background image
koronal düzlemde fleksiyonda uyumlu olacak flekilde tasar-
lanm>flt>r. Tibial komponentin ön ve arka dudaklar> ile me-
dian eminensia komponentlerin translasyonu veya dislokas-
yonunu önlüyordu. Tibial komponente asimetrik yüklenme
s>ras>nda yana e¤ilmesini önlemek üzere metafizyel bir sap
eklenmiflti. Tibial parça bafllang>çta tamamen polietilen ol-
mas>na karfl>n, daha sonra yüklerin alttaki kansellöz kemik
üzerine daha dengeli olarak aktar>labilmesi ve polietilenin
bozulmas>n> önlemek amac>yla metal arkal>k kullan>lmaya
baflland>. Patellan>n eklem yüzeyine kubbe fleklinde ve orta-
s>nda bir tespit ç>k>nt>s> olan tamamen polietilen bir patellar
parça yerlefltiriliyordu. Bu tasar>m özelliklerinin birço¤u gü-
nümüz tasar>mlar>nda da halen kullan>lmaktad>r.
Çapraz ba¤ kesen total kondiler protez ile ayn> dönemde
femoral parçan>n ön-arka düzlemde anatomik olarak flekil-
lendirildi¤i duopatellar protez de ortaya ç>km>flt>. Bu protez-
de arka çapraz ba¤ (AÇB) korunmaktayd>. Orijinal tasar>m-
da medial ve lateral tibia plato parçalar> ayr> iken, k>sa bir
süre sonra AÇB için girintisi olan tek gövdeli tibial parça ile
de¤ifltirildi. Duopatellar protezin patellar parças> total kon-
diler dizde oldu¤u gibi tamamen polietilendi. Duopatellar
protez zaman içinde gelifltirilerek 1980'li y>llarda genifl kul-
lan>m alan> bulan kinematik protez elde edildi (fiekil 6-2).
Total kondiler proteze yöneltilen ilk elefltirilerinden biri
fleksiyon bofllu¤unun ekstansiyon bofllu¤u ile ayn> olmama-
s> durumunda arkaya do¤ru sublukse olmas>, di¤eri ise fe-
moral yuvarlanmaya izin veren protez tasar>mlar>na göre
daha az fleksiyon aral>¤> sa¤lamas>d>r. "Yuvarlanmad>¤>"
için total kondiler diz yaklafl>k 95 derece fleksiyona geldi¤in-
de posterior femoral metafiz tibial eklem yüzeyine tak>l>yor-
du (fiekil 6-3). Total kondiler protez ile ilgili ilk çal>flmalarda
90 ile 100 derece aras>nda fleksiyon bildirilmifltir. Bu sorun-
lar> aflmak üzere 1978 y>l>nda total kondiler protezin eklem
yüzeyinin merkezine bir mil yerlefltirilerek Insall-Burstein
"arka çapraz ba¤ kesen" yani "posterior-stabilize" protezi
gelifltirildi (fiekil 6-4). Femoral parçan>n ortas>ndaki mil yak-
lafl>k 70 derece fleksiyonda tibia eklem yüzeyindeki merkezi
dikme ile temas ederek, femoral-tibial ekleminin temas nok-
tas>n>n arkaya do¤ru kaymas> soncunda femoral yuvarlan-
may> de¤ifltirerek daha fazla fleksiyona izin veriyordu.
Günümüz total diz tasar>mlar>n>n ço¤unlu¤u Insall-Burs-
tein ve kinematik tasar>mlar>n türevleridir. 1980'lerin sonla-
242
K>s>m III · Artroplasti
Insall taraf>ndan 1973 y>l>nda kullan>lan total kondi-
ler protez (Insall JN, Lachiewicz PF, Burstein AH: The posterior
stabilized condylar prosthesis: a modification of the total cond-
ylar design: two to four-year clinical experience, J Bone Joint Surg
64A:1317, 1982'den al>nm>flt>r).
fiekil 6-1
Kinematik kondiler protez (Rand JA: Poste-
rior cruciate­retaining total knee arthroplasty. In Mor-
rey BF, ed: Reconstructive surgery of the joints, 2nd ed,
New York, 1996, Churchill Livingstone. By permission
of Mayo Foundation'den al>nm>flt>r).
fiekil 6-2