background image
4173
Bölüm 69
M
ARK
T. J
OBE
Ç
EV
D
R.
K
ENAN
K
OCA ·
D
R.
H. A
TIL
A
T
D
R.
Y
USUF
E
RDEM ·
D
R.
H
AYAT<
A
YGÜN
Serebral Palsili Çocuklarda
El Deformiteleri
Hastan>n de¤erlendirilmesi
..........
4173
Cerrahi d>fl> tedaviler
......................
4174
Cerrahi tedavi
..................................
4175
Amaçlar ..............................................
4177
Prensipler ..........................................
4175
Ön kolun pronasyon
kontraktürü ................................
4176
El bile¤i ve parmaklar>n fleksiyon
deformitesi ..................................
4177
Baflparmak avuç içinde
deformitesi ..................................
4185
Tedavi ..................................................
4186
Ku¤u boynu deformitesi..................
4192
Serebral palsi, do¤um öncesi veya do¤um esnas>nda oluflan
motor, duyu ve biliflsel fonksiyonlarda bozukluk ile seyre-
den ilerleyici ve kal>tsal olmayan bir ensefalopatidir. Ameri-
ka'da görülme s>kl>¤> 1000 canl> do¤umda 7 oran>ndad>r. Se-
rebral palsi spastik hemipleji, dipleji, parapleji, quadripleji
tiplerinden oluflan piramidal veya atetoid ve ataksik tiple-
rinden oluflan ekstrapramidal olarak s>n>fland>r>labilir. Spas-
tisite ve atetozisin birlikte görülmesi ile miks tip oluflabilir
(bkz. Bölüm 30). Spastik parapleji d>fl>nda serebral palsinin
tüm tiplerinde el fonksiyonu bir miktar zay>flar. S>k görülen
üst ekstremite deformiteleri: omuzun addüksiyon ve iç ro-
tasyon deformiteleri dirse¤in fleksiyon ve ön kolun pronas-
yon deformiteleri el bile¤i ve parmaklar>n fleksiyon, baflpar-
mak avuç içinde ve ku¤u boynu deformiteleridir (fiekil 69-
1). Bu deformiteleri düzeltmek için birçok cerrahi yöntem
kullan>lm>flt>r. Uygun hasta seçimi yap>lmad>¤>ndan bu te-
davilerin erken sonuçlar> baflar>s>z ve umut k>r>c> olmufltur.
Green, Goldner, Swanson, Zancolli ve arkadafllar>n>n yapt>k-
lar> kapsaml> çal>flmalar serebral palsili elin de¤erlendirilme-
si ve tedavisinde baz> prensipler ortaya koymufltur.
HASTANIN DE/ERLEND
Serebral palsi nedeniyle el fonksiyonu engelli hastalar>n
yaklafl>k %4'ünden daha az> cerrahi tedaviden fayda gör-
mektedir. Bu küçük grup için cerrahi tedavi önerilmeden
önce hastalar>n uzun bir zaman dilimi içerisinde dikkatli ve
s>k s>k de¤erlendirmesi gerekir. Aksi takdirde birçok hasta-
da oldu¤u gibi cerrahi tedavi hayal k>r>kl>¤> ile sonuçlan>r.
Do¤um öncesi, sonras> veya do¤um esnas>ndaki t>bbi prob-
lemler, bebe¤in geliflim evreleri ve özellikle çocu¤un önce-
den elini hangi derecede kulland>¤> gibi önemli bilgiler de-
¤erlendirilmelidir. E¤er çocuk elini hiç kullanm>yorsa, cerra-
hi tedaviden fayda görece¤i flüphelidir. Özellikle dominat
elin erken belirmesi faydal> olabilir. Çünkü 3 yafl>ndan önce
bu durum nadir görüldü¤ünden daha az tercih edilen uzu-
vun zay>fl>¤>n> veya koordinasyon bozuklu¤unu gösterebi-
lir. Serebral lezyonlar>n yerinin tespit edilmesi ve bu lezyon-
lar>n spastisite özelli¤i gösteren piramidal yolda m> veya ek-
srapiramidal yolda m> oldu¤unun ay>r>m> yap>lmas> gerekir.
Çünkü özellikle atetoid özellikteki hastalar cerrahi tedaviye
uygun de¤ildir. Devam eden herhangi bir yeni do¤an refles-
ki tespit edilmelidir. Deformiteler statik veya dinamik ola-
rak s>n>fland>r>l>r. Statik deformiteler eklem ve kaslar>n
kompansatuvar pozisyonu ile de¤iflmeyen deformitelerdir.
Dinamik deformitler ise spastisite nedeniyle oluflur ve ya-
vaflça düzeltilebilir. Birçok çocukta erken dönemde dinamik
deformite görülebilir. Ancak bu dinamik deformiteler teda-
vi edilmez ise statik kontraktürler meydana gelebilir.
Kas muayenesinde spastisite derecesi kas kuvveti ve kas-
lar>n koordinasyonu de¤erlendirilir. Ayr>ca dikkatli bir göz-
lem ile objeleri parmak ucuyla tutma, objeleri avuç içi ile
kavrama ve b>rakma kabiliyeti araflt>r>lmal>d>r. Hastan>n eli-
ni istemli olarak bafl>na ve daha sonra karfl> dizine 5-10 sani-
ye götürebilmesi için ekstremitenin proksimal kontrolü ye-
terli olmal>d>r. E¤er çocuk bu düzeyde bir kontrol sa¤laya-
m>yorsa, rekonstriktif cerrahiden fayda görmesi flüphelidir.