background image
4761
Bölüm 84
E. G
REER
R
ICHARDSON
Ç
EV
D
R.
Y
ÜKSEL
Y
URTTAfi
· D
R.
E
RDEN
K
ILIÇ
· D
R.
M
ERT
K
ESK
T>rnaklar>n ve Derinin
Bozukluklar>
Ayak parma¤>nda t>rnak batmas>
(onikokriptozis, unguis
incarnatus)
..................................
4761
Anatomi..............................................
4761
Etyoloji................................................
4762
T>bbi tedavi ........................................
4762
Evre I (inflamatuar evre) ....................
4762
Evre II (abse evresi) ............................
4762
Evre III (granülasyon evresi) ..............
4763
Cerrahi tedavi ....................................
4763
Distrofik t>rnaklar
(onikogripozis,
onikomikozis)
............................
4776
T>rna¤>n di¤er lezyonlar>
..............
4777
Subungal egzostoz ............................
4777
T>rnak alt> ve t>rnak çevresi
fibromlar> ....................................
4777
Glomus tümörü ................................
4778
Malign melanom ..............................
4781
AYAK PARMA/INDA TIRNAK
BATMASI (ONUNGU
Anatomi
Normal t>rnak kompleksi flu k>s>mlardan oluflur: kök, t>rna-
¤>n cilt alt>nda kalan k>sm>: gövde, t>rna¤>n görünen k>sm>;
t>rnak dudaklar> (labia ungues) cildin t>rnak gövdesinin her
iki d>fl s>n>r>nda t>rnak üzerine taflan k>sm>; eponisyum (prok-
simal t>rnak katlant>s>): derinin t>rnak kökü üzerine uzanm>fl
olan stratum korneum tabakas>; kutik>l (cuticle), eponisyu-
mun distal kenar>; t>rnak yata¤>, t>rna¤>n üzerinde bulundu-
¤u stratum germinativum tabakas>n>n devam> ve ayr>ca t>r-
na¤>n kendisini oluflturan t>rnak gövdesi ve kökü. T>rnak
dokusu yo¤un keratin içerir. Lunula beyaz, opak, t>rna¤>n ta-
ban k>sm>nda görülen beyaz yar>m ay fleklindeki k>s>md>r.
Matriks stratum germinativumdan gelen bir çok hücre kat-
man> içerir ve steril matriks ve germinal matriks olmak üze-
re iki k>s>mdan oluflur. Kemik büyümesi tamamlanm>fl bir
ayakta germinal matriks lunulan>n hemen distalinden epo-
nisyumun yani proksimal t>rnak katlant>s>n>n 5-8 mm prok-
simali ve derinine kadar uzan>r. Yak>n bir zamanda t>rnak
çekilmemifl ise steril matriksten daha pürüzsüz ve matt>r
(Fowler). Germinal matriksin yak>n yumuflak dokulara yay>-
l>m gösteren uzant>lar> nedeniyle t>rna¤>n tamamen yok
edilmesi zordur (Hashimoto). Germinal matriks t>rnak pla-
¤>n>n uzunlamas>na büyümesine katk>da bulunur (fiekil 84-
1A). Eponisyum, t>rnak d>fl katlant>lar> veya t>rnak yata¤>n>n
(steril matriks) t>rnak pla¤>n>n uzunlamas>na büyümesine ka-
t>ld>¤> flüphelidir (Zaias), ancak bu konu halen tam olarak
çözülmemifltir. Okuyucularla her iki sonucu da destekleyen
klinik ve laboratuar verileri içeren Zaias'>n yaz>s>n>, Lewis,
Saman, Zook ve ark.n>n ve Heifetz'in makalelerini okumala-
r> önerilir. Son olarakta hiponisyum t>rna¤>n distal ucunda-
ki derinin kal>nlaflm>fl k>sm>d>r.
Etyoloji
Asl>nda t>rna¤>n içebüyümesi terimi yan>lt>c>d>r. E¤er uy-
gunsuz t>rnak bak>m> nedeniyle t>rna¤>n bir k>sm>n>n, d>fl
t>rnak olu¤unu kapatm>fl olan üstteki t>rnak katlant>s>n>n içi-
ne büyümesi ifade ediliyorsa bu kabul edilebilir bir tan>mla-
mad>r (fiekil 84-1B). Ancak bu semptom, ço¤unlukla birçok
etmenin birleflimi sonucu ortaya ç>kar ki, bunlardan ancak
biri uygunsuz t>rnak kesimidir. T>rnak batmas> ayakkab>
giymeyen kiflilerde çok nadirdir ve nedeni bas>nç olmamas>-
d>r. Ayakkab>n>n parmaklar>n yer ald>¤> k>s>mda baflparma-
¤>n ikinci parma¤a do¤ru itilmesi sonucu t>rna¤>n d>fl kena-
r>na bas>nç gelirken, ayakkab> da t>rna¤>n iç taraf>na bas>nç
uygular. Bu d>fl bas>nçlar t>rnak katlant>s>n>n kötü kesilmifl
t>rna¤>n keskin kenar>na do¤ru itilmesine ve cildin yaralan-
mas>na neden olur. Yara ne kadar küçük olsa da cilt üzerin-
deki bakteri ve mantar floras> buradan içeri girerek infla-
masyona yol açar. Ard>ndan flifle boynu fleklinde, boflalmas>
zor bir apse (Lapidus), k>zar>kl>k, ödem, sulanma ve hassa-