background image
Romatoid arka ayak deformiteleri genellikle subtalar ve-
ya talonaviküler eklem veya her ikisinin birden eroziv sino-
vitine ikincil olarak geliflen topu¤un valgus postürüyle belir-
ginleflir. Talokalkaneal interosseus ligament, bifurkat liga-
ment, talonavikular ligament ve kapsül deste¤inin kayb> ile
yük tafl>yan kuvvetler topu¤u valgusa ve longitudinal ark>n
kayb> ile de ayak önü pronasyona gider (fiekil 81-6A).
Bu kompleks ayak arkas>- ayak ortas> çökme paterni pos-
terior tibial kas-tendon ünitesinin rüptür veya yetersizli¤iy-
le bafllar veya fliddetlenir. Posterior tibial tendonun kronik
tenosinoviti longitudinal ark için destek ve devaml>l>k kay-
b>na neden olur. Ayak artritli tüm hastalarda özellikle ayak
arkas> semptomatik olarak tutulmuflsa, bu kas-tendon ünite-
si mutlaka de¤erlendirilmelidir. Posterior tibial tendon ye-
tersizli¤inin bu deformitedeki gerçek rolü kesin olmad>¤>
halde, Keenan ve arkadafllar>, elektromyografik çal>flmalar-
da longitudinal ark> stabilizasyona zorlayan tam bir posteri-
or tibial kas-tendon ünitesinin gösterimiyle sonuçlanan art-
m>fl aktivite periyodunu göstermifllerdir.
Cracchiolo subtalar eklem yerine tibiotalar eklemin val-
gus e¤imine sekonder olmayan ayak ard> valgus postürle-
rinden emin olmak için ayak ve ayak bile¤inin üzerine yük
bindirerek yap>lan radyografiye ihtiyaç oldu¤unu vurgular.
Ayak ortas>ndaki çökme paternini en iyi yük vererek çekilen
yan grafi gösterir ve ayn> zamanda subtalar tutulumu da
gösterebilir.
Cerrahi öneriler ve teknikler ayd>nlatma ve organizas-
yon amaçl> ayak önü ve -ortas> giriflimler olarak ayr>l>r. Kli-
nik ve radyografik olarak aya¤>n orta ve arka bölümlerine
yönelik tam bir muayene yap>lana dek ayak önü cerrahisi
önerilmez. Birlikte bulunan diz veya kalçan>n ciddi aç>sal
deformitelerinin varl>¤>nda ayak arkas> deformitesinin dü-
zeltilmesi mant>kl> de¤ildir. Kalça ve diz deformitelerinin
düzeltilmesinden sonra aya¤>n arka ve orta bölüm deformi-
teleri için daha detayl> bir giriflim uygulanabilir.
AYAK ÖNÜ
Aya¤>n ön bölümü romatoid artritinin erken dönem belirle-
yici görüntüsü, metatarsafalengeal eklem sinovitidir. Sinovit
ile birlikte hastal>kl> sinoviumdan enzim (proteazlar, kolloje-
nazlar) sal>n>m> vard>r. Bu enzimler eklem k>k>rda¤>n> par-
çalar ve ligament kemik interfazlar>na zarar verirler. Eklem
kapsülünün s>v> distansiyonu ve kapsüler ligamentin zay>f-
lamas> yük binmesiyle birlikte parmaklar>n metatarslar üze-
rinde dorsale do¤ru sübluksasyonuna neden olur.
fleksiyon-ekstansiyon ekseninde uzan>r, eklemin fleksiyon
yetene¤inin kaybolmas> ve parma¤>n orta ve distal eklemle-
rine uzan>m fonksiyonlar>n>n zay>flamas>, parma¤>n uzun
ekstrinsik fleksörlerinde (fleksör hallusis longus, fleksör di-
gitorum longus) tenodez etkisiyle fleksiyona gelmesine ne-
den olur. Ekstansör digitorum brevis ve longus kaslar>n>n
parma¤>n orta ve distal eklemlerine uzan>m>ndaki yetersiz-
lik metatarsofalangeal eklem hiperekstansiyonuna neden
olarak ikincil mesafeyi k>saltt>¤> için deformiteyi artt>r>r.
Ekstansör hallusis longus, ekstansör hallusis brevis, ekstan-
sör digitorum longus ve ekstansör digitorum brevisin bütün
ekstansiyon hareketleri metatarsofalangel eklem tamamen
disloke olana kadar bu eklemde yo¤unlaflm>flt>r (fiekil 81-7).
Bu noktada, proksimal falanks metatars boynunun dorsal
yüzüne oturur (fiekil 81-6B).
Metatarsofalangeal eklemin hiperekstansiyonundan
kaynaklanan birkaç önemli klinik deformite vard>r; bunlar;
ayak önü yast>¤>n>n (pad) distale göçü, protrude metatars
bafl>ndaki a¤r>l> plantar kallositeler, kemik ç>k>nt>lar üzerin-
deki deri ülserleri, küçük parmaklar>n orta ve distal dijital
eklemlerinin ve baflparmak interfalangeal ekleminin fleksi-
yon kontraktürü, orta eklemlerin dorsalindeki a¤r>l> nas>rlar,
ve t>rnak pulpa bileflkesindeki nas>rlard>r (fiekil 81-8). Çekiç
parmak, metatarsofalangeal eklem sinoviti ve deformitesi ile
iliflkisiz izole deformiteler olabildi¤i halde, romatoid artritte
izole oluflumlar> yayg>n de¤ildir. Psöriatik artropati gibi se-
ronegatif spondiloartropatilerde proksimal interfalangeal
eklemin artritik deformitesinin çekiç parmak deformitesi ile
sonuçlanmas> yayg>nd>r ve bu belki de metatarsofalangeal
4668
K>s>m XIX · Ayak ve Ayak Bile¤i
Romatoid artrit. Halluks valgus, sublukse ve dislo-
ke metatarsafalangeal eklemler, çekiç parmak, pençe parmak ve
bursa oluflumlar> ayak önü romatoid artritinin çoklu deformite-
lerine dikkat edin.
fiekil 81-1