bir metoddur. Minimal invaziv cerrahinin önemli bir parças> olan laparoskopik cerrahinin yararlar>, azalm>fl morbidite, h>z- l> iyileflme süreci, iyi kozmetik sonuçlar>n al>nmas>, azalm>fl kan kayb>, azalm>fl post operatif a¤r> ve hastanede kal>fl süresinin k>- sa olmas>d>r. mal invaziv cerrahi kullan>m> istenilen seviyeye ulaflmam>flt>r. dan bildirilmesine ra¤men, Kaliforniya'da 1997'den 2001 y>l>na kadar 12743 endometrium kanserli hastadan sadece %7,7'si la- paroskopik olarak opere edilmifltir. sadece %49'u endometrial kanserde laparoskopik evrelendir- me yapmakta ve vakalar>n>n %50'sini laparoskopik yapanlar>n bile ancak %8'den az> laparoskopik endometrial evreleme yap- maktad>r. yorgunlu¤unu, zorlu ve uzun ö¤renme e¤risini ve ileri düzey laparoskopik tekniklerle ilgili e¤itim veren kurumlar>n eksikli- ¤ini belirtmifllerdir. Ayr>ca laparoskopik jinekolojik operas- yonlar>n yayg>nlaflamama nedeni olarak teknik k>s>tlamalar gösterilmektedir. Özellikle 2 boyutlu görüntü ve operasyon s>- ras>nda kameran>n cerrah haricinde bir asistan taraf>ndan kon- trol edilmesi, el titremesi, ergonomideki k>s>tl>l>klar laparosko- pinin önemli dezavantajlar>d>r. Ayr>ca sütür atma ve dü¤üm ba¤lama gibi ifllemler enstrümanlar>n hareket k>s>tl>¤> nedeniy- le güçleflir. Bundan dolay> laparoskopik cerrahide özellikle uzun süren karmafl>k vakalarda cerrah ciddi anlamda yorul- maktad>r. Laparoskopik cerrahideki k>s>tlamalar>n afl>lmas> amac>yla yeni teknolojiler gelifltirilmifltir. Yüksek yo¤unluklu halojen ve xenon >fl>k kaynaklar>, gelifltirilmifl el enstrümanlar> ve elektro cerrahi cihazlar> teknolojinin modern laparoskopiye önemli katk>lar>ndand>r. Son 25 y>lda robotlar cerrahi alanda kullan>lmaya bafllanm>flt>r. Robotik cerrahi, minimal invaziv cerrahide bugün için gelinen son noktad>r. Robotik cerrahi sis- tem cerrahiyi tamamen robotlar>n gerçeklefltirdi¤i, yapay zeka kullan>lan bir cerrahi sistem de¤ildir. Bundan dolay> robotik cerrahiyi bilgisayar destekli laparoskopik cerrahi olarak tan>m- lamak yanl>fl olmayacakt>r. Ek olarak robotik asiste cerrahi, ro- botik asiste laparoskopik cerrahi gibi tan>mlarda dünyada yay- tüm dünyada h>zla artmaktad>r. Ticari pazar büyümesi 2000 y>- l>nda 5 milyar dolarken, 2010 y>l>nda 25 milyar dolar olmas> beklenmektedir. Robotik teknoloji, operasyonel ifllemlerin uzaktan kontrol edilebilmesini sa¤lamaktad>r. Buna ek olarak cerraha mükemmel kontrol kabiliyeti sa¤lar ve operasyon esna- s>nda cerrah>n yorgunlu¤unu en aza indirmektedir. Bu tekno- loji sayesinde insan hareketleri güvenli bir flekilde robotlara ak- tar>lmaktad>r. Robotik teknoloji bugüne kadar üretim alan>nda kullan>lmas>na ra¤men art>k cerrahi alanda kullan>lmaya bafl- lanm>fl ve önemli bir yere gelmifltir. Özellikle onkoloji alan>nda kullan>m> giderek artm>fl ve tüm dünyada popüler hale gelmifl- tir. ameliyat yapmak amac>yla Amerika Birleflik Devletleri Ordusu ve NASA (National Aeronautics and Space Administration; Ulusal Havac>l>k ve Uzay Dairesi)'n>n Standford Research Ins- titute ile ortak çal>flmas> sonucu ortaya ç>km>flt>r. Görsel ger- çeklik ile robotlar entegre edilmifl ve tele cerrahiye do¤ru ilk ad>m at>lm>flt>r. Amerikan ordusunun amac>, yaral> askerleri savafl alan>ndan uzakta Mobil Geliflmifl Cerrahi Hastanesi'nde bulunan cerrahlar taraf>ndan ameliyat etmekti. Ayn> flekilde NASA'n>n da amac> uzaydaki astronotlar> acil ameliyat gereken durumlarda dünyadan ameliyat etmekti. Bu ilk ad>mdan sonra ikinci ad>m ise tamamen fonksiyonel ticari robotlar>n gelifltiril- mesiydi. Robotik cerrahinin geliflim sürecine bakacak olursak ilk cerrahi robotlar, 1980'lerde endüstriyel robotlar>n modifiye edilmesiyle cerrahi ifllemlerde kullan>lmaya bafllanm>flt>r. Ro- botlar>n cerrahide ilk kullan>m alan> nörocerrahi olmufltur. |