background image
Minimal invaziv cerrahi, cerrahi morbiditeyi azaltan önemli
bir metoddur. Minimal invaziv cerrahinin önemli bir parças>
olan laparoskopik cerrahinin yararlar>, azalm>fl morbidite, h>z-
l> iyileflme süreci, iyi kozmetik sonuçlar>n al>nmas>, azalm>fl kan
kayb>, azalm>fl post operatif a¤r> ve hastanede kal>fl süresinin k>-
sa olmas>d>r.
1
Son 30 y>lda laparoskopik aletlerde önemli gelifl-
meler yaflanmas>na ra¤men halen jinekolojik onkolojide mini-
mal invaziv cerrahi kullan>m> istenilen seviyeye ulaflmam>flt>r.
nodu diseksiyonunun 1992 y>l>nda Childers ve Surwit taraf>n-
dan bildirilmesine ra¤men, Kaliforniya'da 1997'den 2001 y>l>na
kadar 12743 endometrium kanserli hastadan sadece %7,7'si la-
paroskopik olarak opere edilmifltir.
2
Society of Gynecologic
Oncologist (SGO) raporlar>na göre Amerika'daki onkologlar>n
sadece %49'u endometrial kanserde laparoskopik evrelendir-
me yapmakta ve vakalar>n>n %50'sini laparoskopik yapanlar>n
bile ancak %8'den az> laparoskopik endometrial evreleme yap-
maktad>r.
3
Cerrahlar laparoskopik cerrahiye adaptasyonu en-
gelleyen faktörler olarak, uzun operasyon sürelerini, cerrah>n
yorgunlu¤unu, zorlu ve uzun ö¤renme e¤risini ve ileri düzey
laparoskopik tekniklerle ilgili e¤itim veren kurumlar>n eksikli-
¤ini belirtmifllerdir. Ayr>ca laparoskopik jinekolojik operas-
yonlar>n yayg>nlaflamama nedeni olarak teknik k>s>tlamalar
gösterilmektedir. Özellikle 2 boyutlu görüntü ve operasyon s>-
ras>nda kameran>n cerrah haricinde bir asistan taraf>ndan kon-
trol edilmesi, el titremesi, ergonomideki k>s>tl>l>klar laparosko-
pinin önemli dezavantajlar>d>r. Ayr>ca sütür atma ve dü¤üm
ba¤lama gibi ifllemler enstrümanlar>n hareket k>s>tl>¤> nedeniy-
le güçleflir. Bundan dolay> laparoskopik cerrahide özellikle
uzun süren karmafl>k vakalarda cerrah ciddi anlamda yorul-
maktad>r. Laparoskopik cerrahideki k>s>tlamalar>n afl>lmas>
amac>yla yeni teknolojiler gelifltirilmifltir. Yüksek yo¤unluklu
halojen ve xenon >fl>k kaynaklar>, gelifltirilmifl el enstrümanlar>
ve elektro cerrahi cihazlar> teknolojinin modern laparoskopiye
önemli katk>lar>ndand>r. Son 25 y>lda robotlar cerrahi alanda
kullan>lmaya bafllanm>flt>r. Robotik cerrahi, minimal invaziv
cerrahide bugün için gelinen son noktad>r. Robotik cerrahi sis-
tem cerrahiyi tamamen robotlar>n gerçeklefltirdi¤i, yapay zeka
kullan>lan bir cerrahi sistem de¤ildir. Bundan dolay> robotik
cerrahiyi bilgisayar destekli laparoskopik cerrahi olarak tan>m-
lamak yanl>fl olmayacakt>r. Ek olarak robotik asiste cerrahi, ro-
botik asiste laparoskopik cerrahi gibi tan>mlarda dünyada yay-
g>n olarak kullan>lmaktad>r. Robotlar>n cerrahide kullan>m>,
tüm dünyada h>zla artmaktad>r. Ticari pazar büyümesi 2000 y>-
l>nda 5 milyar dolarken, 2010 y>l>nda 25 milyar dolar olmas>
beklenmektedir. Robotik teknoloji, operasyonel ifllemlerin
uzaktan kontrol edilebilmesini sa¤lamaktad>r. Buna ek olarak
cerraha mükemmel kontrol kabiliyeti sa¤lar ve operasyon esna-
s>nda cerrah>n yorgunlu¤unu en aza indirmektedir. Bu tekno-
loji sayesinde insan hareketleri güvenli bir flekilde robotlara ak-
tar>lmaktad>r. Robotik teknoloji bugüne kadar üretim alan>nda
kullan>lmas>na ra¤men art>k cerrahi alanda kullan>lmaya bafl-
lanm>fl ve önemli bir yere gelmifltir. Özellikle onkoloji alan>nda
kullan>m> giderek artm>fl ve tüm dünyada popüler hale gelmifl-
tir.
JCERRAH< UYGULAMALARI
·
Modifiye radikal histerektomi
·
Radikal histerektomi
·
Pelvik lenf nodu diseksiyonu
·
Paraaortik lenf nodu diseksiyonu
·
Endometrial kanser evrelendirmesi
·
Radikal trakelektomi
·
Pelvik ekzanterasyon
ROBOT
1980'lerde tele cerrahi ile uzaktan
ameliyat yapmak amac>yla Amerika Birleflik Devletleri Ordusu
ve NASA (National Aeronautics and Space Administration;
Ulusal Havac>l>k ve Uzay Dairesi)'n>n Standford Research Ins-
titute ile ortak çal>flmas> sonucu ortaya ç>km>flt>r. Görsel ger-
çeklik ile robotlar entegre edilmifl ve tele cerrahiye do¤ru ilk
ad>m at>lm>flt>r. Amerikan ordusunun amac>, yaral> askerleri
savafl alan>ndan uzakta Mobil Geliflmifl Cerrahi Hastanesi'nde
bulunan cerrahlar taraf>ndan ameliyat etmekti. Ayn> flekilde
NASA'n>n da amac> uzaydaki astronotlar> acil ameliyat gereken
durumlarda dünyadan ameliyat etmekti. Bu ilk ad>mdan sonra
ikinci ad>m ise tamamen fonksiyonel ticari robotlar>n gelifltiril-
mesiydi. Robotik cerrahinin geliflim sürecine bakacak olursak
ilk cerrahi robotlar, 1980'lerde endüstriyel robotlar>n modifiye
edilmesiyle cerrahi ifllemlerde kullan>lmaya bafllanm>flt>r. Ro-
botlar>n cerrahide ilk kullan>m alan> nörocerrahi olmufltur.
823
106
Jinekolojik Onkolojide
Robotik Cerrahi
Dr. Ahmet Göçmen ve Dr. Fatih fianl>kan