jinekolojik onkoloji Page 29

spesifik olarak ba¤lant>l> görünmektedir. Bununla beraber ço-
¤u olguda her bir moleküler olay>n rolü net olarak tan>mlan-
mam>flt>r.

LOSS OF HETEROZYGOSGENET

Daha önce de belirtildi¤i üzere benign endometriyotik epitel
s>kl>kla endometriyozisin temelde kendisinin geliflimine katk>-
da bulunabilecek LOH gibi genetik anormalliklere sahiptir. Bu-
nunla beraber endometriyozis ve kanser taraf>ndan paylafl>lan
baz> genetik olaylar>n kanserdeki yüksek yayg>nl>¤>ndan dolay>
malign dönüflümle ba¤lant>l> oldu¤u düflünülmektedir.

24

p53

Tümör süpresör gende mutasyon veya fonksiyon kayb> over
kanseri gelifliminde en s>k ve en önemli genetik olayd>r. p53'ün
anormal akümülasyonu ve mutasyonu benign endometriosizte
nadir olarak bulunmakla beraber ovaryan kansere komflu ati-
pik endometriyoziste zaman zaman tespit edilir. Bischoff ve
ark. geç dönemli endometriyoziste s>kl>kla p53 lokusunun kro-
mozomal kayb>n> göstermifltir.

25

Sainz de la Cuesta tipikten ati-

pik endometriyozise ve over kanserine dönüflümde p53 akü-
mülasyonun artm>fl prevalans>n> göstermifllerdir.

26

Nezhat ve

ark. kansersiz endometriyozislerde p53 akümülasyonu sapta-
mam>fllar iken kansere bitiflik benign endometriyotik lezyonla-
r>n %17'sinde bulmufllard>r.

27

fiüphesiz p53 endometriyozisin

malign dönüflümünde veya en az>ndan baz> olgularda önemli
rol oynamaktad>r. p53 mutasyon/akümülasyonu EAOK'inde
s>kl>¤> seröz over kanserindeki s>kl>¤a benzer veya biraz daha az
olarak %40-50 civar>nda s>kl>ktad>r.

PTEN and K-ras

Dinulescu ve ark. farede endometriyozis ve endometrioid over
kanser modeli oluflturdular ve over yüzey epitelinde endomet-
riyal morfoloji oluflumuna neden olan PTEN delesyonunu ve-
ya onkojenik k-ras ifadelenmesini uyararak over kanserinin or-

taya ç>kmas>n> sa¤lam>fllard>r, böylece endometriyozisin ma-
lign dönüflümünde bu genetik de¤iflimlerin potansiyel iliflkisini
göstermifllerdir.

28

flmalar>nda Sato ve ark. PTEN mutasyonunu %20

endometrioid ve %8 fleffaf hücreli over kanserinde rapor etmifl-
lerdir.

9

Martini ve ark. özellikle ilerlemifl endometriyosiz olgu-

lar>n>n malign dönüflümünün oldu¤u %15 olguda azalm>fl
PTEN ifadelenmesi rapor etmifllerdir.

29

Obata ve Hoshiai PTEN

mutasyonu saptamam>fllar ancak atipik endometriyozisin
%40'>nda 10q'da LOH raporlam>fllard>r.

30

Yagyu ve ark. preme-

nopozal endometriyozisle karfl>laflt>r>ld>¤>nda postmenopozal
endometriyoziste fleffaf hücreli karsinoma ve PI3K'n>n hedefi
olan rapamisinin (mTOR) aktif oldu¤unu rapor etmifllerdir.

31

K-ras mutasyonu endometriyozisin efllik etti¤i endomet-

rioid karsinomda %8.3 ve fleffaf hücreli karsinomda %12.5
oran>nda tespit edilmifltir. Bunun aksine karsinoma bitiflik be-
nign endometriyoziste bulunmam>flt>r.

32-33

HNF-1

Mikroarray analiz yöntemi kullan>larak, Tsuchiya ve ark. bir
transkripsiyon faktörü olan, hepatik nükleer faktör (HNF)-
1

'n>n sadece tüm fleffaf hücreli karsinomlarda yüksek oranda

aktif oldu¤unu bulmufllard>r.

34

Bununda ötesinde HNF-1

mRNA'daki azalma fleffaf hücreli ovaryan karsinom hücrele-
rinde apoptotik hücre ölümünü artt>r>r. Kato ve ark. sadece
fleffaf hücreli karsinomda HNF-1

'n>n immünohistokimyasal

olarak da ifadelenmesini göstermifllerdir. metriyozisle beraber fleffaf hücreli karsinom olgular>ndan
12'sinden 9'unda endometriyotik epitel HNF-1

ile boyanm>fl-

t>r.

35

HNF-1

pankreas fonksiyonu ve böbrek gelifliminde etki-

li bir dönüflüm faktörü olup fleffaf hücreli karsinomun mole-
küler bir belirteci olabilir ve tedavi hedefi olarak kullan>labilir.

ÖSTROJEN ETK

Karfl>lanmam>fl östrojen artm>fl endometriyum kanser riski ile
ba¤lant>l>d>r. Birçok çal>flmada obez kad>nlar>n kendi üretimle-
ri de dahil olmak üzere karfl>lanmam>fl östrojen üretiminin en-
dometriyotik kistlerin malign dönüflümüyle ilgili oldu¤u göste-
rilmifltir.

36

Olgu sunumlar>nda ekzojen tamoksifen kullan>m>

veya ovaryan tümörden endojen östrojen etkisi ile de endomet-
riyozisten malign dönüflümün olufltu¤u öne sürülmüfltür.

37-38

Zanetta ve ark. EAOK'li 31 olguluk çal>flmas>nda ister endoje-
nik ister ekzojenik olsun, hiperöstrojenizmin anlaml> bir risk
faktörü oldu¤unu saptam>fllard>r.

39

Ço¤u çal>flmada da östro-

jen uyar>m> ile total abdominal histerektomi ve bilateral oofe-
rektomiden sonra bile rezidü endometriyozisten malign dönü-
flümün olabilece¤i gösterilmifltir.

40-41

D

Önceleri del Carmen ve ark. atipik endometriyoziste nadiren
olmakla beraber ço¤u EAOK olgusunda vasküler endotelyal
büyüme faktörünün (VEGF) afl>r> ifadelenmesini rapor etmifl-
lerdir.

42

Yamamoto ve ark. platelet kaynakl> büyüme faktör yo-

la¤>n>n atipik olmayan endometriyozisten fleffaf hücreli karsi-

215

B

ÖLÜM

22

J Endometriyozis ve Kanser

Sa¤ üst endometriyozis sol alt tümör alan>.

fiEK