ulaflm>fl ve büyük, çok uluslu flirketler k>r>klar>n tedavisinin
t>bbi ve cerrahi geliflimi etraf>nda yo¤unlaflm>fllard>r.
Kemi¤in vasküler deste¤i, tüm k>r>k iyileflmesinin teme-
lini oluflturmaktad>r. 1932 y>l>nda, Girdlestone "modern
yöntemlerin mekanik etkinli¤inin do¤as>nda tehlike vard>r,
ki bu tehlike kaynaman>n uygulanamayaca¤> ancak uyar>la-
bilece¤i kavram>n> çal>flanlar>n unutmas>n> engelleyecektir
fleklinde bir uyar>da bulunmufltur. Kemik bir bitki gibi gö-
rüldü¤ünde kökleri yumuflak dokulard>r ve vasküler ba¤-
lant>lar> zarar gördü¤ünde genellikle ince ifl yapan bir ma-
rangoz gibi de¤il de bir bahç>van>n anlay>fl>na sahip olan bir
hasta bak>m> gereklidir.
Ortopedik cerrahlar Girdlestone'un kahince sözlerinin
tam etkisini hissediyorlar. Travmayla ilgilenen bir ortopedik
cerrah, cerrahi müdahalenin zaman>n> ve fleklini planlarken,
immunolojik bozukluk, beslenme bozuklu¤u, pulmoner ve
gastrointestinal disfonksiyon ve nörolojik yaralanmalar gibi
travman>n sistemik etkilerini göz önüne almal>d>r. K>r>k te-
davisinin fleklinin belirlenmesinde tek bir, kesin karar yok-
tur çünkü mevcut birçok tedavi flekli vard>r. Her birinin fay-
dalar> ve potansiyel komplikasyonlar> vard>r. Do¤ru zaman-
da do¤ru ifllemi yerine getirmek için temelde yatan prensip-
leri bilmek gereklidir.
K>r>k tedavisinin amac>, ekstremiteye en iyi anatomik
pozisyonla maksimum fonksiyonunu geri kazand>rmakt>r.
Ekstremiteye daha fazla hasar vermeksizin bir cerrahi mü-
dahale imkans>z oldu¤undan, cerrahi yöntemi yumuflak do-
ku ve kemi¤e en az hasar verecek flekilde seçilmelidir. Kemi-
¤in tamamen devaskülarize hale getirilmesi pahas>na anato-
mik redüksiyon sa¤lamaya çal>flmak iyi planlanm>fl ya da iyi
uygulanm>fl bir ifllem de¤ildir. Planlanacak tespit yöntemi
için ekstremiteye uygulanacak mekanik stresler dikkate
al>nmal>d>r. Son olarak hastan>n genel sa¤l>k durumu ve
ameliyat>n riskleri en iyi tedaviyi belirlemek için de¤erlendi-
rilmelidir.
Fiksasyon asl>nda k>sa ömre sahip araçlarla yap>lan bir
tespit (splinting) yöntemidir. K>r>k iyileflmesi ile fiksasyon
kayb> aras>nda devaml> bir yar>fl vard>r. Problem en tahmin
edilebilir ve kabul edilebilir k>r>k bütünlü¤ünü en az kompli-
kasyonla sa¤layabilecek olan tedaviyi bulmakt>r. Karmafl>k
bir aç>k redüksiyonu ve internal tespiti yapmadan önce cer-
rahlar kendi e¤itimlerini ve cerrahi becerilerini göz önüne al-
mal>d>rlar ve yap>lacak iflleme aflina olmal>d>rlar.
çeklefltirilece¤i kurum da dikkate al>nmal>d>r. Ameliyathane-
deki ortam en iyi flekilde olmal>d>r. Personel öngörülen tekni-
¤e ve enstrumantasyona aflina olmal>d>r. Tüm aletler ve imp-
lantlar haz>r bulundurulmal> ve bak>ml> olmal>d>r. Güvenli
cerrahi k>r>k yöntemi için mükemmel anestezi ve ameliyat es-
nas>nda hastan>n durumunun yo¤un flekilde kontrol edilme-
sini gerektirir. Seçilen tedavi yönteminin baflar>s> için risklerin
ve faydalar>n bilincinde olan ve ameliyat sonras> rehabilitas-
yon için iflbirli¤i yapmaya istekli olan bir hasta çok önemlidir.
Baflar>l> bir k>r>k tedavisi, hastay> bütünüyle de¤erlendir-
meye dayan>r. Sadece yaralanm>fl olan k>s>mlar de¤erlendi-
rilmemeli, tedavi plan> hastan>n ihtiyaçlar>na göre yap>lma-
l>d>r. Tedavi yumuflak dokular>n ve kemi¤in en iyi flekilde
ve en az komplikasyonla iyileflmesine dayand>r>lmal>d>r.
KIRIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
Cerrah>n becerisi, yeterlilikleri, kaynaklar> ve hastan>n profi-
li dikkate al>nd>¤>nda k>r>¤>n boyutunun ve fleklinin s>n>flan-
d>r>lmas> ve yumuflak doku yaralanmalar> en iyi tedaviyi be-
lirlemekte bize yard>mc> olur. K>r>¤>n türünün belirlenmesi
ekstremiteye uygulanm>fl olan enerji miktar>n> ve redüksi-
yondan sonraki stabiliteyi gösterir ve cerrah> daha yüksek
yaralanma riski örnekleri konusunda uyar>r. S>n>fland>rma
ayn> zamanda cerraha sonuçlar> gözlemleme ve tedavi so-
nuçlar>n> di¤er araflt>rmac>lar>n sonuçlar> ile karfl>laflt>rma
f>rsat> verir. Ayr>ca yeni tedavi yöntemleri konusunda bir te-
mel oluflturur.
Ortopedik Travma Birli¤i'nin s>n>fland>rmas> (fiekil 50-1)
k>r>klar> teflhis ve tedavi için ICD-9 kodlar> ile iliflkilendir-
mektedir. E¤er mümkünse, Judet, Judet ve Leournel'in ase-
tabuler k>r>klar> ve Neer'in proksimal humeral yaralanmala-
r> gibi iyi bilinen s>n>fland>rma sistemlerini de içine almal>-
d>r. Örnek takip de¤erlendirme formlar> ameliyat sonras> sü-
rekli de¤erlendirme yap>labilmesi için oluflturulmufltur.
3018
K>s>m XV · K>r>klar ve Ç>k>klar
Tablo 50-1 · Amerika Birleflik Devletlerinde
25-44 Yafllar Aras>ndaki Kiflilerde En Yayg>n
Ölüm Sebepleri
Kaza sonucu yaralanmalar
Kaza sonucu yaralanmalar
Kanser (Tüm tipleri)
Kanser (Tüm tipleri)
Kalp hastal>¤>
Kalp hastal>¤>
Cinayet
Cinayet
Kronik karaci¤er hastal>¤>/siroz
HIV
Serebrovasküler hastal>klar
Kronik karaci¤er hastal>¤>/siroz
Diabetes mellitus
Serebrovasküler hastal>klar
Pnömoni ve influenza
Diabetes mellitus
Konjenital anomaliler
1980
2003
HIV, Sa¤l>k http://www.cdc.gov/nchs/hus.htm adresinde.