background image
939
Bölüm 23
R
OBERT
K. H
ECK,
JR.
Ç
EV
D
R.
M
EHMET
T
ÜRKER
Yumuflak Doku Tümörleri
Benign tümörler ve tümör-
benzeri lezyonlar
......................
940
Ya¤ dokusu tümörleri ......................
940
Sinir k>l>f> tümörleri ..........................
940
Sinovyal lezyonlar ............................
942
Vasküler lezyonlar ............................
942
Fibröz lezyonlar ................................
946
Malign tümörler
..............................
946
Malign fibröz histiositom ................
946
Liposarkom ........................................
949
Sinovyal sarkom................................
950
Fibrosarkom ......................................
950
Epitelioid sarkom..............................
950
Dermatofibrosarkoma
protuberans ................................
950
Rabdomiyosarkom............................
950
Malign periferik sinir k>l>f>
tümörleri......................................
952
Ekstraskeletal osteosarkom ............
953
Ekstraskeletal Ewing sarkom ..........
953
Ekstraskeletal kondrosarkom..........
953
Kas iskelet sistemi tümörleri olan hastalar>n de¤erlendiril-
mesi Bölüm 19'da detayl> flekilde anlat>lm>flt>r, fakat baz>
yerlerin tekrarlanmas> ve vurgulanmas> gereklidir. Kemik
tümörlerinin aksine a¤r>n>n olup olmamas> yumuflak doku
tümörlerinde benign malign ay>r>m>n>n yap>lmas>na yar-
d>mc> olmaz, çünkü yumuflak doku malign tümörü olan
hastalar>n ço¤unun hafif a¤r>s> vard>r ve bu yüzden ele
gelen kitle nedeniyle aile hekimine görünmüfltür. Kitlenin,
tutulan bölgenin ve drene oldu¤u lenf dü¤ümlerinin dikkat-
lice muayene edilmesi gerekir. Direkt grafilerde flebolit (he-
manjiom), kalsifikasyon (sinovyal sarkom) veya ya¤ dansite-
sinde radyolusensiler (lipom) izlenebilir. Lipom, hemanjiom
ve pigmente villonodüler sinovit gibi baz> vakalarda MR gö-
rüntüleme ile spesifik tan> konabilir. S>kl>kla çekilen MR'lar
genellikle tan> koydurucu olmamas>na ra¤men kitlenin bü-
yüklü¤ü ve anatomik iliflkilerini de¤erlendirmek için gerek-
lidir. MR görüntüleme yap>lamayan hastalarda bu amaç için
BT de yard>mc> olabilir. Baz> vakalarda yak>n ve uzak kemik
tutulumunu de¤erlendirmek için teknesyum kemik sintigra-
fisi faydal> olabilir. Malign yumuflak doku tümörü olan has-
talarda metastaz araflt>rmas> için akci¤er tomografisi çekil-
melidir. Sinovyal sarkom, epitelioid sarkom ve rabdomiyo-
sarkom benzeri lenfatik yay>l>m gösteren lezyonlarda ve
miksoid liposarkomda retroperitoneal metastazlar> tespit et-
mek için bat>n ve pelvis tomografisi yararl>d>r. Yumuflak do-
ku tümörlerinin biyopsisi i¤ne biyopsisi veya aç>k insizyonel
biyopsi ile yap>labilir. Biyopsi, görüntüleme yöntemleri ta-
mamlanana kadar ertelenmeli ve Bölüm 19'da anlat>lan
prensiplere uygun olarak yap>lmal>d>r. S>n>fland>rma Enne-
king sistemi (bkz. Tablo 19-1) veya American Joint Comittee
on cancer sistemi (bkz. Tablo 19-2) ile yap>labilir.
Benign yumuflak doku tümörlerinin ço¤u gözlem veya
marjinal rezeksiyon ile tedavi edilebilir. Baz> benign yumu-
flak doku tümörleri (örn., dezmoid tümör) lokal olarak agre-
sif olabilir ve lokal kontrol için genifl rezeksiyon ve multimo-
dal tedavi yap>labilir. Düflük dereceli yumuflak doku sar-
komlar>n tedavisi genellikle sadece genifl rezeksiyon ile veya
e¤er s>n>rlar yak>n ise rezeksiyon, radyoterapi ile kombine
edilerek yap>labilir. Yüksek dereceli yumuflak doku sarkom-
lar> cerrahi ve radyoterapi kombine edilerek tedavi edilir.
Yumuflak doku sarkomlar>n>n tedavisinde baz> tart>flma-
l> konular vard>r. Cerrahi bu tümörlerin esas tedavisi olarak
yerini korumas>na ra¤men lokal kontrolü sa¤lamak için han-
gi hastalar>n radyoterapi almas>n>n yararl> olaca¤> hala tar-
t>flmal>d>r. Radyoterapinin ameliyat öncesi veya sonras> ve-
rilmesi aras>nda hangisinin daha yararl> oldu¤u da tart>flma-
l>d>r. Brakiterapi (tümör dokusunun komflulu¤una yerleflti-
rilen radyoaktif çubuklar veya kaynaklarla tümöre yüksek
doz radyasyon verirken sa¤l>kl> çevre dokular>n maruziyeti-
nin azalt>lmas>) baz> hastanelerde s>kça kullan>l>rken baz>la-
r>nda nadiren kullan>lmaktad>r. Son olarak bu hastalarda
adjuvan tedavide kemoterapi kullan>m> da tart>flmal>d>r. Bir
çok kanser tedavi merkezinde büyük, yüksek dereceli yu-
muflak doku sarkomlar>n>n tedavisinde kemoterapi proto-
kolleri olmas>na ra¤men hangi hastalar>n bu tedaviden yarar
görece¤i belli de¤ildir.
Bu tart>flmal> konular>n derinlemesine tart>fl>lmas> bu bö-
lümün konusunun d>fl>ndad>r. Bu bölümde k>saca s>k görü-