geliflimine bakt>¤>m>zda, savafllar>n kötü sonuçlar>na ba¤l> olarak, amputasyon cerrahisi tekniklerinde ve protez tasar>- m>nda dikkate de¤er geliflmeler olmufltur. Anestezi almam>fl hastada erken cerrahi amputasyon, ekstremiteyi h>zla uzak- laflt>rmada basit bir yoldur. Aç>k b>rak>lan güdük ucunda kanama kontrolu, ezilerek ya da kaynam>fl ya¤ içine bat>r>la- rak sa¤lan>yordu. Bu ifllemlere ba¤l> olarak ölüm oran>n>n yüksekli¤i önemli bir sorundu. Hayatta kalan hastalar>n gü- dük uçlar> ise protez için uygun de¤ildi. ri cerrah olan Ambrose Pare taraf>ndan tekrar kullan>lmaya baflland>, yine Pare arter forsepsleri kullanmaya bafllad>. Bu uygulama ile belirgin olarak ölüm oran>n azalmas> yan>nda daha fonksiyonel güdükler de oluflturulmufltur. O, yine bu evrede daha sofistike protezler dizayn etti. Daha ileri gelifl- meler Morel'in 1674'de turnikeyi ve Lord Lister'in 1867'de antiseptik tekni¤i tan>tmas> ile mümkün olmufltur. Ondoku- zuncu yüzy>l>n sonlar>nda kloroform ve eterin genel aneste- zide kullan>lmaya bafllanmas> ile cerrahlar, ilk defa uygun seviyede, sa¤l>kl> ve fonksiyonel güdük uçlar> elde etmeyi baflarm>fllard>r. ne sebep olmufltur. Bunun sonucunda da, Suni Aza Tavsiye Komitesi, Protez Araflt>rma Kurulu ve nihayet Protez Arafl- t>rma ve Gelifltirme Komitesi s>rayla hayata geçirilmifltir. Biyoloji ve fizyolojinin daha iyi anlafl>lmas> ile cerrahi teknik ve postoperatif rehabilitasyon geliflmifltir. Biyomekanik yeni materyaller protez dizayn>nda büyük oranda geliflme sa¤la- m>flt>r. Sonuçta tüm bu ilerlemeler amputasyonlu hastalar>n daha yüksek aktivitede bulunmas>n> sa¤lam>flt>r. Daha önce- den tekerlekli sandalyeye mahkum olan yafll> hastalar, hare- ket yetene¤ini yeniden kazanm>fllard>r. Genç hastalar ise flimdilerde özel nitelikli protezlerden faydalanmak suretiyle koflma, golf oynama, kayak yapma, uzun yürüyüfl, yüzme ve di¤er yar>flmal> sporlara kat>labilmektedirler. n> konusunda bilgili cerrahlar taraf>ndan yap>lmaktad>r. Amputasyon, tedavinin baflar>s>zl>¤> olarak de¤il hastan>n daha rahat bir hayata dönüflünün ilk basama¤> olarak de¤er- lendirilmelidir. Cerrahi prosedür iyi planlanmal> ve di¤er rekonstrüktif prosedürlerde oldu¤u gibi ayn> titizlik ve dik- katle yap>lmal>d>r. |