background image
bir test ile karfl>laflt>r>ld>¤>nda direkt radyografi kemik lez-
yonlar>n>n de¤erlendirilmesinde daha yararl> tan>sal bilgi
sa¤lar.
S>kl>kla, hastan>n yafl> ve radyografik bulgular özgül bir
tan>ya ulaflmak için yeterlidir. Radyografik de¤erlendirme
lezyon sahas>n> belirleyerek bafllamal>d>r, çünkü ço¤u kemik
tümörü belirli yerleri tutma e¤ilimindedir (Kutu 19-1'den
19-4'e kadar). fl hastada görü-
len epifiz lezyonunun dev hücreli tümör olmas> muhtemel
iken, iskelet geliflimini tamamlamam>fl hastada epifiz lezyo-
nu büyük bir ihtimalle kondroblastomdur. Diyafiziyel lez-
yonlar>n ay>r>c> tan>s>nda, Ewing sarkom, histiyositoz, lenfo-
ma, fibröz displazi ve adamantinoma (özellikle tibiada) yer
al>r. Eriflkin hastalardaki ço¤u omurga lezyonu metastaz,
myeloma veya hemanjiyomdur. Sakrumda ise kordoma ay>-
r>c> tan> listesinin en üstünde yer al>r. Omurga cisim lezyon-
lu genç hastalarda en olas> tan> histiyositozdur. E¤er lezyon
arka elemanlardaysa ayr>c> tan>larda anevrizmal kemik kis-
ti, osteoblastom ve osteoid osteoma yer al>r. Kesin tan> ko-
nulmazsa bile, direkt filmlerin dikkatli de¤erlendirilmesi ile
s>kl>kla lezyonun iyi huylu veya kötü huylu olma olas>l>¤> ve
lezyonun sald>rganl>¤> belirlenebilir. Nitekim aktivitesi ol-
mayan lezyonlar genellikle iyi s>n>rl> olup s>kl>kla reaksiyo-
nel kemik oluflumu ile çevrelenmifltir. Sald>rgan lezyonlar>n
lezyon ve kemik aras>nda genellikle daha az belirgin geçifl
zonu vard>r. Kortikal geniflleme sald>rgan selim lezyonlar ile
birlikte görülebilir, fakat belirgin kortikal y>k>m genellikle
kötü huylu olma bulgusudur. Periosteal reaktif yeni kemik
oluflumu, tümör korteksi y>kt>¤> zaman oluflur ve "Codman
üçgeni", "so¤an zar>" veya "günefl patlamas>" görünümü
oluflabilir. Bu genelde kötü huylu olma bulgusu olup enfek-
siyon veya histiyositozda da görülebilir. Direkt radyografi-
ler yumuflak doku lezyonlar>n>n tan>s>nda daha az yard>m-
c>d>rlar, ancak yine de tüm hastalarda uygulanmal>d>r. Çün-
kü myozitis ossifikans varl>¤> veya hemanjiyomda flebolit,
sinoviyal sarkomda kalsifikasyon veya lipom ile ya¤ dansi-
tesi gibi baz> yararl> bilgiler elde edilebilir.
Bilgisayarl> Tomografi (BT), korteks devaml>l>¤>n>n de-
¤erlendirilmesi ve ossifikasyonun incelenmesinde çok fay-
dal>d>r. Osteoid osteoman>n nidusunun belirlenmesinde,
anevrizmal kemik kistinin etraf>ndaki reaksiyonel kemi¤e
ait ince çerçevenin tespitinde, flüpheli k>k>rdak lezyonlar>n-
da kalsifikasyonun de¤erlendirilmesinde ve flüpheli kondro-
sarkomda endosteal kortikal erozyonun de¤erlendirilmesin-
de bilgisayarl> tomografi en iyi görüntüleme yöntemidir.
Akci¤erlerin bilgisayarl> tomografisi, akci¤er metastazlar>-
n>n tespitinde en etkili görüntüleme yöntemidir.
Teknesyum kemik taramalar> lezyonun aktivitesini ve
çoklu lezyonlar> veya iskelet metastazlar>n> belirlemek için
kullan>l>r. Kemik taramalar> s>kl>kla multipl myelomda ve
renal hücreli karsinomlar>n bir k>sm>nda yanl>fl negatif so-
nuç verir. Bu istisnai durumlar> bir kenara b>rakacak olur-
sak, kemi¤in kötü huylu birçok tümöründe teknesyum ke-
mik taramalar>nda tutulum art>fl> gözlenir. Normal kemik ta-
776
K>s>m VI · Tümörler
Kutu 19-1 · Epifizi Tutan Lezyonlarda De¤iflik
Tan>lar
Kondroblastom (10­25 yafl aras>)
Dev hücreli tümör (20­40 yafl aras>)
Berrak hücreli karsinom (nadir)
Kutu 19-3 Omurgay> Tutan Lezyonlarda
De¤iflik Tan>lar
40 Yafl>n Üzerindekiler
Metastazlar
Multipl Miyelom
Hemanjiom
Kordoma (sakrumda)
30 Yafl>ndan Genç Olanlar
Omurga Cisminde
Histiyositoz
Hemanjiyom
Posterior Elemanlarda
Osteoid osteoma
Osteoblastom
Anevrizmal kemik kisti
Kutu 19-2 · Diyafizi Tutan Lezyonlarda De¤iflik
Tan>lar
Ewing Sarkomu (5­25 yafl aras>)
Lenfoma (yetiflkin)
Fibröz Displazi (5­30 yafl aras>)
Adamantinom (tibia içinde olma e¤iliminde)
Histiositoz (5­30 yafl>nda)
Kutu 19-4 · Birden Çok Lezyonlarda De¤iflik
Tan>lar
Histiositoz
Enkondrom
Osteokondrom
Fibröz displazi
Multipl miyelom
Metastazlar
Hemanjiom
Hiperparatiroidi