kapsand>¤> pelvik eksternal radyoterapi, jinekolojik karsinoma- l> olgularda gerek primer gerekse postoperatif adjuvan tedavi olarak küratif tedavinin önemli bir parças>d>r. Bu gaye ile uy- gulanacak radyoterapi volümü primer tümör veya tümör yata- ¤> ile ilgili bölgesel lenf nodlar>n> kapsamal>d>r. Pelvik lenf nod- lar>ndaki mikroskopik hastal>kta %90 lokal kontrol olas>l>¤> için 50 Gy'lik radyoterapi dozu gerekmektedir. reken durumlarda ihtiyaç duyulan radyoterapi dozlar> daha da yüksek olmakta, bedel olarak tedaviye ba¤l> muhtemel gelifle- cek yan etki oranlar> art>rmaktad>r. T>bb>n genel prensibi olan minimum yan etki ile maksimum etkinlik sa¤lanmas> aray>fl> bu grup kanserlerin tedavisinde de devam etmektedir. Onkolo- jinin geleneksel yaklafl>m>nda baflar> sa¤kal>m ve toksisite ile ifade edilmekte iken güncel yaklafl>mda hastal>k ve tümör odakl> de¤erlendirme yerini fonksiyonel gidiflat ve yaflam kali- tesini de içeren hasta odakl> yaklafl>ma b>rakm>flt>r. PLANLAMAYA GEÇ mas> hedeflenen yap>lar; pelvik lenf nodlar>, vajina, uterus, ser- viks ve parametrium veya opere olgularda bu yap>lar>n yatakla- r>d>r. "box" tekni¤i ile >fl>nlama önerilmektedir. Alan düzenlemesin- de; üst s>n>r kommon iliak lenf nodlar>n> kapsamak üzere L4-5 aral>¤>nda, alt s>n>r daha afla¤>da olan tercih edilmek üzere fo- ramen obturatoriumun alt s>n>r> veya distal hastal>¤>n 3 cm in- feriorunda, ön-arka ve arka-ön alanlarda yan s>n>rlar femur bafllar> medyal k>s>mlar> korunarak kemik pelvisin en genifl ol- du¤u k>sm>n 1,5-2 cm lateralinde, lateral alanlar>n ön s>n>r> in- ce barsak bloklamas> ile simfizis pubisin anteriorunda, lateral alanlar>n arka s>n>r> sakrum posteriorunda olacak flekilde dü- zenlenir. Bu tariften de anlafl>laca¤> üzere; geleneksel tüm pel- vis radyoterapi alanlar> tüm olgularda riskli bölgelerin lokali- zasyonu standart kabul edilip kemik yap>lar referans al>narak oluflturulur. Klasik bilgi olarak y>llarca; kemik yap>lar referans al>narak düzenlenen bu alanlarda paylar>n daha genifl verildi¤i ve bu sayede günlük tedavilerde tümör hacminin jeografik ka- içindeki tüm dokular>n >fl>nlanmas> da en büyük dezavantaj> ol- mufltur. Ön-arka iki alandan yap>lan uygulamalara k>yasla dört alan "box" tekni¤i ile yap>lan >fl>nlamalar da bile çevre normal doku hacminde koruma minimal oldu¤undan bedel olarak te- daviye ba¤l> toksisitenin daha fazla olmas>, fliddetli yan etki ne- deniyle tümörü tedavi edecek dozlar>n k>s>tlanmas> ve hatta te- daviye ara verilmesi gerekmektedir. Güncel tedavi protokolle- rinin büyük ço¤unlu¤unun normal dokular üzerinde de radyo- terapinin etkinli¤ini art>ran radyoduyarl>laflt>r>c> bir kemotera- pötik ajanla kemoradyoterapiyi içerdi¤i düflünüldü¤ünde çevre normal dokular>n tedavi s>ras>nda korunmas> ya da baflka de- yiflle tolerans dozlar>n>n önemi daha aflikar olmaktad>r. Asl>n- da temel sorun geleneksel alanlarla verdi¤imiz >fl>n>n riskli he- def yap>lar ve çevre normal dokulardaki doz da¤>l>m>n> görüp düzenleme yapamay>fl>m>z, varsay>m, tahmin ve geçmifl dene- yimlerle planlama yap>yor oluflumuzdan kaynaklanmakta idi. Radyoloji ve nükleer t>p görüntüleme yöntemlerindeki ilerle- melerin radyoterapi uygulamalar>na bir yans>mas> olarak kon- vansiyonel pelvik alanlarla gros primer tümör hacmine her ol- guda yeterli pay verilemedi¤i gösterilmifltir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) çal>flmalar> ile primer servikal tümör ve uterin fundusun hastalar>n yar>s>nda geleneksel pelvik alanlar- la yeterli payla kapsanamad>¤> oranlar>na ilave olarak geleneksel pelvik radyoterapi alanlar> ile subklinik hastal>k riski tafl>yan bölgesel lenf nodlar>n>n da ye- terli flekilde kapsanamad>¤> saptanm>flt>r. Lenfanjiogram, intra- operatif ölçümler ve cerrahi klip yerlefltirme metodlar> ile yap>- lan de¤erlendirmeler suboptimal tedavi hacimlerini aflikar k>l- maktad>r. mada %87 olguda her iki kommon iliak lenf nodlar> bifurkas- yosunun L5-S1 proksimalinde yer ald>¤> dolay>s>yla orta kom- mon iliak lenf nodlar>n> tedavi alan> içerisine almak için üst s>- n>r>n L4-5 aras>nda olmas>n>n yeterli oldu¤u belirtilmifltir. lan olgularda dahi %13'lük bir popülasyonda jeografik hedef hacmin kaç>r>lmas> gerekti¤i göz önüne al>nmal>d>r. |