background image
3. Solunum Senkronizasyonu. En geliflmifl ve yayg>n kullan>-
lan tekniktir. Sistemin esas> solunumla birlikte hareket
eden tümörün pozisyonunu alg>layarak robotik kolun ve
ona ba¤l> lineer h>zland>r>c>n>n eflzamanl> hareketini sa¤la-
mas>d>r. Teknik akci¤er yerleflimli tümörler yan>s>ra kara-
ci¤er, pankreas, böbrek gibi üst kar>nda yerleflmifl organ tü-
mörlerinde kullan>lmaktad>r. Bu amaçla hastaya ifllem s>ra-
s>nda özel bir ceket giydirilir. Ceket üzerine yerlefltirilmifl
özel lambalar cihazdaki fiberoptik kamera taraf>ndan, tü-
mör içine ve çevresine yerlefltirilmifl fidusiyaller amorf sili-
kon görüntü alg>lay>c>lar> taraf>ndan saptan>r. Kamera ve
silikon alg>lay>c>lardan gelen veriler bilgisayarda ifllenerek
robotik kola iletilir ve tedavi s>ras>nda robotik kolun solu-
num ve solunumla hareket eden tümörün hareketi ile eflza-
manl> hareket etmesi sa¤lan>r.
STEREOTAKTTEKN
Yaln>z kranial lokalizasyonlu hedeflerde kullan>lmak üzere ge-
lifltirilen modellerden sonra günümüzde hem intrakranial hem
de ekstrakranial lokalizasyonlardaki tümörlerin tedavi edilme-
sine olanak sa¤layan ileri teknoloji ürünü modeller gelifltiril-
mifltir.
Gammaknife
l>nda Leksell ve Larson taraf>ndan gelifltirilen
modelden sonra günümüze kadar pek çok farkl> çeflidi üretil-
mifltir. Yaln>z kranial hedeflerde kullan>labilen GammaKnife,
201 adet kobalt­60 kayna¤>n>n yar>m küre fleklinde yerlefltiril-
mesi ile oluflturulmufltur ve küresel doz da¤>l>mlar> elde edilir.
Kaynaklar>n yar>m küredeki dizilimine ba¤l> olarak çeflitli mo-
delleri bulunmaktad>r. 1999 y>l>nda gelifltirilen model (model
C) ile robotik pozisyonlama teknolojisi kullan>lmaya bafllan-
m>flt>r, bu sayede farkl> izomerkezlerden tedavi planlar> Gam-
maKnife ile de uygulanabilmektedir.
Dönen (Rotating) Gamma Sistemi
Çin'de gelifltirilen bu modelde küresel eksende dönen 30 adet
kobalt­60 kayna¤> yar>m küre fleklinde bir kabu¤un içine yer-
lefltirilmifltir. Bu cihaz ile s>n>rl> tecrübe mevcuttur.
Proton Radyocerrahi
Fiziksel özellikleri nedeni ile proton demetlerinde doz da¤>l>m>
ileri teknoloji X->fl>nlar>ndan daha üstündür. Tedavide X->fl>n-
lar>na benzer say>da ve aç>da uygulanma özelli¤i yan>s>ra di¤er
tedavi modaliteleri ile birlikte kullan>labilir. Proton demetleri
ile ilk hasta tedavisi 1957 y>l>nda uygulanm>flt>r, ancak bu sis-
temlerin maliyeti ve cihaz bak>mlar>n>n zorlu¤u nedeni ile gü-
nümüzde az say>da merkezde bulunmaktad>r.
Linak Tabanl> Radyocerrahi
yöntemi kullan>larak küresel doz da¤>l>mlar> elde edilen linak
tabanl> SRC'de teknolojik geliflmeler >fl>n demetlerinin daha
konformal olarak flekillendirilebilir olmas>n> sa¤lam>flt>r. Gü-
nümüzde çeflitli linak tabanl> SRT cihazlar> mevcuttur. X-knife
(Radionics Inc., Burlington MA), Novalis (BrainLAB, Heims-
tetten, Almanya), Peacock Sistemi (NOMOS Corp., Sewickley,
PA) ve Cyberknife (Accuray Inc., Sunnyvale, CA) bu sistemler
için verebilece¤imiz örneklerdendir.
Hacettepe Üniversitesi T>p Fakültesi'nde son 3 y>ld>r kulla-
n>lmakta olan Cyberknife endüstriyel bir robot üzerine minya-
tür 6-MeV linak monte edilerek gelifltirilen bir tedavi cihaz>d>r.
On iki de¤iflik çapta 5-60 mm çapa sahip kollimatörleri vard>r.
1121
B
ÖLÜM
137
Stereotaktik Vücut Radyoterapisi
SRC-SRT'de hasta haz>rl>¤>, planlama ve tedavi. (A) Fidusial sonras> BT çekimi. (B) Kon-
turlama. (C) Planlama ve plan de¤erlendirmesi. (D) Tedavi konsolunda hastadan al>nan görüntüler ile plan-
lama sisteminden gelen görüntülerin karfl>laflt>r>lmas>. (E) Tedavi.
fiEK
A
B
C
D
E