background image
elektriksel uyar> nonoperativ tedavi seçenekleri olarak göz
önünde bulundurulabilir. Üst ekstremite k>r>klar> tedavi edi-
lirken hastan>n ekonomik ve sosyal durumu dikkate al>nma-
l>d>r. Ameliyat s>kl>kla uzam>fl iyileflme dönemi riskinden
dolay> uygulansa da e¤er yaralanma sonras> 6-8 ay immobi-
lizasyon sa¤lan>rsa cerrahisiz kaynama mümkün olabilir.
Yetersiz redüksiyonu izleyen gecikmifl kaynama varl>¤>n-
da araya giren dokuyu ç>karmak ve ayr>lm>fl büyük parçala-
r> bir araya toplamak amac>yla aç>k redüksiyon gereklidir.
K>r>k, kemi¤in genellikle kolay kaynayabilece¤i bir bölgesin-
de olufltu¤unda taze k>r>klar için tan>mlanan teknikler kulla-
n>labilmektedir. E¤er k>r>k bölgesinde plak ve vidalar kulla-
n>lm>flsa kemik grefti de kullan>lmal>d>r. le tedavi edilen gecikmifl kaynama aç>k yap>lmazsa greft kul-
lan>m>na genellikle ihtiyaç olmaz. E¤er çivileme, redüksiyo-
nu sa¤lamak için aç>k yap>l>yorsa genellikle greft eklenir.
KAYNAMAMA
Kaynamama ile ilgili birçok çal>flma olmas>na ra¤men ta-
n>mlanm>fl kesin k>stas yoktur. lojik kan>tlar>n>n sonland>¤> gösterilene kadar kaynamama
tan>s> koymak büyük ölçüde imkâns>zd>r. 1986 da kemik iyi-
leflme cihazlar>n> test etmek amac>yla yap>lan FDA panelin-
de kaynamama "yaralanmadan sonra en az 9 ay geçmesi ve
3 ay boyunca k>r>k iyileflme belirtilerinin görülmemesi "ola-
rak tan>mland>. Ancak bu kriter her k>r>¤a uygulanamaz.
Uzun bir kemikteki flaft k>r>¤> yaralanmadan en az 6 ay ge-
çene kadar kaynamama olarak kabul edilmemelidir. Özel-
likle enfeksiyon gibi baz> lokal komplikasyonlardan sonra
kaynama için ço¤u kez daha fazla zaman gerekmektedir.
Tam tersine femur boyun k>r>¤> bazen sadece 3 ay sonra kay-
namama olarak kabul edilebilir.
Gecikmifl kaynama ve kaynamaman>n kesin nedenleri bi-
linmemesine ra¤men sistemik ve lokal faktörlerin katk>s> ol-
du¤u düflünülmektedir. Sistemik faktörler; hastan>n metabo-
lik ve beslenme durumunu, genel sa¤l>k durumunu ve akti-
vite düzeyini içerir. Tütün kullan>m>n>n kaynamama gelifli-
mine neden oldu¤u saptanm>flt>r. Castillo ve arkadafllar> ni-
kotinin k>r>k sahas>nda vaskülarizasyonu azaltt>¤>n> ve oste-
omyelit ihtimalini artt>rd>¤>n> gösterdiler. Kyro ve arkadaflla-
r> sigara içen ve içmeyen hastalar> karfl>laflt>rd> ve sigara içen
hastalarda tibiada kaynamaman>n daha fazla oldu¤unu gös-
terdiler. Hak ve arkadafllar> femur flaft k>r>klar>n>n kaynama-
malar>nda ve gecikmifl kaynamalar>nda baflar>l> olarak de¤ifl-
tirilmifl intrameduller çivi tedavisine tütün kullan>m>n>n za-
rarl> etkileri oldu¤unu gösterdiler. Sigara içenlerde cilt ve cil-
talt> dokuda oksijen seviyesi düflmekte ve bu da kötü doku
iyileflmesine öncülük etmektedir. Sigara içenlerin ortalama
%50'si tekrar al>flkanl>klar>na dönse bile tedavi sürecinde si-
garadan uzak durmalar> kemik ve yumuflak doku iyileflmesi-
ni olumlu etkilemektedir. Ek olarak, çoklu hayvan çal>flmala-
r> nonstreoid antiinflamatuar ilaçlar>n (NSA<<) k>r>k iyileflme-
sini azaltt>¤>n> göstermektedir. birçok çal>fl-
mada NSA<< alanlarda gecikmifl iyileflme gösterilmiflse de
tersine pek çok baflka çal>flma NSA<<'lerin k>r>k iyileflmesini
geciktirdi¤i hipotezini çürütmektedir. Literatürde NSA<<'le-
rin k>r>k iyileflmesi üzerine etkilerine dair çal>flmalar hala çe-
liflkilidir. Biz gecikmifl kaynama veya kaynamama problemi
olan hastalara k>r>k tedavileri süresince mümkünse NSA<<
veya steroid kullanmamalar>n> öneriyoruz. Klinikte bir arafl-
t>rmada kaynamam>fl uzun kemik k>r>¤> olan 842 hastada lo-
kal faktörler tan>mland>. Boyd, Lipinski, ve Wiley e¤er k>r>k
(1) aç>ksa (2) enfekte ise (3) segmentalsa, kan dolafl>m> zarar
görmüflse, özellikle orta fragmandaysa (4) fliddetli travmaya
ba¤l> çok parçal> k>r>k ise (5) yetersiz tespit edilmiflse (6) ye-
tersiz süre immobilize edilmiflse (7) aç>k redüksiyon kötü ya-
p>lm>flsa (8) traksiyonla veya plak ve vida ile distrakte edil-
miflse veya (9) radyasyona maruz kalm>fl kemiklerde ise kay-
namaman>n daha s>k oldu¤unu bildirdiler. Heppenstall ve
arkadafllar> kaynamam>fl tibia k>r>¤> olan 185 hastada yapt>¤>
çal>flmada bunlar>n %92.4`ünde a¤>rl>k vermede 6 haftadan
daha fazla gecikme oldu¤unu saptad>lar. Serilerinde yaralan-
man>n fliddeti, aç>k yaralar>n primer kapat>lmas>ndan sonra
görülen enfeksiyonlar, sa¤lam bir fibula, ve 1/3 distal tibia
k>r>klar> kaynamama geliflmesinde önemli faktörler olarak
belirtildi. Bizim tecrübelerimizle 2500 den fazla femur k>r>¤>
ve 800 tibia k>r>¤> intramedüller çivi ile tedavi edildi. Kayna-
mama oranlar> düflüktü. Bu oran femur k>r>klar>ndan sonra
ortalama %1, tibia k>r>klar>ndan sonra ise %2. Genellikle kay-
namama olan hastalarda erken a¤>rl>k verilmesinden kaç>n>-
lan asetabular k>r>klar, ipsilateral pilon k>r>klar> veya plato
k>r>klar> vard>r. Green, More ve Spohn 72 kaymamam>fl tibia
flaft k>r>¤>n> incelediler ve ço¤unun (%76) aç>k k>r>klar sonra-
s> meydana geldi¤ini, ve yine ço¤unun (%51) enfekte oldu¤u-
nu gösterdiler. Onlarda di¤erleri gibi kaynama gelifliminin
önceki tedavi yöntemlerinden çok, yumuflak doku yaralan-
mas> ile ilgili oldu¤una inan>yorlar. Hastalar>nda komplikas-
yonlar s>k görüldü: %61'inde tedavinin sonunda 5 dereceden
fazla aç>lanma ve aseptik kaynamama olan hastalar>n
%12.9'unda kaynamama tedavisi süresince baz> enfeksiyon
formlar> görüldü.
Uzun kemik k>r>klar>nda kaynamama insidans> her ke-
mik için de¤iflkendir ve akut k>r>klar>n tedavi metodlar>na
göre de¤iflir.1959 dan önce bu klinikte 842 kaynamama va-
kas> tedavi edildi. Bunlar>n %35'i tibiada ve %19'u femur-
dayd>. 1959 ile 1965 aras>nda 122 kaynamam>fl k>r>k tedavi
edildi. Bunlar>n %31'i femurda, %21,5'i tibiadayd>. Yak>n
geçmiflte akut k>r>k tedavisinde kilitli intrameduller çivilerin
s>k kullan>lmas>yla birlikte femur k>r>klar> sonras>nda kay-
namama nadir olarak görülmektedir. fiiddetli aç>k tibia k>-
r>klar> ve buna efllik eden yumuflak doku yaralanmalar>n>n
s>kl>¤> nedeniyle tibia, kaynamaman>n en s>k görüldü¤ü böl-
gedir.
3530
K>s>m XV · K>r>klar ve Ç>k>klar