background image
G
Antik ça¤da (M.Ö. 1500) Edwin Smith, M>s>r papirüsünde ute-
rus kanserinden söz etmifl olsa da modern Jinekolojik Onkolo-
ji'nin temelleri 19.yy'>n son çeyre¤inde Alman cerrah Wilhelm
Alexander Freund'un uterus karsinomu için ilk abdominal his-
terektomiyi uygulamas> (1878) ile at>lm>flt>r. Wilhelm Alexan-
der Freund'un bu girifliminin üzerinden geçen 130 y>ldan uzun
sürede de¤iflmeyen tek fley "daha iyi ve konforlu bir cerrahi için
süregelen çaba" olmufltur. Bu bölümde, bu çabalar>n bir sonu-
cu olarak geliflen abdominal insizyon çeflitleri, sütür materyal-
leri, ekartörler ve enerji modaliteleri mümkün oldukça anato-
mik, fizyolojik ve patolojik iliflkiler ve klinik prati¤e yönelik
kullan>m bilgileri ile birlikte kapsaml> olarak sunulmaya çal>fl>l-
m>flt>r.
Abdominal yoldan uygulanan bir jinekolojik onkolojik prose-
dürün baflar>s> insizyon yerinin dikkatli seçimi, insizyonun uy-
gun ve yeterli görüfl alan> sa¤layacak büyüklükte olmas> yaran>n
uygun flekilde kapat>lmas> uygun postoperatif yara bak>m>na
ba¤l>d>r. Cerrah, abdominal insizyonu yapmadan önce birçok
faktörü dikkate almak zorundad>r. Bunlar; hastan>n tan>s>, has-
tal>¤>n durumu, vücut flekli, operatif ekspojur, üst bat>n prose-
dürünün planlan>p planlanmad>¤>, önceki skarlar, hastan>n
kozmetik beklentileri ve insizyonun olas> kozmetik sonuçlar>,
kolay uygulanabilirlik ve abdominal kaviteye h>zl> ulafl>lmas>-
n>n gerekip gerekmedi¤i fleklinde s>ralanabilir. Herhangi bir in-
sizyonu yapmadan önce planlanan insizyonla ilgili olarak kriti-
ze edilmesi gereken 3 temel husus; hedeflenen operasyon böl-
gesine ulafl>labilirlik, insizyonun geniflletilebilirli¤i ve olas>
komplikasyonlar bak>m>ndan insizyonun güvenli olup olmad>-
¤>d>r.
lmas>n> takiben bafllayan yara iyilefl-
mesi süreci inflamasyon, epitelizasyon, fibroplazi, kontraksi-
yon ve maturasyon olaylar>n> içerir. Bu tamir mekanizmalar>
s>kl>kla ard>fl>k bir s>ra izlemeyip genellikle bir arada bulunur-
lar ve ayr>ca non-spesifiktirler. gibi faktörlerle birlikte, hasta ve hastal>¤>yla ilgili birçok faktör
tamir mekanizmas>n>n baflar>s>n> etkileyebilir. Bu tamir meka-
nizmalar>ndaki baflar>s>zl>k veya teknik nedenlere ba¤l> olarak,
abdominal insizyonlarda s>k karfl>lafl>lan komplikasyonlar flu
flekilde s>ralanabilir;
1. Enfeksiyon, seroma, hematom
2. Abdominal yara aç>lmas> (evantrasyon & eviserasyon)
3. 4. Anormal skar dokusu
5. Birlikte ostomi (kolostomi, ileostomi veya ürostomi) varsa
buna ba¤l> komplikasyonlar (retraksiyon, prolapsus, ste-
noz, iskemi, parastomal herniasyon, cilt problemleri vb).
Enfeksiyon s>kl>¤> yaran>n mikrobiyolojik s>n>f> durumuna
göre de¤iflmekte olup bu oran class 1 (temiz) yaralarda %1-2
civar>ndayken, class 4 (kirli) yaralarda %50'lere kadar ç>kmak-
tad>r. Jinekolojik onkolojik cerrahi ameliyatlar>n ço¤u class 2
(temiz kontamine) yara s>n>f>nda olup genel olarak bu s>n>f ya-
ralarda enfeksiyon oran> %10'u geçmemelidir.
Her ne kadar, "büyük cerrah, büyük insizyon" sözü, mini-
mal invaziv cerrahi ça¤>nda art>k pek kabul görmese de, insizyo-
nun planlanan prosedüre uygun flekilde yeterli büyüklükte ol-
mas> çok önemlidir. Bazen cerrah>n insizyonu geniflletme konu-
sunda gönüllü olmamas>ndan dolay> yetersiz ekspojurla ve bu-
na ba¤l> olarak da çeflitli komplikasyonlarla karfl> karfl>ya kal>n-
maktad>r. Jinekolojik kanserli hastalar>n ameliyatlar>nda insiz-
yon yeri ve fleklinin seçimi özellikle çok önemlidir; çünkü bu
hastalar kolostomi, üriner diversiyon veya ekstraperitoneal lenf
nodu disseksiyonu gibi birçok ek non-jinekolojik prosedüre ge-
reksinim gösterebilirler. Jinekolojik onkolojik cerrah, prosedü-
re uygun insizyonu seçmek ve bunu baflar>l> bir flekilde gerçek-
lefltirebilmek için, abdominal duvar anatomisi ve çeflitli abdo-
minal insizyon tipleri hakk>nda yeterli bilgiye sahip olmal>d>r.
Abdominal Duvar Anatomisi
Abdominal duvar anatomisinin iyi anlafl>lmas> uygun cerrahi
insizyonun seçimi ve uygulanmas> için esast>r. Burada insiz-
yonlarla iliflkili abdominal duvar anatomisine k>saca de¤inile-
cektir.
569
69
Materyalleri, Ekartörler
ve Enerji Modaliteleri
Dr. Yusuf Y>ld>r>m