Eriflkinlerde s>k görülen alt uzuv k>r>klar>n>n cerrahi tedavi-
si bu bölümde tart>fl>lm>flt>r. Plak, intramedüller çivi ve d>fl-
tan tespit endikasyon ve teknikleri sürekli yenilenmektedir.
Bölüm 50'de temel tespit teknikleri tart>fl>lm>flt>r. Çocuklar>n
alt uzuv k>r>klar> Bölüm 33'de gözden geçirilmifltir.
Genellikle k>r>klar>n ameliyats>z tedavisi dengeli, çok az
ayr>lm>fl veya ameliyat> engelleyecek önemli hastal>¤> olan
olgularda uygulanmaktad>r. Femur ve tibia cisim k>r>klar>-
n>n tedavisinde intramedüller çivileme seçilecek tedavi hali-
ne gelmiflken, plak ile tespit daha çok eklem çevresi k>r>kla-
r>n tedavisinde kullan>lmakta, d>fltan tespit ise s>kl>kla eklem
çevresi k>r>klar>, afl>r> yumuflak doku yaralanmal> k>r>klar ve
kal>c> tedavi öncesi geçici tespit amaçl> kullan>lmaktad>r.
Modern travma merkezleri çoklu yaralanmal> hastalar>n ag-
resif olarak içten tespitinin hem hasta bak>m>n> rahatlatt>¤>,
hem de ço¤u erken komplikasyonlar> azaltt>¤>n> bildirmek-
tedirler. Buna karfl>n çoklu yaralanmas> olan alt uzuv k>r>kl>
hastalar>n tedavisinde uygulanacak travma merkezi yakla-
fl>mlar> rutin olarak tüm hastalara uygulanamaz. Alt uzuv
k>r>klar>n>n her bir tipi için endikasyon, kontraendikasyon
ve tekniklerin s>n>rlamalar> bu bölümde tart>fl>lm>flt>r.
Kalça ve pelvis k>r>klar>n>n cerrahi tedavisi Bölüm 52 ve
53'te tart>fl>lm>flt>r. Ayak k>r>k ve ç>k>klar> ise Bölüm 86'da
tart>fl>lmaktad>r.
AYAK B
Ayak bile¤i eklemi çevresi yaralanmalar> sadece kemik yap>-
n>n bozulmas>na neden olmay>p ayn> zamanda ba¤ ve yu-
muflak dokular>n da s>kl>kla yaralanmas>na yol açar. Bölüm
42'de yumuflak doku ve ba¤lar>n yaralanmalar>n>n tedavisi
tart>fl>lm>flt>r. Ayak bile¤i k>r>klar>nda iyi fonksiyonel sonuç-
lar ancak normalden çok hafif sapmalarda elde edilebilir.
Yerlefltirme sonras> grafilerde dikkat edilmesi gerekenler: (1)
ayak bile¤i mortisi normal iliflkisinin yeniden elde edilmesi,
(2) ayak bile¤inin yük tafl>ma aks> baca¤>n uzun aks>na dik
aç>da olmal>d>r (3) eklem yüzeyi oldu¤unca düz olmal>d>r.
Anatomik eklem redüksiyonu ile en iyi sonuçlar elde edil-
mekte olup bu da ya kapal> ya da aç>k yerlefltirme ve içten
tespit ile elde edilebilir. Ço¤u k>r>kda aç>k yerlefltirme ve iç-
ten tespit s>kl>kla eklemin anatomik redüksiyonu ve k>r>¤>n
kaynamas>n> sa¤lar.
S>n>fland>rma
Ayak bile¤i k>r>klar> yaln>zca tek malleol, iki malleol veya üç
malleol olarak anatomisine göre s>n>fland>r>labilir. Lauge-
Hansen s>n>fland>rmas> yaralanman>n mekanizmas>na göre
k>r>k tipini de¤erlendirir ve detayl> bir s>n>fland>rma olup
dört gruba bölünür (Kutu 51-1). Buna göre, ço¤u k>r>k süpi-
nasyon-eversiyon, süpinasyon-addüksiyon, pronasyon-ab-
düksiyon ve pronasyon-eversiyon tipi k>r>klard>r. Bu s>n>f-
land>rmada, eversiyon yanl>fl yorumlanm>flt>r ve daha do¤ru
olarak d>fl veya d>fla dönme terimi kullan>lmal>d>r.
yaralanma s>ras>nda aya¤>n pozisyonunu, ikinci kelime ise
deforme edici gücün yönünü vurgular.
En yayg>n yaralanma mekanizmas> süpinasyon - eversi-
yon tipidir (süpinasyon-d>fl rotasyon). Bu yaralanman>n be-
lirgin özelli¤i ise distal fibulan>n spiral oblik k>r>¤> ile birlik-
te deltoid ba¤>n y>rt>¤> veya iç malleol k>r>¤> olmas>d>r. Süpi-
nasyon- addüksiyon yaralanmas> fibula alt bölgesinin enine
k>r>¤> ve iç malleolün dikey k>r>¤>d>r. Pronasyon-abdüksiyon
mekanizmas> iç malleolda enine k>r>k ve yan grafide nispe-
ten yatay görünen k>sa oblik fibula k>r>¤> oluflturur. Pronas-
3086
K>s>m XV · K>r>klar ve Ç>k>klar
Kutu 51-1 · Lauge-Hansen S>n>fland>rmas>*
Süpinasyon Addüksiyon (SA)
Eklem seviyesinin alt>nda fibulan>n enine kopma tipi k>r>¤> veya d>fl
kollateral ba¤lar>n y>rt>¤>
<ç malleolün dikey k>r>¤>
Süpinasyon-Eversiyon (D>fl Rotasyon) (SER)
Ön tibiofibular ba¤>n yaralanmas>
Fibulan>n alt bölge spiral oblik k>r>¤>
Arka tibiofibular ba¤>n yaralanmas> veya arka malleolün k>r>¤>
<ç yan malleol k>r>¤> veya deltoid ba¤ y>rt>¤>
Pronasyon-Abdüksiyon (PA)
<ç yan malleolün enine k>r>¤> veya deltoid ba¤ y>rt>¤>
Sindesmotik ba¤lar>n y>rt>¤> veya yap>flma yerlerinin kopma k>r>klar>
Eklem seviyesinin üzerinde fibulan>n k>sa, enine ve oblik k>r>¤>
Pronasyon-Eversiyon (D>fl Rotasyon) (PER)
<ç yan malleolün enine k>r>¤> veya deltoid ba¤ y>rt>¤>
Ön tibiofibular ba¤>n yaralanmas>
Eklem seviyesi üzerinde fibulan>n k>sa oblik k>r>¤>
Arka tibiofibular ba¤>n y>rt>k veya arka d>fl tibian>n kopma k>r>¤>
Pronasyon-Dorsifleksiyon (PD)
<ç malleol k>r>¤>
Tibia ön kenar k>r>¤>
Fibulan>n supramalleolar k>r>¤>
Tibian>n arka yüzeyinin enine k>r>¤>
*Yaralanman>n flekline göre s>n>fland>rma gruplar>.
Geissler WB. Tsao AK. Hughes JL: Fractures and injuries of the ankle. In Rock-
wood CA Jr. Green DP, Bucholz RW. Heckman JD. eds: Rockwood and Gre-
en's fractures in adults, ed 4th Philadelphia. 1996. Lippincott-Raven'den al>n-
m>flt>r.