background image
rülür (fiekil 198.6B-C) (3,9). Servikal instabilite, torako-
lomber kifoskolyoz, displastik pelvis, ve genifllemifl ve k>-
salm>fl uzun tübüler kemikler de bu hastalarda izlenen ti-
pik radyolojik bulgulard>r. MPS I (Hurler sendromu) ve
MPS IV'e (Morquio sendromu) sahip hastalar genellikle di-
¤er tiplere k>yasla daha fliddetli etkilenirler.
MPS'lu çocuklar>n medikal problemleri uygun flekilde
tedavi edilmelidir. Ortopedik tedavi genellikle semptoma-
tik düzeltici tedavileri içerir; servikal omurga instabilitesi-
nin füzyonu ve spinal e¤riliklerin ve eklem kontraktürleri-
nin konservatif veya cerrahi tedavisi gerekli olabilir.
M
ULT
E
P
D
Multipl epifizyel displazi (MED), en s>k görülen iskelet
displazilerindendir; epifizyel kemikleflmede gecikme ve
ekstremitelerde deformitelerle karakterizedir. Kabaca daha
fliddetli olan Fairbank ve hafif seyreden Ribbing tiplerine
ayr>l>r. MED, otozomal dominant geçifllidir ve psödoakon-
droplazide oldu¤u gibi, kromozom 19 üzerindeki COMP
geninde mutasyonlar bulunmufltur (7). Bunun yan> s>ra, di-
¤er baz> MED olgular>nda tip IX kollajenin alfa-2 liflerin-
de anormallikler saptanm>flt>r; tip IX kollajenin k>k>rda¤>n
adhezyon özellikleri aç>s>ndan önemli oldu¤u düflünülmek-
tedir.
MED'li hastalar>n boylar> normal s>n>rlar içindedir. Bafl
ve yüz özellikleri normaldir. Omurga tutulumu çok hafif-
tir ve genellikle asemptomatik seyreder. MED'li çocuklar
ortopedik cerrahlara genellikle geç çocukluk döneminde alt
ekstremite eklemlerinde a¤r>, hareket k>s>tl>l>¤> ve yürüme
bozuklu¤u flikayetleri ile baflvururlar. Koksa vara, genu va-
rum ve genu valgum gibi alt ekstremite aç>sal bozuklukla-
r> da s>k görülür.
Gecikmifl epifizyel kemikleflme ve eklem yüzeyinde de-
formasyon MED için tipiktir. Kalçalarda fliddetli ve simet-
rik bir tutulum vard>r; femur bafllar> deforme ve asetabular
örtüm yetersizdir, ayr>ca avasküler nekroz efllik edebilir
(fiekil 198.7) (10). Kalçalarda prematür osteoartrit s>kl>kla
görülür (3). Diz radyografilerinde düzleflmifl femoral kon-
dillerle beraber aç>sal deformiteler izlenir. MED'li hastala-
r>n ayak bileklerinde s>kl>kla valgus dizilimi geliflir.
MED'li çocuklar ortopedik cerrahlara s>kl>kla bilateral
Perthes hastal>¤> flüphesi ile gönderilirler. Bu iki durumun
ay>r>m>nda baz> radyografik bulgular yard>mc> olabilir;
MED'de 1) radyografik de¤ifliklikler simetrik ve oldukça
senkronizedir, 2) asetabulumdaki de¤ifliklikler daha belir-
gindir, ve 3) diz, ayak bilek, omuz ve el bilek gibi çok sa-
y>da eklemde tutulum olabilir (9, 11). E¤er kalçalardaki
hareket tatminkar bir aral>kta ise ve belirgin dejeneratif de-
¤ifliklikler oluflmam>flsa, düzeltici osteotomiler uygulana-
bilir. Prematür osteoartrit geliflen olgularda ise total eklem
replasman> en mant>kl> tedavi seçene¤idir.
Dizlerde ve ayak bileklerinde geliflen valgus dizilimi-
nin düzeltici osteotomilerle cerrahi tedavisi gerekir. Bu de-
formiteler, asimetrik fizyel ve epifizyel büyüme nedeni ile
cerrahi tedavi sonras> tekrarlayabilir. Bu nedenle düzeltici
osteotomiler iskelet olgunlaflmas>na yak>n yap>lmal>d>r (3).
K
ONDROPLAZ<
P
UNKTATA
Kondrodisplazi punktata, k>sa-ekstremite cüceli¤i ve do-
¤umda bulunan fakat yaflam>n birinci y>l>ndan sonra kay-
bolan multipl punktat (noktasal) epifizyel kalsifikasyonlar-
la karakterize nadir bir iskelet displazisidir. Üç alt gruba
ayr>l>r: en s>k görülen X'e-ba¤l> dominant tip (Conradi-
Hünermann Sendromu), otozomal resesif rizomelik tip ve
nadir X'e-ba¤l> resesif tip. Conradi-Hünerman Sendro-
mu'nun, kolesterol biyosentezinde ara bir basama¤> katali-
ze eden emopamil-ba¤lay>c> proteini (EBP) kodlayan gen-
deki mutasyonlarla iliflkili oldu¤u yak>n zamanda ortaya
konmufltur (7).
Conradi-Hünermann Sendromu, yass>laflm>fl burun ke-
meri ve alopesiyi içeren tipik yüz özellikleri ile karakteri-
zedir. Rizomelik tipteki ortak bulgular ise mikrosefali, bü-
yüme gerili¤i, beslenme güçlü¤ü ve spastisitedir. Kondro-
displazi punktatal> hastalar>n kollar>nda ve uyluklar>nda si-
metrik k>salma görülür. Ekstremitelerde uzunluk fark>,
KISIM 10
n
Ortopedik Sorunlar ve Yaklafl>mlar
3226
fiekil 198.7
Multipl epifizyel displazili genç-eriflkin bir hasta. Heriki kalça-
da fliddetli tutulum mevcut. Avasküler nekrozun efllik etti¤i
ovoid femur bafllar>n>n asetabulum taraf>ndan örtümü yeter-
siz. Radyografik olarak femur bafllar>ndaki de¤iflikliklerin si-
metrik ve senkronize oluflu, ayr>ca asetabulumdaki belirgin
tutulum, bilateral Perthes hastal>¤>ndan ay>r>mda önemlidir.