background image
ulaflmaktad>r. Genel olarak kompanzatörlü uygulamalar sonra-
s>nda 2 Gy'i homojen bir flekilde veren 3D-KRT uygulamalar>-
na benzer bir hücre sa¤kal>m> elde edilmektedir.
Bilgisayar kontrollü çok yaprakl> kolimatörlerin (multileaf
collimators, MLC) kullan>ma girmesiyle kompanzatör kullan>-
m> önemini yitirmifltir. MLC, hedef uzunlu¤unu kapsayan dar
bir pencereden dozun verilmesini sa¤lar, hedef volümün de¤i-
flik noktalar>nda verilmek istenen de¤iflik dozlar bu pencere
aç>kl>¤>n>n ayarlanmas> ile elde edilir.
4
Hareketli pencereler
tekni¤i tedavi sürelerini 2-3 kat artt>rmaktad>r. Biyolojik olarak
2 Gy'lik dozun 15-20 dakikada verilmesi ortalama doz h>z>n>
14cGy/dk'ya kadar düflürmektedir ve bu doz h>z>nda hücre sa¤-
kal>m>n>n artmas> beklenmektedir.
Di¤er bir popüler IMRT uygulamas>nda her alanda farkl>
MLC segmentleri yarat>larak statik alanlarla dozun ard>fl>k ve-
rilmesi sa¤lanmaktad>r. Uygulama "step and shoot" s>ras>yla
yap>lmaktad>r. Yapraklar hareket ederken (step faz>) >fl>n dur-
durulmakta, istenilen MLC aç>kl>¤> elde edildi¤indeyse >fl>n tek-
rar verilmektedir (shoot faz>). Mekansal ve zamansal fraksiyo-
nasyon aç>s>ndan bu yöntem hareketli pencereler tekni¤i ile
benzer özellikler tafl>maktad>r.
Tek Ark Teknikleri ve IMAT
Doz fliddeti ayarl> ark tedavisi (Intensity Modulated Arc The-
rapy, IMAT) tekni¤inin en önemli özelli¤i 2 Gy'lik bir fraksiyo-
nu statik hüzmeli IMRT ve hatta çok alanl> 3D-KRT uygulama-
lar>ndan çok daha k>sa sürede, birkaç dakika içinde verebilme-
sidir. Mekansal ve zamansal modülasyon s>kça kullan>lmas>na
ra¤men radyobiyolojik etki yüksek doz sürekli >fl>nlama ile ben-
zerlik tafl>maktad>r.
Tomoterapi
Tomoterapi basit olarak bir hedef etraf>nda dönen radyasyon
kayna¤>n> içerir. Sistem dozu tüm hedefe yan yana dizilmifl ar-
d>fl>k kesitler halinde (serial tomoterapi) veya tek bir helikal ke-
sit (helikal tomoterapi) olarak verir. Her bir kesit içersinde me-
kansal ve zamansal modülasyon yap>lmaktad>r. Hedef içersin-
de her bir elementer volüm yüzlerce küçük doz kümesi taraf>n-
dan vurulmaktad>r ve bu ifllem tek ark tedavilerinden de k>sa
bir sürede gerçekleflmektedir. Her rotasyonu kendi içinde de-
¤erlendirecek olursak radyobiyolojik etkinin tek ark tedavilere
eflde¤er oldu¤unu düflünmek do¤ru olacakt>r. Tek arkl> tedavi-
lerden farkl> olan taraf> büyük hedefleri tedavi ederken 10 da-
kikal>k tedavi süreleri afl>ld>¤>nda kesit kenarlar>nda yüksek doz
farklar>n>n oluflmas>d>r.
Cyberknife
Cyberknife robotik bir kola monte edilmifl sirküler kolimatör-
ler kullanan bir lineer akseleratörden oluflmakta ve nodal
1130
K
ISIM
11
Radyasyon Onkolojisi
IMRT sayesinde hedef volümler tan>mlanan doz ile sar>lmakta ve örne¤in pelvik >fl>nlama-
da üç boyutlu di¤er tekniklerle karfl>laflt>r>ld>¤>nda ince barsaklar, mesane, rektum ve hatta kemik ili¤i gibi
risk alt>ndaki organlar daha iyi korunabilmektedir.
fiEK