levi olmas> nedeniyle en s>k yaralanan eklemlerden birisidir. Diz yaralanmalar>n>n anlafl>lmas> için normal diz anatomisi- nin anlafl>lmas> gerekir. Her ne kadar daha çok diz ba¤lar>- n>n üzerinde durulmuflsa da, ilintili kaslar ve tendonlar>n deste¤i olmaks>z>n, ba¤lar diz stabilitesini sürdürmede ye- tersiz kal>rlar. Diz etraf>ndaki yap>lar üç ana grupta s>n>flan- d>r>lm>flt>r: kemik yap>lar, eklem d>fl> yap>lar ve eklem içi ya- p>lar. distal kondilleri, proksimal tibial plato veya kondiller. Diz bir mentefle eklem olarak de¤erlendirilse de, fleksiyon ve ekstansiyon hareketlerine ilave olarak diz hareketlerinin ro- tasyonel hareketlerinin de olmas>ndan dolay>, asl>nda diz eklemi bir mentefleden daha karmafl>kt>r. Femoral kondiller, eksantrik olarak e¤ri iki yuvarlak ç>k>nt>d>rlar. Kondiller öne do¤ru düzleflerek daha genifl temas yüzeyi ve yük iletimi sa¤larlar. Kondillerin femur diafizine göre öne do¤ru yap- t>klar> ç>k>nt> çok azd>r, daha çok arkaya do¤ru ç>k>nt> yapar- lar. Ön tarafta kondillerin aras>nda bulunan oluk patellofe- moral oluk veya troklead>r. Arka tarafta kondiller interkon- diler çentikle ayr>l>rlar. Medial kondilin eklem yüzeyi lateral kondilinkine göre daha uzundur fakat lateral kondil daha genifltir. Lateral kondilin uzun ekseni esas itibariyle sagital plan boyunca yönelmifltir buna karfl>n medial kondil genel- likle sagital plana yaklafl>k olarak 22 derece aç> yapar. iki yass> eklem yüzeyi oluflturur. Bunlar orta hatta eminensi- a interkondilarisin medial ve lateral tüberkulum interkondi- larisleri ile ayr>lm>fllard>r. Eminensia interkondilarisin ön ve arkas>nda çapraz ba¤lar ve menisküsler için yap>flma yeri görevi üstlenen alanlar vard>r. Lateral tibial kondilin arka duda¤>, lateral menisküsün diz fleksiyonu esnas>nda arkaya do¤ru kayd>¤> yuvarlat>lm>fl aland>r. lek gibi bir araya gelirken, lateral tarafta ise bir kubbe üze- rindeki tekerlek gibi bir araya gelirler. Sadece di¤er yumu- flak dokular ile uyum içinde çal>flan ba¤lar diz için gerekli stabiliteyi sa¤larlar. Patellan>n eklem yüzeyi dikey bir ç>k>nt> ile daha küçük me- dial ve daha büyük lateral faset yüzeylere ayr>lm>flt>r. Diz ekstansiyondayken patella femoral olu¤un süperior eklem tinin distal k>sm>, lateral femoral kondille eklemleflir, fakat medial patellar faset, medial femoral kondil ile ancak diz tam fleksiyona ulaflt>¤>nda eklemleflir. 45 derece fleksiyonda temas yüzeyi eklem yüzeylerinin orta k>sm>n>n proksimali- ne kayar. Diz tam fleksiyondayken her iki fasetin proksimal k>s>mlar> femurla temas halindedir, fleksiyon ve ekstansiyon esnas>nda patella femoral kondillere göre 7-8 cm hareket eder. Diz tam fleksiyondayken medial fasete daha fazla ba- s>nç uygulan>r. yap>lar>n restore edilmesi diz fonksiyonlar>n>n restorasyonu için gereklidir. önemli eklem d>fl> yap>lar sinovya, kapsül, kollateral ba¤lar ve eklem boyunca uzanan muskulotendinöz ünitelerdir. Muskulotendinoz üniteler, bafll>ca kuadriseps mekanizmas>, gastroknemius, medial ve lateral hamstring gruplar>, popli- teus ve iliotibial bantt>r. femorisin tendonu patellan>n hemen üzerinde yass>lafl>r ve patellan>n proksimal kutbunun ön kenar>na yap>flan ön ta- bakay> oluflturur. Vastus intermediusun tendonu kuadriseps tendonunun en derin tabakas>n> oluflturarak afla¤> do¤ru de- vam eder ve patellan>n proksimal kutbunun arka kenar>na yap>fl>r. Vastus medialis ve vastus lateralisin birleflen kenar- lar> taraf>ndan orta tabaka oluflturulur. Medial retinakulu- mun lifleri, vastus medialisin aponevrozu tarafindan olufltu- rulur ve direkt olarak patellan>n yan>na yap>flarak fleksiyon esnas>nda patellan>n laterale yer de¤ifltirmesinin önlenmesi- ne yard>m eder. Patellar tendon, patellan>n apeksinden veya distal kutbundan bafllar ve distalde tüberositas tibiaya yap>- fl>r. kapsül posterioruyla çok yak>n iliflkili olarak dizin arka yü- zü boyunca uzan>r. mas>n> ifade etmek için kullan>lan terimdir. Dizin birincil fleksörleri olan bu kaslar, ikincil olarak tibiaya iç rotasyon sa¤lar ve valgus ve rotasyonel streslere karfl> dizin korunma- s>na yard>m ederler. Bu yap>n>n dizin lateral taraf>ndaki kar- fl>l>¤> fibula bafl>, lateral tibia ve posterolateral kapsüler yap>- lara yap>flan kuvvetli biseps femoristir. Bu kas dizin kuvvetli fleksörüdür ve ayn> anda tibiaya kuvvetli d>fl rotasyon sa¤lar. |