bulunmufltur. Tümör tekrarlamalar>nda üçüncü seçenek pel- vik ekzanterasyondur. mal>d>r. dan uygulanm>flt>r. morbidite ve mortalite oranlar> ile yap>labilmektedir. Ancak pelvik ekzanterasyon her türlü geliflmeye ra¤men hala yüksek morbidite ve mortaliteli bir cerrahidir. A¤>rl>kl> olarak baflka tedavi seçene¤i olmayan tekrarlam>fl serviks kanseri tedavisinde uygulan>r. Daha az oranda ayn> özellikleri tafl>yan di¤er jineko- lojik tümörlerin tedavisinde de bir cerrahi seçenektir. Pelvik ekzenterasyon planlayan hekim operasyonun riskleri ile elde edilecek yarar> iyi hesaplamal>d>r ve bu operasyon palyatif amaçl> yap>lmamal>d>r. 2. Santral nüks etmifl serviks kanseri 3. mi en önemli konulardan biridir. Tümörün yeri, büyüklü¤ü, ekstrapelvik yay>l>m olas>l>¤>, hastan>n genel durumu, yafl> ve hatta fiziksel durum olmak üzere pek çok unsur cerrahi karar> etkiler. Cerrahi ekip ve ekipman özellikleri bile hasta seçimini etkileyebilir. giriflimlerden kaç>n>lmal>d>r. Hasta operasyondan önce ayr>nt>- l> bir flekilde de¤erlendirilir. Bu de¤erlendirmelerde, varsa ek- zanterasyonun yap>lmas>na engel oluflturacak durumlar sap- tanmal>d>r. Unilateral bacak ödemi, bacak a¤r>s>, tümöre ba¤l> üreteral obstrüksiyon ve uzak metastaz olan olgularda ekzante- ratif cerrahilerin yap>lmamas> önerilmektedir. Ancak baz> arafl- t>rmac>lar uzak metastaslar hariç di¤er bulgular>n pelvik ekzan- terasyon için mutlak kontrandikasyon gerekçesi olmad>¤>n> bildirmektedirler. Kendi klinik deneyimlerimize göre bacak ödemi, inatç> bacak a¤r>s> ve hidronefroz olan hastalarda pero- peratuvar cerrahiden vazgeçme ve operasyon sonras> sa¤lam cerrahi s>n>r bulamama oranlar> çok yüksektir. Bu özellikleri olan olgularda mümkün ise operasyondan kaç>n>lmal> veya hastaya olas> olumsuzluklar anlat>lmal>d>r. maya bafllanan pozitron emisyon tomografisi (PET-CT) görün- rece¤inden ekzanterasyon öncesi kullan>lmal>d>r (fiekil 79-1). halinde ekzantrasyonun gerçeklefltirilmemesi hasta için ciddi bir psikolojik y>k>m oluflturur. Bu nedenle operasyon öncesi flüpheli lezyonlar ince i¤ne aspirasyon biyopsisi ile de¤erlendi- rilmelidir. Özellikle pelvik, paraaortik lenf bezleri ve pelvik du- var yay>l>m> araflt>r>lmal>d>r. Tüm bunlara ra¤men ekzantras- yona karar verilen olgular>n %25-30'unda peroperatuvar ope- rasyondan vazgeçilir. Miller ve arkadafllar>n>n 1993' de yay>nla- nan bir çal>flmas>nda, 394 olgunun 114'ünde (%29) operasyon tamamlanamam>flt>r. y>l>md>r. Ayr>ca olgular>n %13'ünde pelvik duvara varan yay>- l>m cerrahinin iptaline neden olmufltur. yiflle histopatolojik olarak tümör tan>s> koyulmadan pelvik ek- zanterasyondan kaç>n>lmal>d>r. mas>d>r (fiekil 79-2). 79-3). (fiekil 79-4). |