background image
ve flok gibi zorlanmalar> güçlü ancak esnek olmalar> sayesin-
de kolayl>kla kald>racak flekilde dizayn edilmifltir. Her disk
bir çift omur son pla¤> ve bunlar aras>nda sandviçlenmifl
olan nukleus pulposus ve onu çevreleyen annulus fibrosus
çemberini içerir. Her omur seviyesinde böylece bir ikincil k>-
k>rdak eklem veya simfiz olufltururlar.
Omur son plaklar> 1mm kal>nl>¤>nda k>k>rdak--hyalen
ve fibrok>k>rdak--tabakalard>r ve yafllanmayla fibrok>k>r-
dak oran> artar. Nukleus pulposus sümüksü maddeden olu-
flan yar> s>v> bir yap> olup %70-90`> su ve kuru a¤>rl>¤>n>n
%65'i proteoglikan ve %15-20'si kollajendir. Annulus fibro-
sus 12 konsantrik lamelden oluflur ve her bir lamelde kolla-
jen liflerin yönelimi de¤iflerek de¤iflik yönlerden gelen kuv-
vetlere direnci sa¤lar. Annulus %60-70 sudan oluflur ve ku-
ru a¤>rl>¤>n>n %50-60'> kollajen ve %20'si proteoglikand>r.
Yaflla birlikte proteoglikan ve su miktar> azal>r. Annulus ve
nucleus bir bileflke bölgesinde arada keskin bir s>n>r olmak-
s>z>n birleflirler. Diskler vücuttaki en büyük damars>z yap>
olup beslenmek için son plaklardaki özelleflmifl bir damar
a¤>ndan difüzyona ihtiyaç duyarlar.
OMURANATOM
Omurilik omurgadan daha k>sa olup yeni do¤anlarda üçün-
cü, eriflkinlerde ikinci bel omuru hizas>nda konus medulla-
ris olarak sonlan>r. Konustan afla¤> filum terminale ad>nda
fibröz bir kord birinci koksigeal segmentin dorsaline uzan>r.
Omurilik 3 koruyucu membranla çevrelenmifltir- pia, arak-
noid, dura mater. Pia ve araknoid membranlar beyin omuri-
lik s>v>s>n> içeren subaraknoid mesafe ile ayr>lm>flt>r. Omuri-
lik boyun ve bel bölgelerinde bel ve boyun pleksuslar>na
uyacak flekilde genifllemeler gösterir. Omurilik içinde, ç>kan
(duyu) ve inen (motor) sinir liflerinin oluflturdu¤u yollar
vard>r. Bu yollarda boyun yolaklar> daha merkezde, s>rt, bel
ve sakral yolaklar daha periferde olacak flekilde düzenlen-
mifltir. Bu santral kord sendromu ve sirinkslere ait klinik be-
lirtileri aç>klar. Bu yolaklar>n yerleflimini anlamak de¤iflik
omurilik sendromlar>n> anlamakta yard>mc>d>r (fiekil 34-2
ve 34-3; Tablo 34-1).
Spinal sinirler her seviyede kanaldan ç>kar. C2-7 aras>n-
daki spinal sinirler isimlendirildikleri pedikülün üzerinden
ç>kar (C6 sinir kökü, C5 ve C6 pedikülleri aras>ndan ç>kar).
C8 sinir kökü, C7 ve T1 pedikülleri aras>ndan terkeder. C8'in
1730
K>s>m XII · Omurga
Omurga: Üst boyun omurlar> (oksiputtan C2 ye),
alt boyun omurlar> (C3-7), s>rt omurlar> (T1-12), bel omurlar>
(L1-5), sakrum ve koksiks.
fiekil 34-1
Dermatomal ve duyusal da¤>l>m (Patton HD, Sund-
sten JW, Crill WE, et al, eds: Introduction to basic neurology, Phi-
ladelphia, 1976, Saunders'ten tekrar çizilmifltir).
fiekil 34-2
Ön
Dermatomlar
Dermatomlar
Kutanöz
sinirler
Arka
trigeminal
sinir
superior klavikular
posterior
lateral
medial
Radial
post. kutan.
dorsal kutan.
Femoral
anterior
kutan.
Tibial
sural
Ana peroneal
lat. kutan.
yüzeyel peroneal
derin peroneal
Siyatik
safen
muskulokutan.
medial kutan.
radial
Aksiller
median
ulna
plantarlar
med.
lat.
ilio-
inguinal
lat. kutan.
uyluk siniri
posterior
kutan.
Oksipital
Oksipital ­ C2
Sakrum
ve
koksiks