background image
EP
Kad>n kanserlerinin %15'inden sorumlu olan serviks uterinin
malign hastal>klar>, kad>nlarda meme kanserinden sonra ikinci
s>kl>kta görülmekte, kanserden ölümlerde ise üçüncü s>rada yer
almaktad>r.
1
Yaflam boyu bir kad>n>n serviks kanserine yaka-
lanma riski %0,8 olarak tahmin edilmektedir. Dünya ölçe¤inde
her y>l 500.000'e yak>n yeni serviks kanseri olgusu ortaya ç>k-
maktad>r ve bu hastalar>n yar>s> hastal>¤a ba¤l> olarak kaybedi-
lir.
2
Yeni olgular>n %70-80'i pap-smear taramas>n>n rutin ola-
rak yap>lmad>¤> geliflmekte olan ülkelere aittir.
3
Hastal>¤>n en
s>k görüldü¤ü bölgeler orta-güney Amerika ülkeleri ile Afri-
ka'n>n güney ve do¤u ülkeleridir.
1
Ülkemizin de dahil oldu¤u
Avrupa ülkelerinde ise hastal>¤>n insidans> 13,2/100.000, kaba
mortalite h>z> 5,9/100.000 olarak bildirilmektedir.
2
Tarama ve
tedavi programlar>n>n yayg>n olmad>¤> geliflmekte olan ülkeler-
de hastal>¤a ba¤l> mortalite geliflmekte olan ülkelerde on kat
daha fazlad>r. Her ne kadar Anglosakson ve Amerikan toplum-
lar>nda hastal>¤a ba¤l> mortalite %70 azalt>lm>flsa da, serviks
kanseri bu ülkeler için de ciddi bir sa¤l>k sorunu olarak varl>¤>-
n> sürdürmektedir. Amerika Birleflik Devletleri'nde her y>l
10.000'den fazla yeni tan> alan olgu oldu¤u ve bunlar>n yar>ya
yak>n>n>n kaybedildi¤i bildirilmektedir.
1,3
Serviks kanseri etyolojisinde en önemli faktör, cinsel yolla
bulaflan bir etken olan Human Papilloma Virus'ün (HPV) on-
kojenik sub-tiplerinin (en s>k tip 16 ve tip 18'in) persistan en-
feksiyonudur.
4
Bu nedenle cinsel yolla bulaflan hastal>klar için
risk tafl>yan kad>nlarda hastal>k daha fazla ortaya ç>kmaktad>r.
Erken yafllarda bafllayan cinsel iliflki, birden fazla cinsel partner,
multiparite ve immünsupresyon serviks kanseri için majör risk
faktörleridir.
5
Efli penis kanser tan>s> alan kad>nlarda ve sigara
içicilerinde de serviks kanseri s>kl>¤> artmaktad>r.
6
Oral kontra-
septif kullan>m>n>n serviks kanseri ile iliflkili oldu¤u iddia edil-
miflse de, bu durumun ilaçla iliflkisiz olarak, kullan>c>larda ay-
n> zamanda yukar>da say>lan di¤er risk faktörlerinin varl>¤>n-
dan kaynakland>¤> sonucuna var>lm>flt>r.
6,7
HPV'nin erken pro-
teinleri olan E6 ve E7, s>ras>yla p53 ve retinoblastom tümör
supresör genlerinde inaktivasyon yaparak preinvaziv ve invaziv
hastal>¤a yol açmaktad>r.
4
reç, normal hücrelerin HPV ile iliflkili displazisinin progresyo-
nu ile ortaya ç>kmaktad>r. En s>k tümörler epitelyal orijinli
olup, servikal skuamöz hücreli kanser baflta olmak üzere, ade-
nokanser, adenoskuamöz kanser ve andiferansiye kanser sub-
tipleri görülebilir.
8,9
Serviks kanseri olgular>nda vajinal kanama
(metroraji ya da postkoital kanama) en s>k görülen semptom-
dur. Bunun d>fl>nda hastada et suyu renginde vajinal ak>nt>, a¤-
r>, bas>, ödem, komflu organ disfonksiyonu, hematüri, rektal
kanama, fistül, üremi gibi ileri evre tümörlerde daha fazla gö-
rülen semptomlar bulunabilir. Erken evre tümörlerin ise sade-
ce %15-32'si semptomatiktir.
10
Uluslar aras> Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonunun (FI-
GO)'nun kriterlerine göre serviks kanseri olgular>n>n 2/3'ü er-
ken evrede (Evre 1A-Evre1B) tan> al>r.
8
Bilindi¤i gibi 2009 y>-
l>nda FIGO yeni bir serviks kanseri evrelemesi yay>nlam>flt>r
(Tablo 43-1, fiekil 43-1).
Cerrahi sonras> saptanan lenf nodu metastazlar> evreyi de-
¤ifltirmedi¤i için erken evre hastalar lenf nodlar>na tümör yay>-
l>m> olan ve olmayanlar> içeren heterojen bir grubu olufltur-
maktad>r. Bir di¤er önemli nokta di¤er malignitelerin aksine,
erken evre serviks kanserlerinde cerrahi, radyoterapi (RT) ya
da kombine tedaviler olmak üzere farkl> tedavi seçeneklerinin
bulunmas>d>r. Hastan>n yafl>, performans>, tan>n>n do¤rulu¤u,
invazyon derinli¤i ve geniflli¤i, fertilite arzusu, tümör yayg>nl>-
¤> ve lenf nodu statüsü, uygulanacak tedavinin seçiminde belir-
leyici faktörlerdir. Öte yandan tedavi sonuçlar> benzer ve mü-
kemmele yak>n olan bu yöntemden hangisinin hangi hasta gru-
buna uygulanaca¤> ise konu ile ilgili mevcut literatürde netlik
kazanmam>flt>r.
Erken evre serviks kanserlerinde uygulanan bu iki yöntem
avantajlar>, yan etkileri, hastalar>n yaflam kalitesi üzerine ve
363
43
Erken Evre Serviks
Kanserlerinde Yönetim
Dr. Ali Ayhan, Dr. Mustafa Özat, Dr. Yavuz fiimflek ve Dr. Tayfun Güngör
Serviks kanserinin FIGO klinik evrelemesi.
fiEK