background image
Total kalça artroplastisi, en çok uygulanan eriflkin kalça re-
konstrüksiyon ameliyat>d>r. Bu bölümde çimentolu ve çi-
mentosuz artroplastileri, yüzey de¤ifltirme ameliyatlar>nda
yenilenen ilgi odaklar>n> ve minimal invaziv tekni¤indeki
güncel e¤ilimleri ayr>nt>l> olarak ele al>nacakt>r. Buna ek ola-
rak, uygulanan ameliyatlar>n büyüyen segmentini oluflturan
revizyon kalça artroplastisi gözden geçirilecektir.
Kalça artroplastisinin sadece bugünkü durumunu de¤il
onun gelece¤ini de de¤erlendirmek için, kalça artroplastisi-
nin tarihini bilmek önemlidir. Kalça artroplastisinde biyolo-
jik ve inorganik materyallerin kullan>m> 20nci yüzy>l>n bafl-
lar>nda popüler olmufltur. Deforme veya ankiloze olmufl ek-
lem yüzü düzeltilmifl ve eklemi yeniden kaplamak ve hare-
kete imkan vermek için interpozisyonel bir tabaka ilave edil-
mifltir. Fasia lata grefti ve periartikular yumuflak dokular>
Avrupa ve Amerika Birleflik Devletleri'nde yayg>n olarak
kullan>lm>flt>r. Jones, 1912 y>l>nda yüzey kaplama tabakas>
olarak alt>n folyo kullanm>flt>r. Sonuçlar baflar>s>zl>¤>n bafll>-
ca sebepleri olarak ortada kalan a¤r> ve sertlikle tahmin edi-
lemezdir. 1923 y>l>nda Smith Peterson, intermembran yerlefl-
tirmeye alternatif olarak "mold artroplasti" kavram>n> uy-
gulamaya koymufltur. Bu ameliyat yumuflak hareketin etki-
si alt>nda fibrin p>ht>s>n>n fibrokartilaja metaplazisinin oldu-
¤u, femoral bafl ve asetabulumun kanayan süngerimsi ke-
miklerini ortaya ç>kartarak uygun eklem yüzeylerini restore
etmeyi amaçlam>flt>r. Bafllang>çta mold materyali olarak cam
kullan>lmaktayd>, daha sonra Smith Peterson bir hastan>n
arkas>ndan ç>kart>lanbir yabanc> cam cismin etraf>n> sarm>fl
düzgün bir sinovyal membran keflfetti. Her ne kadar mold
materyali olarak kullan>lan cam materyali birkaç ay içinde
k>r>lm>fl olmas>na ra¤men bafllang>ç sonuçlar> ümit vericiydi
ve daha dayan>kl> bir materyal için bir araflt>rma bafllatt>. K>-
r>lganl>k ve afl>r> yabanc> cisim reaksiyonlar>ndan dolay> ca-
m>n Pyrex, viscaloid (selüloid türevleri) ve bakalit uyarla-
malar> terkedilmifltir. 1937 y>l>nda Venable ve Stuck taraf>n-
dan Vitalyumun keflfedilmesiyle, yeterli sa¤laml>kta imp-
lantlar bulunmaya bafllad>. Daha sonra Aufranc taraf>ndan
modifiye edilen Smith-Petersonun artroplasti kab> günümüz
total kalça artroplastisinin gelifline kadar kalça rekonstrüksi-
yonu için standart olarak uygulanm>flt>r.
Total kalça artroplastisi fermoral bafl protez dizay>n>nda-
ki pek çok geliflme, uygun bileflen metaryellerin ve üretim
tekniklerinin mevcudiyeti, kalça mekanizmas>n>n daha iyi
anlafl>lmas> ve asetabulumun yeniden yüzey kaplama ihti-
yac>n>n sonucu olarak zaman içinde ilerleme sa¤lam>flt>r.
Charnley düflük sürtünme torklu artroplastinin konsepti,
kalça biyomekanizmas>n>n, ya¤lanma, materyaller, tasar>m
ve ameliyathanenin çevresinin cerrahi düzenlemesini de
kapsayan total kalça artroplastisinin bütün yönlerinde öncü
çal>flmalar yapm>flt>r. Önemli bir ilerleme Charnley'in bile-
flenlerin tespiti için so¤uk uygulamal> akrilik çimentoyu
(PMMA: Polimetil metakrilat) kullanmas>d>r. Charnley ve
di¤er araflt>rmac>lar>n>n pek çok hastada özellikle afl>nma,
enfeksiyon, gevfleme ve sap baflar>s>zl>klar> ile ilgili sonuçla-
r> periyodik olarak gözden geçirmeleri çok de¤erli olmufltur.
Bu baflar>n>n, hastalar>n dikkatli bir flekilde seçilmesi ve de-
¤erlendirilmesine ve ameliyat tekni¤i ve asepsiye gösterilen
büyük özene ba¤l> oldu¤u hemen ortaya ç>km>flt>r. k>r>lmas>, trokanterik kaynamama, gevfleme, afl>nma ve pe-
riprostetik kemik kayb>n>n önemli problemler oldu¤u ancak
5 y>ldan daha uzun süreli izleme çal>flmalar>yla ortaya ç>k-
m>flt>r. Bu sorunlar femoral protezler ve kap üretimi için kul-
lan>lan materyaller ve tasar>m>nda çok say>da de¤iflikli¤e, çi-
mentonun kullan>m> ile ilgili geliflmeye, cerrahi yaklafl>mlar
ve tekniklerde de¤iflikliklere yol açm>flt>r. Düflük sürtünme-
li tork artroplastisinin ana konsepti tespit edilmifl ve total
kalça artroplastisinde metal üstü polietilen artikülasyon
standart olarak kalmaya devam etmifltir.
Charnley total kalça artroplastisi sonuçlar>, di¤er artrop-
lastilerin baflar>lar>n>n ölçümünde temel ölçüt olmufltur.
Charnley'in laboratuar ve klinik katk>lar> pek çok hasta için
yaflam kalitesini artt>rm>flt>r. Bununla beraber, kalça artrop-
lastisinin tarihi dinamiktir ve araflt>rmalar özellikle genç
hastalarda sonuçlar> daha iyi duruma getirmek için devam
etmektedir. Araflt>rma çok yönlü olarak (1), implant tespiti-
nin dayan>kl>l>¤>n> art>rmak, (2) eklem yüzeylerinin afl>nma-
s>n>n azaltmak ve (3) rehabilitasyonu h>zland>rmak ve imp-
lant yerlefltirme hatalar>n> düflürmek için operasyonda tek-
nik de¤ifliklikleri kapsayacak flekilde devam etmektedir.
Stemin gevflemesi ve baz>lar>n>n iddia etti¤i çimentoya
ba¤l> baflar>s>zl>klara karfl>l>k olarak stem ve kaplar icad edil-
di. Bu yolla çimentoya ba¤l> baflar>s>zl>klar>n elimine edile-
rek kemik implant aras>nda bütünleflme (ingroving veya on-
groving) yolu ile fiksasyon amaçlanm>flt>r. Bafllang>çtaki ba-
z> çimentosuz implant tasar>mlar> çok baflar>l> olmalar>na
ra¤men di¤erleri yetersiz ilk tespit, afl>r> y>pranma, partikül-
le tetiklenen kemik erimesinden sonra ikinci s>ray> alan pe-
riprostetik kemik kayb>ndan dolay> erken ve sürekli baflar>-
s>zl>klarla kuflat>lm>fllard>r. Deneyim artt>kça belirli tasar>m
parametrelerinin önemi göz önüne ç>km>fl ve femoral ve ase-
tabular bileflenler için çimentosuz tespitin kullan>m> daha
yayg>n hale gelmifltir.
Çimentolu femoral tespiti gelifltirmek için düflük ak>fl-
kanl> çimento, modüler kanal>n t>kaçlanmas>, porozitenin
azalt>lmas>, çimentonun bas>nçland>r>lmas> ve sap>n merke-
zilefltirilmesini de kapsayan pek çok farkl> teknik geliflmifltir.
Benzer teknikler asetabular tespitin sonuçlar>n> iyilefltirme-
de daha az baflar>l> olmufllard>r. Sap k>r>lmalar>, saplar>n
üretiminde geliflmifl alafl>mlar>n rutin kullan>m> ile büyük öl-
çüde giderilmifltir.
Teknolojik geliflmeler implat tespitinin dayan>kl>l>¤>n> art-
t>rd>¤> için eklem yüzeylerindeki afl>nmayla ba¤lant>l> prob-
lemler ortaya ç>km>flt>r. Sürtünme katsay>lar>n>n düflüklü¤ü
ve üstün afl>nma özelliklerinden dolay> seramik-seramik ve
metal-metal eklemler de¤erlendirilmektedir. Yüksek dereceli
çapraz ba¤l> polietilen de ayn> flekilde yo¤un araflt>rman>n ko-
nusudur. Bu teknolojilerin her biri gizli tehlikeye sahip olma-
s>na ra¤men hepsi daha genç ve daha aktif hastalarda kulla-
n>lmaktad>r. Ayr>ca, bu daha afl>nma dirençli yuvalar>n kulla-
313
Bölüm 7 · Kalça Artroplastisi