yonlar> hariç) tüm amputasyonlar>n %3-15'ini oluflturur ve alt
ekstremite amputasyonlar>na oranla 20 kat daha az rastlan>r.
Malign tümörlerin primer neden oldu¤u omuz dezartikülas-
yonu ve "forequarter" amputasyonlar d>fl>nda üst ekstremite
amputasyonlar>n>n en s>k sebebi travmad>r. Genel olarak üst
ekstremite amputasyonlar>nda uzunluk olabildi¤ince korun-
mal>d>r. Ekstremitenin uzunlu¤unun korunmas>, dikkatli bir
de¤erlendirme ve k>sa olan güdü¤ün distraksiyon osteogenezi-
si (
mas> ile sa¤lanabilir. Distal serbest flepler ve ampute ekstremi-
teden al>nan doku flepleri ekstremitenin uzunlu¤unun korun-
mas>nda kullan>labilir. Bununla birlikte protez uzmanlar> fonk-
siyonlar> düzeltmek için küçük güdüklere bile protez uygula-
yabilmektedir. Protez bir uzuv, elin hassasiyetini yeterince sa¤-
layamaz ve amputasyon seviyesi yükseldikçe protez uzvun
fonksiyonu azal>r. Bu nedenle omuz çevresi amputasyonlu
hastalarda düzenli protez kullan>m> daha azd>r. Bununla birlik-
te s>k> sarg>lama ve takip eden geçici protez kullan>m>, trans-
humeral veya daha distal amputasyonlu hastalarda iki elle ya-
p>lan aktivitelere yeniden bafllamay> cesaretlendirir, ekstremite
kayb>n>n psikolojik etkisini yumuflat>r ve protez reddetme ora-
n>n> azalt>r. Myoelektrik protezler dirsek alt> amputasyonlu
hastalarda kullan>labilir. Baz> merkezler, kilitlenebilen omuz
ekleminin bulundu¤u, dirsek ekleminin vücut kuvveti ile kon-
trol edildi¤i, el bile¤inin ve uç k>s>mlar>n d>fl kaynakl> enerji ile
çal>flt>¤> hibrid sistemleri kullanmaktad>r. Bu sistemler özellik-
bu protezleri günde ortalama 14 saat kullanmaktad>r. Bunun
yan>nda baz> çal>flmalar 5 y>l>n sonunda hastalar>n %50'sinin
protezlerini kullanmad>¤>n> ortaya koymufltur. Çok çeflitli ve
kolayl>kla de¤ifltirilebilen uç k>s>mlar mevcuttur (fiekil 13-1).
Hastalar>n uygun ve fonksiyonel protezleri temin edebilmeleri
için, e¤er mümkünse her hasta deneyimli bir protez uzman> ta-
raf>ndan konsülte edilmelidir.
¤i dezartikülasyonu önkol seviyesinden yap>lan amputasyon-
lara tercih edilmelidir. Çünkü distal radioulnar eklem normal
olarak kal>rsa pronasyon ve supinasyon hareketleri korunur.
Hasta için çok k>ymetli olan bu hareketlerin sadece %50'si pro-
teze aktar>labilir ve bu hareketleri korumak için her türlü ça-
ba sarfedilmelidir. Transkarpal amputasyonlarda radiokarpal
eklemin fleksiyon ve ekstansiyonu da korunmal>d>r böylece
bu hareketler protezce de kullan>labilir. Zor olmas>na ra¤-
men transkarpal amputasyon güdüklerine, tecrübeli protez
uzmanlar> taraf>ndan protez uygulanabilir. Günümüzde mü-
kemmel el dezartikülasyon protezleri mevcuttur ve ince el