background image
tem kronik osteomiyelit bölümünde daha detayl> olarak an-
lat>lmaktad>r. Bu bölümdeki s>n>fland>rma semptom süreç-
lerine (akut, subakut ve kronik) ve enfeksiyon mekanizmas>-
na (eksojen veya hematojen) ba¤l> olarak yap>lm>flt>r.
AKUT HEMATOJEN
OSTEOM
Akut hematojen osteomiyelit en s>k görülen kemik enfeksi-
yonu çeflididir ve genellikle çocuklarda görülür. Son birkaç
dekatt>r akut hematojen osteomiyelit vakalar> dramatik bir
flekilde azalm>flt>r. Blyth ve arkadafllar> Büyük Glasgow Sa¤-
l>k Kurulunda 1970'den 1997'ye kadar akut hematojen oste-
omiyelit vakalar>nda %70'lik bir azalma bildirmifllerdir. Da-
ha yüksek yaflam standard> ve iyilefltirilmifl hijyen muhte-
melen bu duruma katk>da bulunmufltur. Akut hematojen os-
teomiyelit etkilenen tüm yafl gruplar>nda, özellikle erkekler-
de daha s>k görülür. Çocuklukta s>k görülen bir durum olan
bakteriyemi kaynakl>d>r. Bakteriyeminin birçok sebebi var-
d>r. Kemi¤in bakteriyolojik kontaminasyonu, genellikle; böl-
gesel travma, kronik hastal>k veya yetersiz ba¤>fl>kl>k sistemi
kaynakl>d>r. Birçok vakada hastal>¤>n tam kayna¤> belirlene-
memektedir.
Çocuklarda enfeksiyon, genellikle h>zla büyüyen uzun
kemiklerin metafizi ile iliflkilidir. Bakteriyel ekim enfeksiyon
cevab>na, bu da bölgesel kemik iskemik nekrozuna ve deva-
m>nda abse oluflumuna neden olur. Abse büyüdükçe kanal
içi bask> artarak kortikal iskemiye sebep olur. Bu durum da
pürülan materyalin korteksin içinden periost alt> bofllu¤a
ç>kmas>na neden olabilir. Böylece periost alt> abse oluflur
(fiekil 16-1). E¤er müdahale edilmez ise bu süreç sonunda
genifl sekestr oluflumu ve kronik osteomiyelit ile sonuçlan>r.
Akut hematojen osteomiyelitin çocuklardaki yafl da¤>l>m> iki
tiptir. Genellikle iki yafl>ndan küçük ve sekiz ile oniki yafl>n-
daki çocuklar> etkiler. Osteomiyelitin çocuklardaki etkisi
kan ak>m> ve kemi¤in anatomik yap>s>ndaki de¤iflikliklere
ba¤l> olarak yafla göre de¤iflir.
ndan küçük çocuklarda baz> kan damarlar> fizisi
geçer ve enfeksiyonun epifize yay>lmas>na sebep olabilir.
Bundan dolay> süt çocuklar>, fiz veya epifizis enfeksiyondan
hasar görmüfl ise ekstremite k>salmas>na veya aç>sal defor-
mitiye karfl> hassas olurlar. Di¤er türlü fiz, metafizel absenin
epifize do¤rudan yay>lmas>n> engelleyen bir bariyer ifllevi
görür. Metafiz, fize veya diyafize nazaran daha az fagositik
hücre içerir. Bu da enfeksiyonun bu bölgede daha kolay or-
taya ç>kmas>na sebep olur. Sonuç olarak ortaya ç>kan abse
ince metafizer korteksi delip geçerek periost alt> abse olufltu-
rur. Diafiz nadiren dahil olur ve çok ciddi vakalar haricinde
genifl sekestr seyrek görülür.
ndan büyük çocuklarda fiz, metafizer absenin da-
¤>lmas>na karfl> etkili bir bariyer ifllevi görür. Öte yandan da-
ha büyük çocuklarda metafizer korteks daha kal>n oldu¤u
için bu hastalarda diafiz daha büyük tehlikededir. E¤er en-
feksiyon diafize s>çrarsa endosteal kan ak>m> tehlikeye gire-
bilir. Bir periost alt> abse ile periost kan ak>m> zarar görebilir
ve uygun bir flekilde tedavi edilmez ise kronik osteomiyelit
ve genifl sekestr ile sonuçlanabilir.
Fizler kapand>ktan sonra akut hematojen osteomiyelite
çok daha az rastlan>r. Eriflkinlerde kemi¤in hematojen kon-
taminasyonu baz> hastalarda görülür. Herhangi bir yerde ve
kemi¤in herhangi bir k>sm>nda ortaya ç>kabilmesine ra¤-
men, genellikle vertebra gövdesi etkilenir. Bu hastalarda ab-
se yavaflça yay>l>r ve genifl sekestr nadiren oluflur. E¤er kor-
tikal kemi¤in bölgesel y>k>m> meydana gelirse patolojik k>-
r>kla sonuçlanabilir (fiekil 16-2).
Enfeksiyonun bitiflikteki ekleme atlamas> da hastan>n ya-
fl>na ba¤l>d>r. ndan daha küçük çocuklarda metafiz
ve epifizin ortak kan ak>m> fizden geçer ve metafizer absenin
epifizi takiben ekleme yay>lmas>na neden olabilir. Kalça ek-
lemi genellikle genç hastalarda tutulur. Proksimal humeru-
sun fizi, radial boyun ve distal fibulada eklem içidir ve bu
bölgelerde enfeksiyon septik artirite de sebebiyet verebilir.
Ciddi enfeksiyonlarda iki yafl>ndan daha küçük çocuklarda
696
K>s>m V · Enfeksiyonlar
Hematojen kontaminasyonun fizyopatolojisi. Ba-
s>nç alt>nda iken eksuda veya abse Volkman kanallar>n>n için-
den periost alt> bölgeye ve ordan da medullar bofllu¤a veya epi-
fize uzanabilir (Hobo T: Acta Scholae Med Kioto 4:1, 1921'den
düzenlenerek al>nm>flt>r).
fiekil 16-1
Periost
Abse
Korteks
delikleri
Epifizyal
plak
hücreler