olarak iflaretlenmifl hedef hacme tek veya az say>da fraksiyonlar
halinde yüksek doz radyasyon uygulanmas>d>r. En geliflmifl
konformal tedavi tekni¤i olan bu yöntemde çok say>da farkl>
aç>lardan >fl>n demetleri hedef hacme yönlendirilmekte, >fl>nla-
r>n çak>flma bölgesinde yüksek dozlara ç>k>l>rken, hedef hacim
d>fl>ndaki normal dokularda h>zl> doz düflmesi gerçekleflmekte-
dir. Özellikle 4 cm'den küçük hedef hacimlerde doz da¤>l>m>n-
da di¤er radyoterapi tekniklerine göre ciddi avantajlar sa¤la-
makta ancak tümör boyutlar> artt>kça konformalite düflmekte-
dir. Amaç tek veya birkaç fraksiyon halinde yüksek dozlar ve-
rerek malign tümörlerin lokal kontrolünü, arteriovenöz mal-
formasyonlar>n (AVM) obliterasyonunu, fonksiyonel olarak
kullan>l>yorsa beyinde fonksiyon bozuklu¤una neden olan oda-
¤>n tahrip edilmesini sa¤lamakt>r.
kontrolünü sa¤layarak bas> bulgular>n> ortadan kald>rmak
amaçlan>r.
tan>mlanm>flt>r.
noktada odaklan>p, sadece bu noktada yüksek enerji sa¤layarak
dokuda de¤ifliklik yarat>lmas> anlam>na gelen bu terminoloji de
yap>lan ifllemlerin stereotaktik beyin cerrahisi yöntemi ile ben-
zerli¤inden dolay> SRC olarak isimlendirilmifltir. SRC de t>pta
kullan>lan ilk cihaz Gammaknife't>r ve 201 adet Cobalt-60 kay-
na¤>n>n bir yar>m küre fleklinde tasarlanm>fl cihaza yerlefltiril-
mesi ile oluflturulmufltur. Lineer akseleratör tabanl> ilk SRC ci-
haz> ise 1983 y>l>nda Buenos Aires'de kullan>lmaya bafllanm>fl,
1994 y>l>nda Cyberknife teknolojisi t>bb>n kullan>m alan>na gir-
mifltir.
tedavilerde kullan>lm>fl ve planlama için gerekli olan hasta im-
mobilizasyonu ve koordinatlar lokal anestezi alt>nda kafaya
yerlefltirilen bir çerçeve ile sa¤lanm>flt>r. Lars Leksell bu tedavi
yönteminin cerrahiye avantajlar>n> genel anestezi ve kranioto-
mi gerektirmemesi, kanama riskinin olmamas>, post-operatif
taburcu edilmesi olarak s>ralam>flt>r.
r>nda ablatif dozlar tek fraksiyonda verilmifltir.
la iyi ve kötü huylu tümörlerin tedavisinde yerini alm>flt>r. 1960
ve 1970'li y>llarda bu teknolojinin pahal> olmas> ve yeni tedavi
yöntemine flüpheyle yaklafl>lmas>ndan dolay> SRC uygulamala-
r> yayg>nl>k kazanmam>flt>r. 1980'li y>llarda lineer akseleratör
(LINAK) tabanl> SRC sistemleri gelifltirilmesi ve SRC ile tedavi
edilen hastalarda izlemde elde edilen baflar>l> sonuçlar>n rapor
edilmesi ile SRC popülarite kazanm>flt>r.
invaziv stabilizasyon tekniklerinin gelifltirilmesi ile tek fraksi-
yonda yap>lan SRC yerini 2-5 fraksiyonda ablatif dozlar>n uy-
guland>¤> stereotaktik radyoterapiye (SRT) b>rakm>flt>r. SRT'de
amaç toplam dozu fraksiyonlara bölerek hedef hacim içinde
yer alan normal dokular>n korunmas>d>r. Klinikte kullan>lan
terminoloji flöyledir:
radyoterapi yöntemi.
ratör cihazlar>n>n gelifltirilmesi ekstrakranial lokalizasyonlarda
da SRC-SRT imkan>n> do¤urmufltur. Bu cihazlardaki, akci¤er-
de solunum hareketleri örne¤inde oldu¤u gibi, hedef hacmin
hareketinin tedavi esnas>nda takip edilmesini ve senkronizas-
yonu sa¤layan teknolojik geliflmeler, SRT için yeni kullan>m
alanlar>n> beraberinde getirmifltir. 1980'lerin sonunda ve
1990'lar>n bafl>nda
tif hipofraksiyone tedavi flemalar>n> akci¤er, karaci¤er, pankre-
as gibi ekstrakranial lokalizasyonlu tümörlerde araflt>rmaya
bafllam>fllard>r ve bu teknik stereotaktik vücut radyoterapisi
(SVRT) olarak s>n>fland>r>lm>flt>r.