ve ilgili genler ile, tümör hücresinin büyüme biyolojisini k>saca
hat>rlamak yararl> olacakt>r. Bir hücre popülasyonunda bulu-
nan hücre say>s>n> etkileyen en önemli faktörler proliferasyon
h>z> ve ölüm h>z>d>r. Anormal proliferasyonun engellenmesi ise
DNA sentezinin ve hücre bölünmesinin engellenmesi ile ol-
maktad>r. Hücre için ço¤alman>n uygun ya da gerekli oldu¤u
durumlarda ise inhibitör mekanizmalar engellenir ve büyü-
me/proliferasyon sinyalleri aç>¤a ç>kar.
Normal Hücre ve Tümör Hücresi Ço¤almas>
Karfl>laflt>rmas>
Normal hücre proliferasyonu ancak o hücrenin ve o hücrenin
bulundu¤u organ>n uygun koflullar>nda, çevresel uyaranlar>n
da uygun oldu¤u koflullarda hücrenin nükleusu taraf>ndan ka-
rar verilerek oluflan kontrollü bir olayd>r. Basite indirgeyerek
özetleyelim
3,8
(Tablo 18-2).
Bu basamaklar incelendi¤inde flu sonucu ç>karabiliriz: Baz>
hormonlar da dahil omak üzere, hücre d>fl> yerleflimli büyüme
faktörleri; transmembran nitelikteki büyüme faktörleri resep-
törleri; intrasitoplazmik sinyal iletici moleküller ve nükleer
transkripsiyon faktörleri onkogenik aktivasyon sonucu uyar>l-
d>klar>nda hücre büyümesini indükler. Görüldü¤ü üzere genin
hücre içi lokalizasyonu ile fonksiyonu aras>nda bir iliflki yoktur.
Yine hücresel lokalizasyona bak>lmaks>z>n proliferasyonu en-
gelleyici genlerde kay>p varsa hücre proliferasyonu engellene-
169
B
ÖLÜM
18
Kanserin Moleküler Temeli ve Jinekolojik Kanserlerde Önemi
Karsinogenezde temel mekanizmalar.
fiEK
Normal Hücre Proliferasyonu Basamaklar>
· Hücrenin proliferasyon için karar vermesi, ilgili ve gerekli
molekülleri sentezlemeye haz>rlanmas>
· Büyüme faktörlerinin sentezlenmesi ve yeni sentezlenen
büyüme faktörünün -kendisine has- büyüme faktörü resep-
törüne ba¤lanmas>
· Proliferasyon sinyalinin bu reseptörlerden, sinyal iletici
moleküller arac>l>¤>yla nükleusa tafl>nmas>
· Nükleusta DNA eflleflmesi/ço¤almas>
TABLO 18-2