background image
Hikaye alma s>ras>nda, çene açma ve kapama hareketleri
hasta konuflurken incelenmeye bafllan>r. Bu hareketler s>ra-
s>nda mandibulada deviasyon ve defleksiyon varl>¤>na dikkat
edilir. Normalde çene açma hareketi s>ras>nda mandibula
vertikal düzgün bir yörünge izler. Yörüngede sapmalar göz-
lenebilir; `deviasyon' a¤>z açma s>ras>nda mandibulan>n orta
hattan kaymas> fakat tam a¤>z aç>kl>¤>na ulafl>ld>¤>nda tekrar
orta hatta dönmesi iken `defleksiyon' a¤>z tam aç>kken de
mandibulan>n orta hattan kaymas>n>n devam etti¤i durum-
dur. Deviasyonlar genellikle disk de¤iflikliklerine ba¤l>d>r ve
disk engelini aflmak için yap>lan kondil hareketinin sonucu-
dur. Defleksiyonlar ise s>kl>kla eklem kaynakl> hareket k>s>t-
l>l>klar>na (yap>fl>kl>k, osteofit, ankiloz gibi) ba¤l>d>r (31).
Hastan>n burundan m> yoksa a¤>zdan m> nefes ald>¤>na
bak>l>r. A¤>zdan nefes alma durumunda dil, damak üzerin-
de uygun yerinde olmaz. Çocukluk ça¤>nda a¤>zdan nefes
alma, dilin dama¤a karfl> itme uygulamamas> ve a¤z>n fle-
killenmesi için yeterli iç bas>nc> sa¤lamamas> nedeniyle ge-
liflimsel anomalilere yol açabilir (35).
Postür, özellikle bafl ve boyun postürü TME aç>s>ndan
önemlidir (36). Bafl>n öne do¤ru pozisyonu durumunda üst
torasik ve alt servikal omurgalarda fleksiyon ve üst servikal
omurga ve kranioservikal bileflkede ekstansiyon ile birlikte
infrahyoid kaslarda gerilme ortaya ç>kar. daki (sternohyoid ve omohyoid) bu gerilim hyoidin inferi-
or ve posteriora traksiyonuna, dolay>s>yla suprahyoid kasla-
r>n ve mandibulan>n traksiyonuna yol açar. Mandibula ret-
rüzyon ve depresyona zorlan>r. Mandibulan>n pozisyon de-
¤iflikli¤i kondilin fossa içindeki pozisyonunu da etkiler.
Kondilin posteriora yer de¤ifltirmesi retrodiskal yap>lara
bas>nç uygulayarak inflamasyon ve kas spazm>n> tetikler.
Superior lateral pterygoid kastaki spazm, retrodiskal doku-
lardaki bas>nc> ortadan kald>rmak için do¤al bir mekaniz-
ma gibi ifllev görerek mandibula protüzyonunu sa¤lar. Fa-
kat spazm kronikleflirse diskin anterior ve mediale do¤ru
yer de¤ifltirmesine (deplasman>na) sebep olabilir (32).
Palpasyon
Çi¤neme kaslar>ndan m. masseter, m. temporalis, m. ptery-
goideus medialis ve boyun kaslar> a¤>z d>fl>ndan kolayl>kla
palpe edilebilecek yerleflimdedirler (Tablo 121.2) (fiekil
121.3). M. pterygoideus lateralis ise a¤>z içinden palpe edi-
lir; muayene eden kifli iflaret veya serçe parma¤>n> hastan>n
bukkal mukoza ve superior olu¤u aras>na yerlefltirir (fiekil
121.4). Maksilla ile koronoid ç>k>nt> aras>na götürerek has-
tadan a¤z>n> yavaflça kapamas>n> ister. Aç>p kapama hareke-
ti s>ras>nda hastan>n çenesi öne do¤ru kayarken m. pterygo-
ideus lateralisin kas>lmas> hissedilir (34). Bu kasa bas>nç
uygulanarak a¤r> ve hassasiyet test edilir, TMB'de palpas-
KISIM 6
n
Bölgesel A¤r>lar
1960
Tablo 121.2
Çi¤neme Kaslar> ve
Kas
Masseter
Mandibula elevasyonu
Ayn> tarafa lateral hareketi
Protrüzyon
Temporalis
Mandibula elevasyonu
Ayn> tarafa lateral hareketi
Retrüzyon
Pterygoideus medialis
Mandibula elevasyonu
Karfl> tarafa lateral hareketi
Protrüzyon
Pterygoideus lateralis
Disk pozisyonunun
superior bafl>
stabilizasyonu
Karfl> tarafa lateral hareketi
Protrüzyon
Pterygoideus lateralis
Mandibula depresyonu
inferior bafl>
Karfl> tarafa lateral hareketi
Protrüzyon
Suprahyoid kaslar
Mandibula depresyonu
Retrüzyon
fiekil 121.3
M. masseter ve m. temporalis