmas> ve tümör ek-
sizyonu
Primer Cerrahi Tedavi ve Evreleme
Erken evre over kanserlerinde yukar>da tan>mland>¤> gibi cer-
rahiler yapmak mümkündür (fiekil 102-1, 102-2 ve 102-3). Er-
ken evre epitelyal over kanserlerinin cerrahi tedavisi ile ilgili ya-
y>nlanan vaka serilerinin say>lar> 9 ile 42 aras>ndad>r. Toplam-
da da 500'den az say>da vaka bulunmaktad>r. Evre I için overall
survival %94-100 aras>ndad>r.
1
Bu oran da laparotomi gibidir.
Bu vakalardaki ortalama operasyon süresi 176-348 dakika ara-
s>nda olarak rapor edilmifltir. Laparotomi ile olan karfl>laflt>r-
mal> 4 çal>flmada ise operasyon süresi daha uzun ancak kan
kayb> daha az ve hastanede kal>fl süresi daha k>sad>r. Rekürrens
oranlar> da farkl> de¤ildir.
2-5
Ancak laparoskopik cerrahi s>ra-
s>nda tümör rüptür oranlar> laparotomiye göre daha fazlad>r.
Bu oran %6-27 aras>ndad>r.
6
Borderline over tümörleri ço¤un-
lukla erken evrede karfl>m>za ç>kt>¤>ndan laparoskopik olarak
cerrahiyi tamamlamak mümkündür. Ancak literatürde az say>-
da yay>n bulunmaktad>r.
7
Yine gonadal stromal kökenli tü-
mörlerde de bu olas> gibi görünmektedir. Klinik ve intraopera-
tif laparoskopi bulgular>na göre ileri evre olan olgularda ise va-
kalar de¤erlendirildikten sonra optimal cerrahi için günümüz-
801
102
Over Kanserlerinde
Endoskopik Cerrahi
Dr. Tayup fiimflek