background image
malleol (trimalleoler) k>r>¤> ile birliktedir. D>fla ç>k>k genel-
likle ikimalleol (bimalleol) k>r>¤> birliktedir. Bu yaralanmala-
r>n tedavisi Bölüm 42 ve 86'da tart>fl>lm>flt>r.
PROKSEKLEM
Ogden iki tip proksimal tibiofibular eklem k>smi ç>k>k (sub-
luksasyon) veya ç>k>¤> tan>mlam>flt>r: nedeni bilinmeyen
(idiyopatik) ve travma sonras> olmak üzere. Nedeni bilinme-
yen tip bafll>ca adolesan (ergenlik) ve ergenlik öncesi çocuk-
larda ortaya ç>kar ve k>zlarda erkeklerden daha s>k görülür.
Ayn> zamanda k>rkl> yafllar>n sonu ve ellili yafllarda genel
ba¤ gevflekli¤ine ba¤l> da görülebilir. Nedeni bilinmeyen
k>smi ç>k>k genellikle ameliyats>z olarak tedavi edilir. E¤er
durum belirti veriyorsa (semptomatik) bafllang>ç tedavisi al-
ç> tespit olmal>d>r. Genç bir hastadaki nedeni bilinmeyen
k>smi ç>k>k kendini s>n>rlayan bir durum olaca¤> için olas>-
l>kla cerrahi tedavi edilmeyecektir. Cerrahi tedavi yafll> has-
talarda e¤er k>smi ç>k>k kronik ve a¤r>l> olur ve tespite yan>t
vermez ise yap>labilir.
Proksimal fibulan>n travma sonras> kronik k>smi ç>k>¤>,
proksimal tibiofibular eklemin ön ve arka kapsül ba¤lar>n>n
ve dizin d>fl yan ba¤ yaralanmas>ndan sonra oluflur. Proksi-
mal tibiofibular eklem çevresi ba¤ ve kapsül yap>lar> fiekil
58-1'de gösterilmifltir. Proksimal fibulan>n eski ç>k>¤> tedavi
gerektirecek ifllev kayb>na neden olmaz. Eski yaralanma diz
ekleminde a¤r> ve dengesizlik (instabilite) ile sonuçlanacak
zorlanma yapm>yorsa, fibula bafl> tekrarlayan yaralanmaya
neden olacak kadar ç>k>nt>l> olmad>kça, peroneal sinir yara-
lanmas> belirti ve bulgular> yoksa tedavi gerekli de¤ildir.
CERRAH< SONRASI TEDAV<
.
Diz fleksiyonda uzun bacak alç>s>
6 hafta uygulanmal>d>r. Bundan sonraki tedavi Bölüm 43'de
anlat>lan dizin d>fl ba¤lar>n>n akut yaralanmas>ndaki gibi ol-
mal>d>r.
D
Dizin akut ç>k>¤> damar yaralanmas> olas>l>¤> yüzünden ge-
nellikle gerçek bir acildir. Bu nedenle dizin yerine konmam>fl
eski ç>k>¤> nadirdir. Yeterli bir hareket aç>kl>¤> bu tür bir ç>-
k>¤>n aç>k olarak yerine konmas>ndan sonra nadiren sa¤la-
n>r. Cerrahi s>ras>nda eklem k>k>rda¤> normal görülse de, ge-
nellikle eklem yüzeyleri aras>nda yap>fl>kl>klar geliflir (fiekil
58-2). Henshaw ve ark. yaralanmadan 24 hafta sonra bir diz
ç>k>¤>n> aç>k yerlefltirdiklerini bildirdiler; hasta cerrahiden
22 ay sonra 5-40 derece a¤r>s>z eklem hareket aç>kl>¤>na sa-
hipti ve yük verme s>ras>nda a¤r>s> yoktu. Hasta ba¤>ms>z
olarak hareket edebiliyordu fakat eklem hareket aç>kl>¤>
kayb> nedeniyle koflam>yordu. Sonuç tatmin edici olarak de-
¤erlendirilmifltir. E¤er aç>k yerlefltirme tek bafl>na çok fazla
ay>rma gerektiriyor veya bu ifllem önemli yap>lara zarar ve-
riyorsa, eklemin onar>m> (Bölüm 6) veya dondurulmas> (Bö-
3604
K>s>m XV · K>r>k ve Ç>k>klar
Proksimal tibiofibular ba¤>n anatomisi (Halbrecht
JL, Jackson DW: Recurrent dislocation of the proximal tibiofibu-
lar joint, Orthop Rev 20:957, 1991'den tekrar çizilmifltir).
fiekil 58-1
Proksimal Fibulan>n Ç>kart>lmas>
Proksimal tibiofibular eklem k>smi ç>k>¤> için cerrahi te-
davi gerekli ise, proksimal fibulan>n ç>kart>lmas> en iyi seçe-
nektir. Ogden ayak bile¤i dorsifleksiyonu s>ras>nda proksi-
mal fibulan>n kendi uzunlamas>na ekseni boyunca döndü-
¤ünü göstermifltir. Talus ve ayak bile¤i ekleminin d>fl düz-
lemde dönüflüne yer sa¤lamak için, fibula d>flar>ya dönmeli-
dir. Ogden'in proksimal tibiofibular eklem kaynaflmas> (füz-
yonu) yapt>¤> 4 hastal>k deneyiminde, proksimal birleflme
ile fibulan>n dönme ifllevinin kald>r>lmas>yla 3 hastada ayak
bile¤i ekleminde a¤r>, rahats>zl>k ve dengesizlik geliflmifltir.
Bu hastalar>n ikisi proksimal fibulan>n ç>kart>lmas> ile teda-
vi edilmifl ve belirtilerinde rahatlama görülmüfltür.
TEKN
· Proksimal fibula grefti al>nmas> tekni¤ine bak>n (bkz. Teknik
1-2).
· Bu teknik kullan>ld>¤>nda önemli olan, dizin d>fl yap>lar>n> des-
tekleyen yap>lar>n yeniden yap>land>r>lmas>d>r (rekonstriksiyon).
Bu proksimal fibula stiloid ç>k>nt> ve ba¤lar>n>n daha sonra tibia-
ya tutturmak için korunmas> ile baflar>labilir.
· Fibulan>n ortaya konmas> (diseksiyon) peroneal sinir yaralan-
mas>n> önlemek için periost alt>ndan yap>lmal>d>r.
Fibular
kollateral
ligament
Anterior
tibiofibular
ligament
Posterior
tibiofibular
ligament
Biseps
femoris